Client/server network là gì? Tại sao doanh nghiệp cần quan tâm đến hệ thống mạng này?

Trong kỷ nguyên công nghệ số ngày nay, việc kết nối và chia sẻ thông tin trở nên vô cùng quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu này, mô hình mạng Client/Server đã ra đời và trở thành một trong những kiến trúc mạng phổ biến nhất hiện nay. Vậy Client/Server network là gì? Ưu – nhược điểm như thế nào? Các bạn hãy cùng cùng TinoHost tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu tổng quan về Client/server network

Client/server network là gì?

Client/server network tạm dịch: mạng máy chủ/máy khách là một kiểu cấu trúc mạng máy tính trong đó các máy tính hoạt động theo vai trò cụ thể: máy tính gửi yêu cầu và máy tính khác xử lý và cung cấp phản hồi tương ứng. Mô hình này dựa trên nguyên tắc chia sẻ tài nguyên và phân công nhiệm vụ giữa các thiết bị trong mạng.

Cụ thể, trong kiến trúc mạng Client/Server gồm 2 phần chính: Client và Server.

• Client (máy khách): Là máy tính hoặc thiết bị yêu cầu thông tin hoặc dịch vụ từ máy tính khác trong mạng. Máy tính khách hàng gửi yêu cầu tới máy tính máy chủ và chờ đợi phản hồi.
• Server (Máy chủ): Là máy tính hoặc thiết bị cung cấp thông tin, dịch vụ hoặc tài nguyên được yêu cầu từ máy tính khách hàng. Máy chủ xử lý yêu cầu và gửi lại kết quả cho máy tính khách hàng.

Nguyên lý hoạt động của Client/server network

Việc giao tiếp giữa Client với Server phải dựa trên các giao thức chuẩn. Các giao thức chuẩn được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là : giao thức TCP/IP, giao thức SNA của IBM, OSI, ISDN, X.25 hay giao thức LAN-to-LAN NetBIOS.

Được biết đến là giải pháp phần mềm cho việc khắc phục tình trạng quá tải trên mạng, Client/server network còn vượt qua những ngăn cách về sự khác nhau trong cấu trúc vật lý cũng như hệ điều hành của các hệ thống máy tính khác nhau trên mạng.

Dưới đây là cách mà mạng Client/Server hoạt động:

• Yêu cầu từ Client: Máy tính Client gửi yêu cầu đến máy tính Server thông qua mạng. Yêu cầu này có thể là truy cập dữ liệu, thực hiện một chức năng cụ thể hoặc yêu cầu một dịch vụ nào đó.
• Xử lý yêu cầu từ Server: Máy tính Server nhận yêu cầu từ máy tính khách hàng. Server sẽ xác định loại yêu cầu và tác vụ cần thực hiện để đáp ứng yêu cầu đó.
• Xử lý dữ liệu hoặc chức năng: Server thực hiện xử lý dữ liệu hoặc thực hiện chức năng cụ thể được yêu cầu từ Client. Điều này có thể bao gồm truy vấn cơ sở dữ liệu, tính toán phức tạp, xử lý hình ảnh, và nhiều tác vụ khác tùy thuộc vào mục đích của ứng dụng hoặc dịch vụ.
• Phản hồi từ Server: Sau khi xử lý yêu cầu, Server tạo ra kết quả hoặc dữ liệu được yêu cầu. Server sau đó gửi phản hồi chứa kết quả này trở lại máy tính khách hàng thông qua mạng.
• Xử lý phản hồi từ máy tính khách hàng: Máy tính Client nhận phản hồi từ máy tính máy chủ và xử lý kết quả hoặc dữ liệu được cung cấp. Điều này có thể là hiển thị thông tin trên giao diện người dùng, lưu trữ dữ liệu trên máy tính Client hoặc thực hiện các hành động khác dựa trên kết quả nhận được.

Tính năng của Client/server network

• Client/server network cho phép mạng tập trung các chức năng và các ứng dụng tại một hay nhiều máy dịch vụ file chuyên dụng;
• Các máy dịch vụ file trở thành trung tâm của hệ thống, cung cấp truy cập tới các tài nguyên và cung cấp sự bảo mật;
• Hệ điều hành Client/server network cung cấp cơ chế tích hợp tất cả các bộ phận của mạng và cho phép nhiều người dùng đồng thời chia sẻ cùng một tài nguyên, bất kể vị trí địa lý.
• Các máy khách yêu cầu dịch vụ và máy chủ cung cấp dịch vụ đó. Điều này giúp phân chia trách nhiệm giữa các máy tính và tập trung quản lý và quản lý tài nguyên tập trung trên máy chủ.
• Client/server network cho phép chia sẻ tài nguyên như máy in, lưu trữ dữ liệu, cơ sở dữ liệu, ứng dụng và dịch vụ mạng khác.
• Client/server network cho phép tích hợp và triển khai các ứng dụng phức tạp và dịch vụ trên máy chủ, dẫn đến khả năng tận dụng sức mạnh tính toán tập trung.

Một số loại server thông dụng

• Web Server: Máy chủ web là nơi lưu trữ các trang web và ứng dụng web. Chúng cung cấp nội dung web cho các trình duyệt của người dùng khi họ truy cập vào địa chỉ web tương ứng.
• Email Server: Đây là máy chủ có chức năng quản lý và cung cấp dịch vụ email. Các máy chủ email giúp trao đổi thư điện tử và quản lý hộp thư của người dùng.
• Database Server: Máy chủ Database lưu trữ và quản lý dữ liệu trong cơ sở dữ liệu. Chúng cung cấp khả năng truy vấn và cập nhật dữ liệu cho các ứng dụng và người dùng.
• File Server: Máy chủ file cung cấp dịch vụ lưu trữ và chia sẻ tập tin trong mạng. Người dùng có thể truy cập và chia sẻ tập tin thông qua máy chủ file.
• Application Server: Máy chủ ứng dụng cung cấp nền tảng để chạy các ứng dụng và cung cấp chức năng cho người dùng. Chúng thường xử lý các tác vụ phức tạp như tính toán, xử lý dữ liệu, và tạo ra nội dung động.
• Proxy Server: Máy chủ proxy làm trung gian giữa người dùng và Internet. Chúng giúp kiểm soát và bảo mật truy cập vào Internet, cũng như tăng tốc độ truy cập bằng cách lưu trữ bộ đệm tạm thời.
• Domain Name Server: Máy chủ DNS có chức năng dịch địa chỉ IP thành tên miền và ngược lại, giúp định vị các tài nguyên mạng trên Internet.
• Dynamic Host Configuration Protocol Server: Máy chủ DHCP cung cấp địa chỉ IP và các cài đặt mạng khác cho các thiết bị kết nối vào mạng một cách tự động.
• Virtualization Server: Máy chủ ảo hóa cho phép chạy nhiều máy ảo trên một máy tính vật lý duy nhất, giúp tối ưu hóa sử dụng phần cứng và quản lý tài nguyên linh hoạt hơn.
• Domain Controller Server: Máy chủ điều khiển miền là một máy chủ trong mô hình Active Directory của hệ thống Windows, quản lý xác thực người dùng, quyền truy cập và chia sẻ tài nguyên.

Ứng dụng của Client/server network

Doanh nghiệp và doanh vụ

Client/server network phù hợp cho các doanh nghiệp vừa và lớn. Mạng cho phép quản lý tập trung, chia sẻ tài nguyên như máy in và lưu trữ dữ liệu, triển khai ứng dụng doanh nghiệp như ERP (Enterprise Resource Planning), CRM (Customer Relationship Management) và quản lý email.

Cơ quan chính phủ và tổ chức phi lợi nhuận

Trong các tổ chức chính phủ và phi lợi nhuận, Client/server network có thể được sử dụng để quản lý thông tin và dữ liệu nhạy cảm, triển khai các dịch vụ công cộng, và cung cấp cơ sở hạ tầng IT chung.

Giáo dục

Trong lĩnh vực giáo dục, Client/server network có thể hỗ trợ việc quản lý nguồn tài nguyên học tập, chia sẻ nội dung đào tạo, và triển khai các ứng dụng học trực tuyến.

Y tế

Trong ngành y tế, Client/server network giúp quản lý thông tin bệnh nhân, kết nối các cơ sở y tế với nhau để chia sẻ dữ liệu y tế an toàn và triển khai các ứng dụng y tế số hóa.

Web hosting và dịch vụ trực tuyến

Mạng máy khách/máy chủ là mô hình phù hợp cho việc triển khai các dịch vụ trực tuyến như trang web, ứng dụng web, email hosting, và lưu trữ đám mây.

Cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin

Kiến trúc này thích hợp cho việc triển khai các cơ sở dữ liệu tập trung, quản lý dữ liệu từ nhiều nguồn và cung cấp truy cập dữ liệu từ xa cho người dùng.

Trò chơi trực tuyến

Trong ngành công nghiệp trò chơi, Client/server network có thể được sử dụng để quản lý tài nguyên trò chơi, cung cấp dịch vụ trực tuyến như chơi đa người chơi và lưu trữ thông tin tài khoản người dùng.

Công nghệ thông tin và phát triển ứng dụng

Client/server network có thể được sử dụng để phát triển và kiểm tra ứng dụng mới, quản lý mã nguồn và tài liệu.

Ưu điểm và hạn chế của Client/server network

Ưu điểm của Client/server network

Quản lý tập trung

Mọi tài nguyên và dịch vụ, chẳng hạn như dữ liệu, ứng dụng, và bảo mật, đều được quản lý từ một hoặc nhiều máy chủ trung tâm. Điều này giúp dễ dàng duy trì, cập nhật và bảo vệ hệ thống.

Quyền kiểm soát cao

Do việc quản lý tài nguyên tập trung, các chính sách bảo mật có thể được triển khai một cách hiệu quả. Máy chủ có thể kiểm soát quyền truy cập của người dùng và bảo vệ dữ liệu khỏi truy cập trái phép.

Chia sẻ tài nguyên linh hoạt

Các máy chủ cung cấp tài nguyên như tệp tin, máy in, cơ sở dữ liệu, và các ứng dụng phần mềm cho nhiều máy khách. Điều này giúp giảm chi phí vì các tài nguyên không cần phải được nhân bản trên từng máy khách.

Dễ dàng nâng cấp và bảo trì

Cập nhật và nâng cấp hệ thống thường chỉ cần thực hiện trên máy chủ, mà không cần thực hiện trên từng máy khách. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho việc bảo trì hệ thống.

Khả năng mở rộng

Mạng Client/Server có thể dễ dàng mở rộng bằng cách thêm các máy khách mới hoặc nâng cấp máy chủ để tăng khả năng xử lý và lưu trữ. Hệ thống có thể mở rộng theo nhu cầu mà không gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất của mạng.

Tính ổn định và độ tin cậy cao

• Máy chủ thường được trang bị phần cứng và phần mềm chuyên dụng, đảm bảo tính ổn định và độ tin cậy cao. Ngoài ra, các máy chủ thường có các biện pháp sao lưu và khôi phục dữ liệu để đảm bảo hoạt động liên tục.

Do máy chủ được thiết kế để xử lý các yêu cầu từ nhiều máy khách, hiệu suất của mạng thường cao hơn so với mạng ngang hàng (peer-to-peer). Bên cạnh đó, máy chủ có thể thực hiện các tác vụ phức tạp và xử lý nhiều yêu cầu cùng lúc một cách hiệu quả.

Khả năng tích hợp

Mạng Client/Server dễ dàng tích hợp với các hệ thống và ứng dụng khác, cho phép xây dựng các giải pháp phức hợp và liên kết giữa các hệ thống khác nhau.

Hạn chế của Client/server network

• Đòi hỏi quá trình bảo trì bảo dưỡng Server.
• Do nguyên lí làm việc phải trao đổi dữ liệu giữa hai máy ở hai khu vực địa lý khác nhau, Client/server network dễ dàng xảy ra hiện tượng thông tin truyền trên mạng bị lộ. Tính an toàn và bảo mật thông tin trên mạng là hạn chế mà Client/server network  cần khắc phục.
• Việc triển khai và vận hành hệ thống Client/Server có thể phức tạp và tốn kém hơn so với các mô hình mạng khác.
• Việc bảo mật dữ liệu tập trung trên máy chủ đòi hỏi các biện pháp bảo mật mạnh mẽ.

So sánh Client/server network với P2P (Peer to Peer)

Giống nhau

• Kết nối máy tính: Cả hai mô hình đều liên quan đến việc kết nối nhiều máy tính lại với nhau để chia sẻ tài nguyên và dịch vụ.
• Chia sẻ tài nguyên: Cả hai mô hình đều hỗ trợ chia sẻ tài nguyên như tập tin, dữ liệu, và thiết bị trong mạng.
• Kết nối Mạng: Cả hai mô hình đều hoạt động trong môi trường mạng, sử dụng giao thức và cơ chế để truyền thông và chia sẻ dữ liệu.
• Liên kết đối tác: Cả hai mô hình đều có thể được sử dụng để tạo liên kết giữa các máy tính trong tổ chức hoặc giữa các đối tác kinh doanh.

Khác nhau

• Kiến trúc: Client/server dựa vào một hoặc nhiều máy chủ để cung cấp tài nguyên và dịch vụ cho các máy khách. Trong khi đó, mạng P2P không dựa vào máy chủ trung tâm mà máy tính trong mạng có thể hoạt động như máy chủ và khách hàng cùng một lúc.
• Vai trò và phân quyền: Client/server network  luôn có sự phân chia một cách rõ ràng với một bên là Client và một bên là Server. Còn với P2P, tất cả các máy đều ngang hàng với nhau trong cùng một mạng.
• Yêu cầu về quản trị mạng: Nếu Client/server network cần phải có quản trị mạng thì P2P không cần.
• Yêu cầu về phần cứng và phần mềm: Client/server network  cần có máy chủ, hệ điều hành và phần cứng. Trong khi đó, P2P chỉ cần ít phần cứng bổ sung, thậm chí không cần máy chủ và hệ điều hành.
• Chi phí cài đặt: Chi phí cài đặt của Client/server network cao hơn so với P2P.
• Nhìn chung, Client/Server network là một lựa chọn phù hợp cho các tổ chức và doanh nghiệp có nhu cầu chia sẻ dữ liệu và tài nguyên cho nhiều người dùng. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, mô hình này sẽ tiếp tục được cải tiến và hoàn thiện để đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của người dùng trong tương lai.

Những câu hỏi thường gặp