Không chỉ đơn thuần là một cú nhảy vọt về công nghệ, mạng ARPANET – tiền thân của Internet hiện đại đã tạo nên một sự thay đổi về cách thế giới liên lạc, làm việc và trao đổi thông tin. Vậy cụ thể ARPANET là gì? Mạng ARPANET hình thành vào khoảng năm nào? Các bạn hãy cùng Tino Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
ARPANET là gì?
Tổng quan về ARPANET
ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) là một mạng máy tính được phát triển vào những năm đầu thập kỷ 1960. Dự án này được ARPA (Advanced Research Projects Agency – Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Tiên tiến) khởi xướng nhằm tạo ra một mạng lưới kết nối các trung tâm nghiên cứu và viễn thông quan trọng trên toàn quốc.
Ban đầu, ARPANET chỉ phục vụ cho mục đích nghiên cứu quân sự, nhưng sau đó đã được mở rộng để kết nối các trường đại học và tổ chức nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Mạng này đã thúc đẩy sự chia sẻ tài nguyên và thông tin giữa các máy tính, mở ra một thế giới mới của giao tiếp và tiện ích toàn cầu.
ARPANET sử dụng mô hình mạng lưới và giao thức truyền thông TCP/IP để đã xác lập cơ sở hạ tầng ban đầu cho sự phát triển của Internet hiện đại mà chúng ta sử dụng ngày nay.
Mạng ARPANET hình thành vào khoảng năm nào?
Ai là người tạo ra mạng ARPANET?
Licklider là nhân vật chủ chốt trong việc phát minh ra ARPANET. Phát biểu trước các đồng nghiệp, ông đã chia sẻ tầm nhìn của mình về việc mọi người đều có thể truy cập mạng máy tính dùng chung trên toàn cầu.
Ý tưởng của Licklider đã được đón nhận nồng nhiệt, đặc biệt là chính phủ Mỹ. Họ muốn bảo vệ dữ liệu trong trường hợp xảy ra tấn công hạt nhân trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh. Khi đó, dù máy tính có bị phá hủy, dữ liệu vẫn sẽ được lưu trữ trên mạng và có thể được chuyển từ thiết bị này sang thiết bị khác.
Năm 1962, Licklider trở thành giám đốc của ARPA. Trong nhiệm kỳ của ông, bộ phận này đã ghi nhận những kết quả đột phá. Ông chịu trách nhiệm về việc phi quân sự hóa ARPA và ủng hộ mạnh mẽ việc ghép nối máy tính với con người để mở ra một chân trời mới cho nhân loại.
Một nhân vật đáng chú ý khác đã giúp phát triển ARPANET là Leonard Kleinrock, người đã phát minh ra Packet Switching – một trong những công nghệ nền tảng của Internet ngày nay. Vào những năm 1970, Cerf và Kahn đã phát minh ra giao thức TCP/IP và Ray Tomlinson đã nghĩ ra hệ thống email.
Quá trình phát triển của ARPANET
Hình thành và khởi đầu (1960-1969):
- Vào những năm 1960, ARPA được thành lập để tạo ra các công nghệ tiên tiến cho quân đội.
- Năm 1966, ARPA ra mắt một dự án mang tên ARPANET với mục tiêu kết nối các trung tâm nghiên cứu và viễn thông quan trọng.
- Quá trình thiết kế và phát triển ARPANET bắt đầu với sự tham gia của các nhà khoa học, kỹ sư và các trường đại học.
Giai đoạn thử nghiệm (1969-1975):
- Vào ngày 29 tháng 10 năm 1969, ARPANET chính thức được triển khai và đã kết nối thành công giữa hai trung tâm nghiên cứu: Trường Đại học California, Los Angeles (UCLA) và Viện Nghiên cứu Stanford (SRI).
- Giao thức truyền thông đầu tiên được sử dụng là NCP (Network Control Program).
- Thêm các nút kết nối mới, bao gồm Đại học Utah và University of California, Santa Barbara (UCSB), mở rộng phạm vi của ARPANET.
Mở rộng và phát triển (1976-1983):
- Năm 1976, giao thức TCP/IP được giới thiệu, thay thế cho NCP, và trở thành giao thức chuẩn trên ARPANET.
- ARPANET mở rộng kết nối vượt biên giới Mỹ đến Vương quốc Anh, Norwey và Thụy Điển.
- Các ứng dụng mới như email, Telnet, FTP cũng được phát triển và triển khai trên ARPANET.
Mạng mở rộng và chia sẻ tài nguyên (1984-1990):
- Năm 1983, ARPANET chuyển sang sử dụng cấu trúc mạng con (subnetting) và giao thức IP được sử dụng rộng rãi.
- ARPANET được ứng dụng cho các mạng phi quân sự khác, bao gồm các trường đại học và tổ chức nghiên cứu.
- Mạng lưới tạo ra nhiều tiện ích mới, đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của ARPANET.
Kết thúc của ARPANET (1990-1994):
- Vào năm 1990, ARPANET kết thúc hoạt động và chuyển giao các chức năng của mình cho mạng Internet, một mạng lưới mở rộng và toàn cầu hơn.
- Năm 1994, ARPANET được chính thức khai tử, kết thúc một chương đột phá để mở ra kỷ nguyên Internet.
ARPANET đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong quá trình phát triển. Mạng đã đóng vai trò quan trọng trong việc thử nghiệm và triển khai nhiều công nghệ cũng như các giao thức quan trọng, bao gồm email, telnet, FTP và DNS. ARPANET là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, khơi nguồn cho sự phát triển mạnh mẽ của Internet ngày nay.
ARPANET hoạt động như thế nào?
Kết nối mạng
ARPANET bao gồm một tập hợp các nút (node) kết nối với nhau. Mỗi nút có thể là một máy tính hoặc một trung tâm viễn thông quan trọng. Các nút này được kết nối bằng các đường truyền dữ liệu, bao gồm cáp quang và các đường truyền điện thoại.
Giao thức TCP/IP
ARPANET sử dụng giao thức truyền thông TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) để quản lý việc truyền thông dữ liệu giữa các nút. TCP/IP đảm bảo việc phân mảnh, sau đó gửi các gói tin dữ liệu qua mạng một cách tin cậy và chính xác.
Địa chỉ IP
Mỗi nút trên ARPANET được gán một địa chỉ IP duy nhất, đây là một số nhận dạng cho mỗi máy tính trên mạng. Địa chỉ IP cho phép các máy tính trên ARPANET giao tiếp và xác định đích đến của các gói tin dữ liệu.
Chia sẻ tài nguyên
Một trong những ưu điểm của ARPANET thời điểm đó là khả năng chia sẻ tài nguyên giữa các máy tính kết nối. Các tài nguyên như dữ liệu, ứng dụng hay máy in có thể được truy cập từ xa và chia sẻ qua mạng.
Routing
ARPANET sử dụng các thiết bị định tuyến (router) để xác định đường đi tốt nhất cho các gói tin dữ liệu đi từ nguồn đến đích. Các router quyết định đường đi dựa trên thông tin trong địa chỉ IP và bảng định tuyến.
ARPANET và Internet
Di sản của ARPANET
ARPANET là mạng tiên phong đặt nền móng cho việc tạo ra Internet (hay World Wide Web) như chúng ta biết. Trước khi ngừng hoạt động vào năm 1990, ARPANET đã đóng góp rất nhiều cho nghiên cứu và giáo dục trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Một trong những bước đột phá quan trọng nhất của ARPANET là Packet Switching, công nghệ mà ngày nay vẫn được sử dụng cho nhiều loại hình truyền dữ liệu khác nhau, từ gửi tin nhắn tức thời đến xem story trên Instagram.
Những phát triển sau này sẽ không thể thực hiện được nếu không có nền tảng mà ARPANET đặt ra cho mạng và truyền thông hiện đại. Packet Switching, kiến trúc mạng phân tán, TCP/IP, việc áp dụng các công nghệ mã hóa tệp và nhiều đóng góp khác của ARPANET đã mở đường cho Internet mà chúng ta đang sử dụng.
Kể từ khi Tim Berners-Lee tạo ra World Wide Web vào năm 1989, sự phát triển của Internet ngày càng nhanh hơn. Ngày nay, phương tiện truyền thông xã hội được sử dụng bởi gần một nửa dân số thế giới. Chúng ta có thể sử dụng internet cho mọi thứ, từ phát trực tuyến những bộ phim yêu thích đến mua bất kỳ mặt hàng nào chúng ta cần. Dù có những nhược điểm như các mối đe dọa mạng mới luôn rình rập, nhưng rõ ràng là, Internet đã có tác động tích cực đến cuộc sống của nhiều người.
Tại sao ARPANET bị khai tử?
Quá tải và cấu trúc không linh hoạt
Với việc ARPANET ngày càng được mở rộng, mạng này trở nên quá tải cùng với các vấn đề về hiệu suất và quản lý mạng. Cấu trúc ban đầu không được thiết kế để xử lý lưu lượng mạng lớn, hệ thống đã không thể đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng, gây ra sự gián đoạn và sự không ổn định trong truyền thông.
Sự mở rộng và phát triển của Internet
ARPANET ban đầu được tạo ra với mục đích nghiên cứu và kết nối các trung tâm quân sự và nghiên cứu. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ và nhu cầu kết nối toàn cầu, Internet đã trở thành một mạng lưới rộng lớn và phổ biến hơn. Internet có khả năng chứa nhiều dịch vụ và ứng dụng hơn.
Vấn đề bảo mật và tin cậy
Sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng và virus đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng về bảo mật trên ARPANET. Các thiết bị và hệ thống mạng trở nên dễ bị tấn công và gây rối trong việc truyền tải.
Partitioning và sự cố năm 1983
Vào năm 1983, một sự cố lớn đã xảy ra khi ARPANET bị chia thành các miền độc lập (Partitioning). Điều này dẫn đến mất kết nối giữa các nút trên mạng và làm suy yếu hệ thống. Partitioning đã tạo ra những vấn đề lớn về khả năng truyền thông của ARPANET.
ARPANET và Internet ngày nay khác nhau như thế nào?
Quy mô và phạm vi
ARPANET ban đầu chỉ là một mạng máy tính quân sự và nghiên cứu, hạn chế quy mô và phạm vi quốc gia. Trong khi đó, Internet ngày nay là một mạng lưới toàn cầu, liên kết hàng tỷ thiết bị và người dùng trên khắp thế giới.
Quản lý và cấu trúc
ARPANET được quản lý bởi ARPA, một tổ chức quân sự Hoa Kỳ. Trái lại, Internet không thuộc sở hữu hoặc quản lý của một tổ chức duy nhất, mà là một mạng lưới phức tạp có sự tham gia của nhà cung cấp dịch vụ, tổ chức quốc tế và cộng đồng người dùng.
Mục đích sử dụng
ARPANET ban đầu được phát triển cho mục đích quân sự và nghiên cứu. Trong khi đó, Internet ngày nay có mục đích sử dụng rộng rãi hơn, bao gồm truy cập thông tin, giao tiếp, thương mại điện tử, giải trí và hơn thế nữa.
Công nghệ và giao thức
ARPANET sử dụng giao thức truyền thông TCP/IP. Giao thức này cũng đã trải qua nhiều cải tiến để trở thành Internet ngày nay. Trong khi đó, Internet sử dụng một loạt các công nghệ và giao thức khác nhau, bao gồm HTTP, DNS, SMTP, FTP,…
Tiến bộ công nghệ
Internet đã trải qua sự phát triển mạnh mẽ và tiến bộ vượt bậc so với ARPANET ban đầu. Mạng lưới này bao gồm các công nghệ mới như mạng di động, trí tuệ nhân tạo, đám mây và Internet of Things (IoT).
Với sự thành công của ARPANET, khái niệm về một mạng lưới toàn cầu đã trở thành hiện thực. Công nghệ này đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp, làm việc và truy cập thông tin, tạo nên một cuộc cách mạng vĩ đại trong lĩnh vực truyền thông. Tóm lại, ARPANET đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử công nghệ và tầm ảnh hưởng của mạng vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Những câu hỏi thường gặp
Mục đích ban đầu của ARPANET là gì?
ARPANET ra đời với mục đích ban đầu là kết nối các khu vực quân sự, trung tâm nghiên cứu quan trọng để chia sẻ tài nguyên và dữ liệu.
Các công nghệ nổi bật nào được phát triển trên ARPANET?
Một số công nghệ nổi bật được phát triển trên ARPANET bao gồm giao thức TCP/IP, email, Telnet, FTP và DNS.
Có bao nhiêu nút kết nối ban đầu trên ARPANET?
Ban đầu, ARPANET chỉ có 4 nút kết nối là UCLA, SRI, UC Santa Barbara và University of Utah.
ARPANET đã phát triển như thế nào để trở thành Internet?
ARPANET sử dụng giao thức TCP/IP, sau đó mở rộng kết nối vượt quốc gia với các mạng lưới khác như CSNET (Computer Science Network) và NSFNET (National Science Foundation Network). Điều này đã tạo ra một hệ thống mạng rộng hơn, mở ra khả năng truy cập và giao tiếp toàn cầu. Đó chính là Internet ngày nay.
