Internet là gì? Lịch sử hình thành và phát triển của Internet

Ngày nay, hầu hết mọi hoạt động của con người đều có liên quan đến Internet. Vậy Internet là gì? Làm thế nào để kết nối Internet? Trong bài viết dưới đây, Tino Group sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về Internet và quá trình hình thành của mạng lưới này.

Tìm hiểu đôi nét về Internet

Internet – “Trái tim” của công nghệ toàn cầu

Internet là mạng lưới toàn cầu cho phép các máy tính và thiết bị kết nối với nhau. Thông qua mạng lưới này, người dùng có thể truyền tải, truy cập thông tin, dữ liệu và các dịch vụ trên khắp thế giới. Internet hoạt động dựa trên giao thức truyền thông gọi là TCP/IP. Giao thức này có vai trò kết nối và chuyển đổi thông tin giữa các máy tính, thiết bị trong mạng.

Sự xuất hiện của Internet giúp chúng ta có thể truy cập vào các trang web, gửi/nhận Email, chia sẻ tài liệu, xem video, nghe nhạc, mua bán trực tuyến, giao tiếp với người dùng khác qua mạng xã hội. Hiện tại, Internet đã trở thành một phương tiện truyền thông quan trọng và không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. 

Với Internet, người dùng toàn cầu có thể kết nối một cách nhanh chóng, tiện lợi. Đồng thời, đây cũng là yếu tố quan trọng để chúng ta tiếp cận nguồn thông tin vô tận từ khắp nơi trên thế giới.

Lịch sử phát triển của Internet

Giai đoạn 1: ARPANET và khả năng kết nối đầu tiên

Cuối tháng 10 năm 1969, ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network: mạng lưới dự án nghiên cứu tiên tiến) đã đánh dấu bước khởi đầu của Internet. Đây là mạng lưới do Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ phát triển nhằm kết nối các trung tâm nghiên cứu và viện bảo trì hạt nhân. Lịch sử kết nối của ARPANET đầu tiên được thực thi trên hai chiếc máy tính. Một chiếc máy tính được đặt ở trường Đại học California, Los Angeles (UCLA), chiếc còn lại tại SRI International (Stanford Research Institute). Sự kết nối này đã mở ra khả năng gửi và nhận thông tin giữa các máy tính từ xa, đánh dấu sự bắt đầu của một cuộc cách mạng thông tin toàn cầu. 

Mục tiêu ban đầu của ARPANET là tạo ra mạng lưới đáng tin cậy, có khả năng chịu lỗi và tự phục hồi. ARPANET đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thông tin vẫn được truyền tải và kết nối giữa các nút mạng dù có sự cố xảy ra.

Giải pháp này cực kỳ quan trọng trong bối cảnh của thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi việc truyền tải thông tin và liên lạc an toàn được ưu tiên lên hàng đầu. Mục tiêu này đã thúc đẩy sự phát triển của các giao thức và công nghệ mới, tạo nên bước ngoặt mới trong lĩnh vực mạng máy tính. Không những thế, ARPANET chính là yếu tố đặt những “viên gạch” đầu tiên cho sự phát triển của Internet. 

Giai đoạn 2: Những bước tiến ban đầu

#1. Mô hình giao thức TCP/IP

Một bước quan trọng trong tiến trình phát triển ban đầu của Internet là việc thiết lập mô hình giao thức TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). Mô hình này được phát triển vào những năm 1970, nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn quốc tế cho việc truyền tải dữ liệu và kết nối mạng máy tính.

TCP/IP chia quá trình truyền tải thành các gói tin, đảm bảo tính toàn vẹn và trật tự của dữ liệu trên mạng lưới. Mô hình giao thức TCP/IP cũng tạo ra cơ sở để các máy tính, thiết bị có thể giao tiếp và truyền tải dữ liệu qua Internet hiệu quả, an toàn. 

#2. Đại chúng tiếp cận Internet

Trước đây, Internet chỉ được sử dụng trong các tổ chức quân sự, nghiên cứu và giáo dục. Tuy nhiên, vào cuối những năm 1980, đầu những năm 1990, Internet đã được mở rộng đến đại chúng. Việc này đã tạo điều kiện cho sự phát triển vượt bậc của Internet, tạo nền tảng cho cuộc cách mạng thông tin toàn cầu.

Mọi người trên khắp thế giới có thể truy cập Internet, truyền tải và nhận thông tin, gửi Email, tham gia vào các diễn đàn trực tuyến, khám phá những dịch vụ mới mà Internet mang lại. Internet tiếp cận đến đại chúng đã tạo ra một cuộc cách mạng lớn trong giao tiếp và truyền thông, đánh dấu sự phát triển to lớn của Internet như chúng ta thấy ngày nay. 

#3. Đóng góp của CERN và World Wide Web

Một đóng góp quan trọng khác làm nên lịch sử phát triển của Internet là sự xuất hiện của CERN (European Organization for Nuclear Research – Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu) và World Wide Web (WWW). Tim Berners-Lee – nhà khoa học tại trung tâm nghiên cứu CERN đã phát triển ra WWW – hệ thống giao thức và định dạng trang web. WWW cho phép người dùng truy cập và tương tác với thông tin qua trình duyệt web.

Sự xuất hiện của WWW đã mở ra “cánh cửa” truyền tải thông tin trên quy mô lớn, đánh dấu khả năng lan rộng và phổ biến của Internet. Không những thế, WWW còn thúc đẩy sự phát triển của Internet, khiến yếu tố này trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại.

Giai đoạn 3: Internet trong thập kỷ 1990

Số lượng người dùng Internet tăng trưởng

Trong suốt những năm 1990, Internet đã ngày càng phổ biến và thu hút sự quan tâm đông đảo của công chúng. Việc truy cập Internet không còn bị giới hạn cho các tổ chức, chuyên gia công nghệ mà đã trở nên phổ biến hơn đối với mọi người. 

Số lượng người dùng Internet tăng đáng kể trong thập kỷ này, từ một số ít thành hàng triệu người dùng trên toàn cầu. Sự phát triển này được thúc đẩy do giá thành của thiết bị và dịch vụ Internet giảm mạnh kết hợp cùng tốc độ kết nối mạnh mẽ. 

Mô hình WWW và trình duyệt đầu tiên

Thập kỷ 1990 là thời điểm mô hình World Wide Web (WWW) ra đời và trở thành một phần không thể thiếu của Internet. Mô hình này do Tim Berners-Lee tại CERN phát triển. Thông qua WWW, người dùng có thể truy cập và tương tác với thông tin qua trình duyệt web. Điều này đã mở ra khả năng tạo và chia sẻ trang web trên Internet. Đồng thời, WWW cũng chính là nền tảng cho sự phát triển của các ứng dụng web đa dạng, như email, diễn đàn trực tuyến và trang thương mại điện tử.

Trình duyệt đầu tiên xuất hiện trong thập kỷ này, như Mosaic và Netscape Navigator, đã đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho người dùng truy cập, sử dụng Internet một cách dễ dàng và trực quan.

Các doanh nghiệp Internet thành lập và dot-com bubble

Cũng trong thập kỷ 1990, công chúng đã chứng kiến sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của các công ty Internet. Những công ty này tập trung vào việc phát triển dịch vụ trực tuyến và ứng dụng Internet, như công ty cung cấp dịch vụ tìm kiếm, trang web tin tức, mạng xã hội và thương mại điện tử.

Điều này đã thúc đẩy sự phát triển và lan rộng của Internet vào cuối thập kỷ. Tuy nhiên, trong giai đoạn cuối những năm 1990, thị trường công ty Internet đã trải qua giai đoạn phát triển quá nhanh, được gọi là dot-com bubble. Đây vừa là thời kỳ bùng nổ vừa là giai đoạn sụp đổ của các công ty Internet, khi một số công ty thiếu mô hình kinh doanh bền vững và không thể duy trì được sự tăng trưởng.

Dot-com bubble chính là “chất xúc tác” thúc đẩy ngành công nghiệp Internet phải thay đổi. Đồng thời, giai đoạn này cũng đã đánh dấu sự trưởng thành và lĩnh hội kiến thức trong việc đánh giá, xác định giá trị thực của các công ty công nghệ.

Giai đoạn 4: Internet trong thế kỷ XXI

Sự phát triển của dịch vụ trực tuyến

Trong thế kỷ 21, Internet đã trở thành một nền tảng quan trọng cho sự phát triển của dịch vụ trực tuyến. Các ngành công nghiệp như thương mại điện tử, ngân hàng trực tuyến, đặt vé trực tuyến, giao thông vận tải và giải trí đã tận dụng Internet để mang đến sự tiện lợi cho người dùng.

Trong đó, việc mua sắm trực tuyến đã trở thành một xu hướng phổ biến, cho phép người dùng tìm và mua hàng từ bất kỳ đâu, vào bất kỳ thời điểm nào. Các dịch vụ như ngân hàng trực tuyến cung cấp khả năng quản lý tài chính từ xa, trong khi đặt vé trực tuyến giúp tiết kiệm thời gian, công sức. Internet còn mang lại những nền tảng phát triển mạnh mẽ cho việc mở rộng, phát triển của các dịch vụ trực tuyến, thúc đẩy sự tiến bộ, thay đổi trong nhiều lĩnh vực kinh tế và xã hội.

Mạng xã hội và sự thay đổi trong giao tiếp

Mạng xã hội đã trở thành một yếu tố không thể tách rời trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta ở thế kỷ 21. Internet tạo ra sự kết nối mạnh mẽ giữa mọi người trên khắp thế giới thông qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram và LinkedIn.

Mạng xã hội đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp và tương tác với nhau. Chúng ta có thể dễ dàng chia sẻ suy nghĩ, hình ảnh, video và trạng thái với bạn bè và người thân, bất kể khoảng cách địa lý. Mạng xã hội cũng đã mang lại cơ hội cho việc xây dựng mạng lưới xã hội, kết nối chuyên nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm công việc, gặp gỡ người mới và chia sẻ kiến thức chuyên môn.

Tuy nhiên, mạng xã hội cũng mang đến một số thách thức về quyền riêng tư và an ninh thông tin, đòi hỏi chúng ta phải tỉnh táo, cân nhắc khi sử dụng.

Đám mây và công nghệ di động

Trong thế kỷ 21, sự phát triển của công nghệ di động và đám mây (cloud) đã có ảnh hưởng sâu sắc đến Internet. Điện thoại di động đã trở thành một công cụ thông minh và kết nối với Internet thông qua kết nối di động.

Người dùng có thể truy cập Internet, gửi email, duyệt web và sử dụng các ứng dụng trực tuyến trên điện thoại di động. Đám mây cung cấp khả năng lưu trữ dữ liệu, ứng dụng trực tuyến, cho phép chúng ta truy cập dữ liệu từ bất kỳ đâu và bất kỳ thiết bị nào có kết nối Internet.

Điều này giúp tiết kiệm không gian lưu trữ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ cũng như cộng tác trực tuyến. Đám mây và công nghệ di động đã mang lại sự linh hoạt, tiện lợi cho người dùng Internet, mở ra cơ hội cho các dịch vụ và ứng dụng trực tuyến trở nên tân tiến hơn.

Giai đoạn 5: Tiềm năng phát triển của Internet trong tương lai

Sự xuất hiện và ứng dụng của Internet of Things (IoT)

Trong tương lai, Internet of Things (IoT) được xem là lĩnh vực tiềm năng lớn của sự phát triển Internet. IoT là một mạng lưới kết nối các thiết bị và đối tượng thông qua Internet, cho phép chúng có khả năng thu thập và chia sẻ dữ liệu một cách tự động.

Với sự phát triển của IoT, các thiết bị như xe tự lái, thiết bị y tế thông minh, nhà thông minh, thành phố thông minh,…, sẽ trở nên phổ biến. IoT có tiềm năng tạo ra sự kết nối và tương tác thông minh giữa các đối tượng và con người, đóng góp vào việc tối ưu hóa quy trình, nâng cao chất lượng cuộc sống và tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, sự phát triển của IoT cũng đặt ra thách thức lớn về tính bảo mật và quản lý dữ liệu cá nhân.

Công nghệ 5G và tốc độ kết nối cao hơn

Công nghệ 5G, thế hệ tiếp theo của mạng di động dự kiến sẽ mang lại tốc độ kết nối nhanh hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về truyền tải dữ liệu và tương tác trực tuyến. Với 5G, người dùng sẽ được trải nghiệm tốc độ truyền tải dữ liệu gấp nhiều lần so với công nghệ hiện tại, cung cấp khả năng kết nối ổn định và đáng tin cậy hơn cho các thiết bị thông minh, ứng dụng trực tuyến.

Công nghệ này sẽ tạo ra cơ sở hạ tầng vững chắc cho sự phát triển của IoT, realtime, trò chơi đa người chơi,… Sự ra đời của công nghệ 5G mở ra cơ hội cho việc phát triển các ứng dụng mới và cải thiện trải nghiệm người dùng trên Internet.

Các vấn đề về bảo mật và quyền riêng tư

Trong tương lai, bảo mật và quyền riêng tư sẽ tiếp tục là các vấn đề quan trọng liên quan đến Internet. Với việc ngày càng nhiều dữ liệu được thu thập và chia sẻ, cần có các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để đảm bảo an toàn thông tin, ngăn chặn các cuộc tấn công mạng.

Ngoài ra, việc quản lý quyền riêng tư của người dùng ngày càng phức tạp khi dữ liệu cá nhân được sử dụng để phục vụ cho mục đích tiếp thị. Vì vậy, mỗi người dùng Internet đều phải xem xét và thiết lập các quy định, quyền riêng tư, khung pháp lý để bảo vệ thông tin cá nhân, đảm bảo sự minh bạch trong việc sử dụng dữ liệu. Việc tìm ra cân bằng giữa khả năng tiếp cận thông tin, bảo vệ quyền riêng tư sẽ là một thách thức trong tương lai của Internet.

Những lợi ích của internet đối với cuộc sống con người

Làm thế nào để kết nối internet?

Các hình thức kết nối internet phổ biến nhất hiện nay

Kết nối trực tiếp, cố định

Hình thức kết nối này sẽ giúp máy tính truy cập vào internet 24/7. Máy tính sẽ được cung cấp địa chỉ IP tĩnh và không thay đổi trong thời gian dài.

Ưu điểm của kết nối cố định là tốc độ vì máy tính kết nối sẽ sử dụng băng thông rộng. Điển hình của kết nối này là sử dụng modem cáp, ISDN,…

Kết nối trực tiếp và không cố định

Để giải quyết công việc hay giải trí, bạn không cần phải để máy tính trực tuyến 24/24 với chi phí khá đắt đỏ. Do đó, kết nối trực tiếp nhưng không cố định là giải pháp hiệu quả nhất.

Khi đó, máy tính sẽ được cung cấp một IP động và chỉ tồn tại trong thời gian kết nối internet. Loại kết nối này thường sử dụng đường dây điện thoại, modem và một số phần mềm. Giá thành của dạng kết nối không cố định khá rẻ nhưng đổi lại, tốc độ truy cập internet sẽ bị giảm.

Kết nối gián tiếp, không cố định

Đây là kiểu kết nối internet trong hệ thống mạng LAN. Khi đó, các máy tính trong hệ thống hay còn gọi là máy khách sẽ không kết nối trực tiếp vào mạng mà kết nối với máy chủ đang có internet.

Tốc độ của kiểu kết nối này phụ thuộc rất nhiều vào internet mà máy chủ đang có và số lượng máy tính có trong hệ thống. Ngoài ra, sử dụng mạng LAN cũng có thể không cung cấp đầy đủ các chức năng truy cập internet cho máy khách vì tất cả sẽ phụ thuộc vào sự cho phép của máy chủ.

Kết nối không dây

WiFi (Wireless Fidelity) là một hệ thống truy cập internet không dây. Đây là loại sóng vô tuyến tương tự như sóng điện thoại, truyền hình hay radio. WiFi hiện đang là công cụ kết nối không thể thiếu trên điện thoại, laptop, máy tính bảng và một số thiết bị thông minh khác như Smart TV, Smartwatch.

Để tạo được kết nối WiFi, bạn phải có Router hay Modem. Các thiết bị này sẽ lấy thông tin từ mạng internet thông qua kết nối hữu tuyến rồi chuyển sang tín hiệu vô tuyến và gửi đi. Bộ chuyển tín hiệu không dây trên các thiết bị di động sẽ thu nhận tín hiệu này rồi giải mã sang những dữ liệu cần thiết.

Điều kiện cần có để sử dụng internet

ISP

ISP là viết tắt của Internet Service Provider, tạm dịch: Nhà cung cấp dịch vụ internet. Đây là những đơn vị cung cấp các giải pháp kết nối mạng toàn cầu cho các tổ chức hoặc người dùng cá nhân. Hiểu đơn giản, ISP có vai trò cung cấp cho người dùng quyền truy cập internet cũng như các dịch vụ liên quan như website, lưu trữ ảo, server.

Các ISP quốc gia và khu vực gồm AT&T WorldNet, IBM Global Network, MCI, Netcom, UUNet và PSINet là. Một số ISP phổ biến ở Việt Nam là FPT, Viettel, VNPT, …

Bạn có thể liên hệ với các ISP để thuê gói cước internet và trả phí theo tháng. Mức phí cao hay thấp sẽ tùy vào nhu cầu sử dụng internet của bạn.

Modem, Router

Router (thiết bị định tuyến hoặc bộ định tuyến) là thiết bị được lắp đặt để chuyển các gói dữ liệu đến các thiết bị đầu cuối. Hiểu đơn giản, thiết bị này có vai trò chia sẻ internet đến tất cả các thiết bị của bạn như điện thoại di động, laptop, Smart Tivi,…

Bên cạnh đó, Router thường có khá nhiều cổng Ethernet (còn gọi là cổng LAN) cho phép người dùng kết nối với nhiều thiết bị khác thông qua cáp nối như cáp quang, cáp đồng,…(mạng có dây hoặc hữu tuyến).

Modem được biết đến là thiết bị giao tiếp với mạng lưới của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) như FPT, VNPT, Viettel,… thành tín hiệu kỹ thuật số thông qua hệ thống cáp nối đồng trục, cáp quang hay đường dây điện thoại (DSL). Ngoài ra, đây cũng chính là cánh cổng để giúp bạn kết nối với internet quốc tế.

Thiết bị kết nối internet

Hiện nay, có rất nhiều thiết bị có thể kết nối với internet như: PC, laptop, Smartphone, Smartwatch, Smart TV và một số đồ công nghệ hiện đại khác.

Trong đó:

Trình duyệt web

Để tìm kiếm bất kỳ thông tin nào trên internet, bạn cần thông qua một phần mềm gọi là trình duyệt web. Những công cụ này được phát hành ra với mục đích để người dùng tìm kiếm thông tin trên World Wide Web (www) một cách nhanh chóng.

Nếu muốn vào một website nào đó, bạn chỉ cần mở bất kỳ trình duyệt nào trên thiết bị và nhập địa chỉ website vào thanh điều hướng URL rồi nhấn Enter. Khi đó, trình duyệt web sẽ lập tức đọc định dạng HTML để hiển thị và đưa bạn đến trang mà bạn đang tìm kiếm.

Một số trình duyệt web phổ biến nhất hiện nay là: Google Chrome, Opera, FireFox, Edge, Safari.

Các ứng dụng, phần mềm yêu cầu internet

Một số ứng dụng, phần mềm sẽ yêu cầu bạn có kết nối internet mới có thể sử dụng như:

Trên đây là các thông tin cơ bản liên quan đến internet cũng như những điều kiện cần thiết để sử dụng mạng. Hy vọng bài viết này sẽ mang đến cho bạn một số kiến thức hữu ích về internet. Bạn có thể đọc thêm các bài viết thú vị khác trên trang Wiki Tino nhé!

Những câu hỏi thường gặp