IPO là gì? Tại sao công ty cần phải IPO?

Làm thế nào để huy động tiền một cách nhanh chóng và hợp pháp? Câu trả lời chính là IPO. Vậy, IPO là gì? Tại sao một doanh nghiệp phải IPO? Ưu điểm và nhược điểm của IPO là gì? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu về IPO

IPO là gì?

IPO là viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh Initial Public Offering, tạm dịch: lần đầu tiên phát hành ra công chúng. Trong khoản 1 Điều 15 của Luật Chứng khoán 2019 có sử dụng thuật ngữ: “chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng” và tương đồng với thuật ngữ IPO.

Hiểu đơn giản, đây là một hoạt động doanh nghiệp lần đầu tiên mở bán công khai cổ phiếu hay huy động vốn từ công chúng một cách rộng rãi, bằng việc niêm yết cổ phiếu lần đầu trên sàn chứng khoán.

Sau khi niêm yết, doanh nghiệp sẽ trở thành một công ty cổ phần với vốn góp từ đại chúng và trở thành thành viên của thị trường chứng khoán tập trung.

Ưu điểm và nhược điểm của IPO

Ưu điểm của IPO

• Tăng giá trị ròng của công ty. Điều này giúp công ty có nguồn vốn lớn và có thể vay vốn ngân hàng với lãi suất ưu đãi và các điều khoản về tài sản sẽ ít phức tạp hơn.
• Khiến công ty minh bạch hơn do phải báo cáo theo tiêu chuẩn chung do các cơ quan quản lý quy định.
• Tạo điều kiện cho nhân viên làm tốt hơn khi họ có thể mua cổ phần và trở thành cổ đông của công ty để hưởng thêm lãi cùng thu nhập thông thường.

Nhược điểm của IPO

• Chi phí IPO rất cao
• Đội ngũ lãnh đạo, quản lý sẽ gánh thêm nhiều trách nhiệm hơn trước công chúng.
• Phân tán quyền sở hữu của những nhà sáng lập và có khả năng mất quyền kiểm soát công ty.

Tại sao công ty cần phải IPO?

Thu hút vốn để tăng trưởng và mở rộng

Mọi công ty, doanh nghiệp đều cần tiền để tăng cường hoạt động sản xuất để tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới hoặc thanh toán các khoản nợ đang có. IPO chính là một cách tuyệt vời để doanh nghiệp có một nguồn tiền hợp pháp để mở rộng hoạt, trả nợ và tăng trưởng.

Giúp chủ sở hữu và nhà đầu tư sớm bán cổ phần của họ để kiếm tiền

Nếu doanh nghiệp của bạn có nhiều nhà đầu tư thiên thần (Angel Invest) tham gia vào, các đợt IPO là một cách để những nhà đầu tư thiên thần này có thể bán hết số cổ phần họ đã nắm ban đầu để rút lui khỏi doanh nghiệp và lấy lại lợi nhuận.

Việc IPO sẽ khiến doanh nghiệp của bạn trở nên liquid hơn và dễ dàng bán hơn.

Gia tăng danh tiếng của doanh nghiệp

Khi mỗi doanh nghiệp thực hiện IPO, họ sẽ như một “ngôi sao” trên thị trường chứng khoán và được báo chí quan tâm rất nhiều trong một khoảng thời gian ngắn. Vì thế, IPO là một sự kiện lớn đối với doanh nghiệp. Đồng thời, đây cũng là mục tiêu của rất nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp, do đó, công ty có thể “tranh thủ” quảng bá sản phẩm, dịch vụ của mình với nhóm khách hàng mới trên thị trường.

Tìm hiểu về quy trình IPO tại Việt Nam

Nội dung của phần này được tổng hợp từ nhiều nguồn và mang tính chất tham khảo. Để đảm bảo quy trình thực hiện chính xác, bạn, quý doanh nghiệp nên tìm những công ty luật để tư vấn.

Điều kiện để IPO

Theo Điều 15 Luật Chứng khoán 2019, điều kiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của công ty cổ phần bao gồm:

• Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
• Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán;
• Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
• Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành;
• Cổ đông lớn trước thời điểm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng của tổ chức phát hành phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành tối thiểu là 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích;
• Có công ty chứng khoán tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức phát hành là công ty chứng khoán;
• Có cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán;
• Tổ chức phát hành phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.

Quy trình IPO tại Việt Nam

Theo những quy định từ điều: 15,18, 24, 25, 26 trong Luật Chứng khoán 2019, để một đơn vị IPO sẽ cần phải thực hiện những công việc như sau:

Bước 1: xin ý kiến của cổ đồng cổ đông hiện tại

Bước 2: Chuẩn bị các giấy tờ, hồ sơ theo quy định của pháp luật bao gồm:

• Giấy đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng;
• Bản cáo bạch;
• Điều lệ của tổ chức phát hành;
• Quyết định của Đại hội đồng cổ đông thông qua phương án phát hành, phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán và văn bản cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán;
• Văn bản cam kết;
• Hợp đồng tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng với công ty chứng khoán;
• Văn bản xác nhận của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài về việc mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán;
• Cam kết bảo lãnh phát hành (nếu có).

Bước 3: nộp hồ sơ chào bán chứng khoán ra công chúng với Ủy ban chứng khoán Nhà nước.

Bước 4: trong quá trình chờ Ủy ban chứng khoán Nhà nước xét duyệt, doanh nghiệp có thể sử dụng thông tin trong Bản cáo bạch để thăm dò thị trường. Nhưng doanh nghiệp phải nêu rõ thông tin về: ngày phát hành, giá chào bán,… là thông tin dự kiến.

Bước 5: doanh nghiệp sẽ nhận được đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng

Bước 6: doanh nghiệp phải công bố Bản thông báo phát hành trên 1 tờ báo điện tử hoặc báo in trong 03 số liên tiếp.

Bước 7: phát hành và phân phối chứng khoán.

Đến đây, chúng ta đã tìm hiểu về IPO là gì, ưu nhược điểm của việc này cũng như quá trình, điều kiện và lý do doanh nghiệp nên IPO. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Do đó, bạn nên đến các dịch vụ tư vấn luật để tìm hiểu thêm về thông tin, quy trình thực hiện IPO nhé! Chúc doanh nghiệp của bạn trở nên thật vững mạnh sau khi IPO!

Bài viết có tham khảo nội dung từ nhiều nguồn.

Những câu hỏi thường gặp về IPO