VUCA là gì mà lại thịnh hành trong thế giới kinh doanh? Được biết đến như “bản hợp âm” đầy cuốn hút và thách thức, VUCA đưa bạn vào một hành trình chinh phục những tình huống khó lường. Mời bạn cùng Tino Group tìm hiểu chi tiết về thuật ngữ VUCA qua bài viết dưới đây nhé!
Giới thiệu tổng quan về VUCA
VUCA là gì?
VUCA là viết tắt của 4 từ tiếng Anh, bao gồm:
- Volatility (Biến động).
- Uncertainty (Bất định).
- Complexity (Phức tạp).
- Ambiguity (Mơ hồ).
Trong lĩnh vực kinh doanh, thuật ngữ VUCA được dùng để mô tả sự biến đổi và tính không chắc chắn. Về bản chất, VUCA đại diện cho những thay đổi nhanh chóng, tính không ổn định, phức tạp và thông tin mơ hồ. Hiện tại, thế giới đang đương đầu với nhiều thách thức, từ biến đổi kinh tế, thay đổi chính trị đến tác động của công nghệ và dịch bệnh. Việc hiểu VUCA là gì giúp chúng ta có thể đối mặt với thách thức, đủ mạnh mẽ để tồn tại và phát triển trong thế giới đa biến đổi ngày nay.
Nguồn gốc của thuật ngữ VUCA
VUCA lần đầu được đề cập vào năm 1987 tại trường Đại học Chiến tranh Quân đội Hoa Kỳ. Trong khoảng thời gian này, VUCA cũng được Herbert Barber nhắc đến và xuất bản công khai vào năm 1991. Theo bài báo của Barber, VUCA được áp dụng như một giải pháp quân đội để hỗ trợ học viên (các sĩ quan quân đội cấp cao). Thông qua VUCA, học viên có thể nhận biết được sự hỗn loạn mà họ phải đối mặt trong thời kỳ khó khăn. Tại thời điểm này, VUCA dùng để biểu thị những biến đổi sau thời kỳ Chiến tranh lạnh kết thúc và xung đột ở Afghanistan.
Thuật ngữ VUCA phát triển dựa trên những khái niệm do Burt Nanus và Warren Bennis diễn giải trong quyển: “Leaders: The Strategies for Taking Charge” (tạm dịch: Các nhà lãnh đạo và những chiến lược đảm nhận trách nhiệm).
Giải thích những thành phần của VUCA
Volatility (Biến động)
Volatility đề cập đến những thay đổi nhanh chóng và không dự đoán được trong một thị trường, lĩnh vực hoặc cuộc sống. Những yếu tố như kinh tế, chính trị, công nghệ, xã hội thường biến đổi mạnh, tạo ra sự không ổn định và khó đoán trước. Những tình huống biến động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kinh doanh. Tuy nhiên, đây cũng là tiền đề tạo ra cơ hội mới cho những người biết nắm bắt.
Uncertainty (Bất định)
Uncertainty là những yếu tố có tính bất ổn, không chắc chắn và khó dự đoán trong tương lai. Hiện tượng này khiến cho việc đưa ra quyết định trở nên khó khăn, có thể mang lại rủi ro khi xây dựng chiến lược hoặc kế hoạch kinh doanh. Để vượt qua Uncertainty, bạn cần linh hoạt và luôn sẵn sàng thích nghi với mọi tình huống mới.
Complexity (Phức tạp)
Complexity là là sự hiện diện của những yếu tố, mối quan hệ và tương tác phức tạp trong một hệ thống. Môi trường kinh doanh ngày nay có nhiều yếu tố tác động đến nhau. Điều này tạo ra sự rối rắm và khó khăn trong việc quản lý, vận hành.
Ambiguity (Mơ hồ)
Ambiguity thể hiện tính không rõ ràng, thiếu chắc chắn của những thông tin và tình huống nhất định. Thông tin có thể không chính xác, mâu thuẫn hoặc mơ hồ, tạo ra sự khó hiểu và đánh giá sai lầm. Vì vậy, trước Ambiguity, bạn cần phải kiểm tra thông tin kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.
Hiểu VUCA là gì có lợi ích như thế nào?
Xác định rủi ro và cơ hội
Hiểu rõ VUCA giúp doanh nghiệp nhận ra các rủi ro tiềm tàng và những cơ hội mới xuất hiện trong thị trường. Điều này cho phép doanh nghiệp chuẩn bị, ứng phó nhanh chóng để tận dụng cơ hội hoặc giảm thiểu tác động của rủi ro.
Định hướng chiến lược linh hoạt
Thế giới kinh doanh đang thay đổi liên tục và không thể đoán trước hoàn toàn. Hiểu VUCA giúp doanh nghiệp thiết kế chiến lược linh hoạt, điều chỉnh nhanh chóng khi cần thiết để thích ứng với môi trường biến đổi.
Khám phá tiềm năng sáng tạo
Từ sự biến đổi và tính không chắc chắn, các ý tưởng mới cũng như các cách tiếp cận sáng tạo sẽ nảy sinh. Doanh nghiệp có thể áp dụng kiến thức về VUCA để thúc đẩy sự sáng tạo trong tổ chức, tạo ra các giải pháp mới.
Cải thiện tư duy và cơ hội học tập
Hiểu VUCA cũng là cách giúp bạn cải thiện tư duy và nâng cao cơ hội học tập trong doanh nghiệp, tổ chức. Việc này giúp các nhà lãnh đạo cũng như nhân viên tăng khả năng thích ứng, định hướng chính xác hơn trong các tình huống phức tạp.
Tạo động lực cho tư duy cải tiến
Kỷ nguyên VUCA thúc đẩy quá trình tìm kiếm những giải pháp, thiết lập quy trình tốt hơn. Trong bối cảnh này, doanh nghiệp sẽ có xu hướng tìm cách cải tiến, nâng cao hiệu quả hoạt động của mình để tồn tại, chinh phục thành công trong môi trường cạnh tranh và không chắc chắn này.
7 kỹ năng cần có để tồn tại trong kỷ nguyên VUCA
#1. Linh hoạt
Trong kỷ nguyên VUCA, linh hoạt trở thành một trong những kỹ năng quan trọng nhất đối với sự sống còn và thành công của người trẻ. Linh hoạt không chỉ đòi hỏi khả năng thích ứng với những thay đổi bất ngờ, mà còn đòi hỏi người trẻ sẵn sàng đối mặt với sự không chắc chắn và những thách thức mới. Người sở hữu kỹ năng linh hoạt, bạn sẽ có khả năng thích ứng nhanh chóng với môi trường mới, chấp nhận và học hỏi từ sai lầm. Đồng thời, bạn có thể điều chỉnh chiến lược và hành động theo hướng phù hợp.
Linh hoạt giúp người trẻ trở nên tự tin hơn trong việc đối diện với những khó khăn, giúp họ tận dụng cơ hội và vượt qua rào cản trong cuộc sống. Người có kỹ năng linh hoạt sẽ luôn nắm bắt và tận dụng tốt những xu hướng mới. Không những thế, kỹ năng này còn giúp bạn nâng cấp bản thân, trở nên năng động hơn để tồn tại trong môi trường thay đổi không ngừng.
#2. Tư duy sáng tạo
Trong thế giới đầy biến động, không chắc chắn như hiện nay, tư duy sáng tạo là một kỹ năng vô cùng quan trọng cho người trẻ. Tư duy sáng tạo không đơn thuần là khả năng tạo ra những ý tưởng mới mẻ, độc đáo, mà còn đòi hỏi khả năng tận dụng tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả để giải quyết những vấn đề phức tạp.
Người có tư duy sáng tạo có thể nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, kết hợp các ý tưởng và phương pháp từ các lĩnh vực để tạo ra giải pháp đột phá. Họ dám chấp nhận sự không chắc chắn và thử nghiệm những giải pháp mới mà không sợ thất bại.
Tư duy sáng tạo giúp người trẻ trở thành những nhà lãnh đạo có tầm nhìn, tạo ra giá trị và tiến xa hơn trong sự nghiệp, cuộc sống. Đồng thời, kỹ năng này còn giúp họ đổi mới và phát triển của xã hội, kinh tế.
#3. Sự kiên định
Sự kiên định là yếu tố quan trọng giúp người trẻ vượt qua những khó khăn và thất bại trong cuộc sống. Kỷ nguyên VUCA đòi hỏi người trẻ phải đối mặt với nhiều thách thức, rào cản, và sự kiên nhẫn giúp họ không bị đánh gục bởi những khó khăn ấy.
Người kiên định không từ bỏ dễ dàng khi gặp khó khăn, họ chấp nhận thất bại là một phần của quá trình học hỏi và phát triển. Họ không để những rắc rối và trở ngại làm mất tinh thần, động lực của mình. Thay vào đó, họ học cách đối diện và vượt qua những khó khăn, rút ra bài học, điều chỉnh hành động để đạt được mục tiêu cuối cùng.
Sự kiên định giúp người trẻ xây dựng lòng tin vào bản thân, phát triển khả năng chịu đựng trước những thách thức. Khi gặp khó khăn, họ không quá lo lắng và bi quan, mà tìm cách tạo ra sự tích cực, tìm kiếm giải pháp để vượt qua
#4. Tích cực học tập
Kỷ nguyên VUCA đòi hỏi người trẻ phải học hỏi không ngừng, thích ứng với những xu hướng và công nghệ mới nhanh chóng. Tích cực học tập không chỉ dừng lại ở việc tiếp thu kiến thức mới, mà còn liên quan đến khả năng áp dụng và đóng góp giá trị từ những kiến thức này vào công việc, cuộc sống hàng ngày.
Người tích cực học tập luôn đặt mục tiêu cho việc học, hình thành thói quen tự nghiên cứu, mày mò và học hỏi mà không cần sự giám sát từ người khác. Họ khao khát tiếp thu kiến thức từ nhiều nguồn, chia sẻ kinh nghiệm học tập với người khác để cùng nhau phát triển. Tích cực học tập giúp người trẻ phát triển kỹ năng mới và nâng cao khả năng giải quyết vấn đề, từ đó đáp ứng tốt hơn với môi trường VUCA.
Kỹ năng này còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và thúc đẩy sự chuyển đổi tích cực trong công việc. Khi sở hữu kỹ năng này, bạn sẽ luôn tìm cách mở rộng tầm nhìn, không ngừng cải tiến bản thân để đạt được sự thành công và đáp ứng yêu cầu của thời đại.
#5. Nhạy bén với công nghệ
Trong kỷ nguyên VUCA, công nghệ đang tiến hóa một cách nhanh chóng và có tác động mạnh mẽ đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Do đó, kỹ năng nhạy bén với công nghệ trở thành một yếu tố quan trọng để người trẻ có thể thích ứng, tận dụng triệt để những tiềm năng của công nghệ.
Kỹ năng này bao gồm việc hiểu rõ và sử dụng hiệu quả các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, big data, blockchain. Người nhạy bén với công nghệ không chỉ biết cách sử dụng các công nghệ này một cách hiệu quả mà còn có khả năng đánh giá những ưu điểm, hạn chế của chúng trong kỷ nguyên VUCA.
Trên đây là toàn bộ thông tin về VUCA và kỹ năng cần có để tồn tại trong bối cảnh đầy biến động này. Tino Group hy vọng bài viết sẽ là nguồn tham khảo hữu ích trong quá trình tìm hiểu các thuật ngữ trong lĩnh vực kinh doanh. Đừng quên theo dõi Tino Group để không bỏ lỡ những khái
Những câu hỏi thường gặp
Tại sao kỷ nguyên VUCA yêu cầu tính sáng tạo?
Trong kỷ nguyên VUCA, sáng tạo là yếu tố tạo ra những giải pháp mới cho các tình huống phức tạp, thiếu chắc chắn, giúp tổ chức thích nghi và tạo ra lợi thế cạnh tranh.
Xây dựng một nền văn hóa tồn tại trong kỷ nguyên VUCA bằng cách nào?
Để xây dựng một nền văn hóa tồn tại trong kỷ nguyên VUCA, doanh nghiệp cần nâng cao tinh thần hợp tác, đổi mới, thích nghi và khuyến khích sự sáng tạo ở mọi cấp bậc trong tổ chức.
Kỷ nguyên VUCA ảnh hưởng như thế nào đến ban lãnh đạo?
Các nhà lãnh đạo trong kỷ nguyên VUCA cần phải có khả năng định hướng, tạo động lực, thúc đẩy sự sáng tạo và tạo ra môi trường linh hoạt để đối mặt với biến đổi.
Làm thế nào để quản lý rủi ro trong kỷ nguyên VUCA?
Quản lý rủi ro trong kỷ nguyên VUCA đòi hỏi doanh nghiệp phải đánh giá cẩn thận, chuẩn bị kế hoạch dự phòng và thích nghi nhanh với những biến đổi bất ngờ.