XML là một file rất thường gặp khi chúng ta thao tác trên máy tính. Bên cạnh nhiệm vụ mô tả cấu trúc của dữ liệu, XML còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các Service và API. Vậy XML là gì? Trong bài viết hôm nay, các bạn hãy cùng Tino Group tìm hiểu tổng quan về XML nhé!
XML là gì?
Định nghĩa XML
XML là viết tắt của Extensible Markup Language, tạm dịch: Ngôn ngữ đánh dấu có thể mở rộng. Đây là một khuyến nghị chính thức từ World Wide Web Consortium (W3C) tương tự như HTML (Hypertext Markup Language). Cả XML và HTML đều chứa các ký hiệu đánh dấu để mô tả nội dung trang hoặc tệp.
XML được sử dụng để xác định cấu trúc dữ liệu cũng như cách lưu trữ và truyền tải dữ liệu đó. Trong một file XML bao gồm thẻ và văn bản. Các thẻ có chức năng cung cấp cấu trúc cho dữ liệu. Còn văn bản trong file mà bạn muốn lưu trữ sẽ được bao quanh bởi các thẻ này, chúng luôn tuân thủ các nguyên tắc và cú pháp cụ thể.
XML chỉ là một tập hợp con đơn giản và có thể mô tả nhiều loại dữ liệu khác nhau nên chúng trở nên hữu ích trong việc chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống. Vì vậy, mục đích chính của XML là đơn giản hóa việc chia sẻ dữ liệu giữa các platform và các hệ thống khi được kết nối với mạng Internet.
Microsoft Office phiên bản 2007 trở lên đã sử dụng XML cho cấu trúc tài liệu. Vì vậy, khi bạn lưu tài liệu trong Word, Excel hoặc PowerPoint, bạn sẽ nhận được tiêu đề tài liệu có dấu “X” ở cuối. Dấu “X” này là tượng trưng cho XML. Ví dụ, đối với tài liệu Word, tiêu đề sẽ được hiển thị bằng “.DOCX” ở cuối.
Sự khác biệt giữa XML và HTML
Hai ngôn ngữ đánh dấu phổ biến nhất trong lập trình là HTML và XML. Bạn có thể đã quen thuộc với HTML, nhưng khi sử dụng XML, bạn sẽ thấy hai ngôn ngữ này khác biệt với nhau.
Về mục đích
Với HTML các thông tin sẽ được hiển thị cụ thể, nhưng với XML, thông tin đó sẽ được truyền tải. Thông thường, HTML được sử dụng để mã hóa cho các trang web. Mặt khác, XML là một ngôn ngữ để mô tả dữ liệu và đồng thời được sử dụng để lưu trữ dữ liệu.
Về khả năng tùy chỉnh
HTML sử dụng một loạt các ký hiệu đánh dấu hoặc mã ngắn được chọn sẵn và mô tả cách trình bày nội dung của một trang web. Ngược lại, XML có thể mở rộng, cho phép người dùng tùy chỉnh và tạo các ký hiệu đánh dấu của riêng họ. Cũng vì thế, khi sử dụng XML, người dùng được toàn quyền kiểm soát và có thể tạo một bộ ký hiệu không giới hạn để mô tả nội dung của mình.
Ưu điểm và nhược điểm của XML
Ưu điểm
Khả năng đọc
Các tệp XML rất dễ hiểu vì chúng sử dụng ngôn ngữ của con người thay vì ngôn ngữ máy tính. Mỗi thẻ được sắp xếp trước dữ liệu của nó, vì vậy các thông tin sẽ được sắp xếp gọn gàng và có tổ chức. Ngoài ra, vì dữ liệu được trao đổi một cách đơn giản với ngôn ngữ đánh dấu này nên máy tính cũng dễ dàng xử lý các file XML.
Khả năng tương thích
Các file XML tương thích với Java và dễ di chuyển. Điều này đồng nghĩa bạn có thể truy cập và vận chuyển dữ liệu bất kỳ lúc nào cũng như từ bất kỳ vị trí nào. Tất cả những gì bạn cần là dùng các ứng dụng có thể xử lý XML, sau đó bạn có thể lưu trữ và truyền dữ liệu của mình một cách đơn giản.
Tính tùy biến
XML cho phép người dùng tạo các thẻ của riêng họ hoặc có thể sử dụng các thẻ được tạo bởi những người dùng khác. Nếu bạn đang sử dụng thẻ từ những người dùng khác, bạn sẽ cần đảm bảo rằng các thẻ đang sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và chúng có đầy đủ các tính năng mà bạn yêu cầu. Người dùng có thể tạo số lượng thẻ không giới hạn trong XML.
Nhược điểm
Khi truyền dữ liệu bằng XML vẫn có thể xảy ra sai sót và tỷ lệ sai sót này rơi vào khoảng từ 5-7%. Mặc dù con số này không cao nhưng vẫn khiến bạn cân nhắc khi sử dụng XML để trao đổi thông tin.
Ứng dụng của XML
Xuất bản nội dung trên trang web
Với XML, bạn có thể tạo và tùy chỉnh các trang web tương tác. Khi dữ liệu được lưu trữ bằng XML, bạn có thể thao tác nội dung cho những người dùng khác nhau hoặc trên nhiều thiết bị. Ngoài ra XML còn cho phép bạn chuyển đổi tệp XML thành các bố cục khác như HTML cho các trang web.
Thực hiện tác vụ trên trang web
XML có thể được sử dụng để tìm kiếm và tự động hóa các tác vụ trên trang web. Bằng cách này, XML sẽ kiểm tra thông tin trong tệp và giúp bạn nhận được kết quả nhanh hơn. Ví dụ: nếu bạn thực hiện tìm kiếm trên web cho tác giả có tên Jim Green bằng HTML, trang kết quả tìm kiếm có thể hiển thị các lần xuất hiện khác của thuật ngữ “Green” ngoài tên tác giả. Nhưng nếu bạn sử dụng XML, các tìm kiếm trên web chỉ giới hạn ở thông tin bạn muốn.
Các ứng dụng
Tất cả các loại ứng dụng đều có thể hưởng lợi từ XML vì ngôn ngữ này cung cấp một phương pháp truy cập thông tin hợp lý. Quy trình đơn giản này cho phép cả ứng dụng và thiết bị sử dụng, lưu trữ, truyền và hiển thị dữ liệu.
Cách mở một file XML trên máy tính
Sử dụng trình soạn thảo Notepad
Cách thực hiện như sau:
Nhấn chuột phải vào file XML > Open with > Notepad.
Cả hai trình soạn thảo văn bản Notepad và Notepad ++ đều là những lựa chọn tốt để mở các file XML. Tuy nhiên, trong Notepad, dù bạn có thể mở tệp XML, nhưng định dạng rất rối và khó hiểu.
Mở bằng trình duyệt web
Cách thực hiện như sau:
Nhấn chuột phải vào file XML > Open with > Trình duyệt web (ví dụ Google Chrome)
Với cách này, dữ liệu sẽ có cấu trúc gọn gàng hơn so với cách mở bằng.
Mở bằng trình chỉnh sửa trực tuyến
Bạn có thể sử dụng CodeBeautify. Trang này được chia thành ba phần.
- Bên trái file XML của bạn.
- Ở giữa là một số tùy chọn.
- Và bên phải là kết quả khi thực hiện thay đổi.
Nút Tree View dùng để hiển thị dữ liệu của bạn trong một cấu trúc
Nút Beautify dùng để hiển thị dữ liệu của bạn một cách gọn gàng và dễ đọc.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng nút XML to JSON để chuyển đổi từ định dạng XML thành JSON.
Có rất nhiều lợi ích khi sử dụng XML và điều tuyệt vời nhất quá trình làm việc với tệp XML rất đơn giản dễ hiểu. Bạn sẽ có một số tùy chọn khác nhau để mở và xem các tệp XML tùy thuộc vào sở thích công nghệ của bạn. Bài viết trên đã tóm tắt những thông tin cơ bản về XML, hy vọng đây sẽ là một kiến thức bổ ích dành cho bạn.
FAQs về XML
Tại sao nên sử dụng XML?
Lý do đầu tiên khiến bạn nên dùng XML là bạn có thể sử dụng ngôn ngữ này để lấy dữ liệu từ một chương trình như Microsoft SQL sau đó chuyển chúng thành XML và có thể chia sẻ XML đó với các chương trình và nền tảng khác.
Lý do thứ hai là vì độ phổ biến của XML trong cộng đồng. Nhiều công ty sử dụng giao diện XML cho cơ sở dữ liệu, lập trình, điện thoại di động, các ứng dụng văn phòng và nhiều hơn thế nữa. Đó là do tính năng độc lập với nền tảng của XML.
Có thể đọc file XML bằng những phần mềm nào?
Phần mềm để đọc XML được đánh giá cao là iTaxViewer. Các bạn có thể download phần mềm này miễn phí cho máy tính.
Ngoài ra, còn có một số công cụ khác được sử dụng để đọc XML như:
Chỉnh sửa và biên tập các file XML: XML Notepad, Altova XMLSpy Enterprise Edition…
Chuyển đổi các định dạng XML: AZ XML to PDF Converter, Total CSV Converter, Word Cleaner, PDF to XML…
HTML là gì?
HTML là viết tắt của cụm từ Hypertext Markup Language, tạm dịch: Ngôn ngữ Đánh dấu Siêu văn bản. HTML có chức năng giúp người dùng tạo và cấu trúc các thành phần trong một trang web hoặc các ứng dụng như phân chia các đoạn văn, links, heading, blockquotes,..
Tuy nhiên, HTML không phải là ngôn ngữ lập trình vì không thể tạo ra các chức năng “động”. Loại ngôn ngữ này gần giống như Microsoft Word, được dùng để bố cục và định dạng trang web.
Có thể sử dụng HTML và XML để thay thế nhau không?
Cả XML và HTML đều có vai trò là các thẻ (tag). Tuy nhiên, giữa hai loại ngôn ngữ này có sự khác biệt tương đối lớn như đã trình bài phần trên, vì thế chúng không được dùng để thay thế nhau. Đây là một điều các bạn cần nhớ khi sử dụng định dạng này.
