Card màn hình là gì? Làm thế nào để chọn được card màn hình phù hợp?

Trong thế một chiếc máy tính, card màn hình (hay còn gọi là card đồ họa) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hiển thị hình ảnh và video trên màn hình. Đối với những người yêu thích chơi game, làm việc trong lĩnh vực đồ họa, hoặc đơn giản chỉ muốn trải nghiệm chất lượng hình ảnh tốt hơn, việc hiểu rõ về card màn hình là điều cần thiết. Vậy card màn hình là gì? Tại sao lại quan trọng đến thế? Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá chi tiết về chức năng, các loại card màn hình và cách lựa chọn card phù hợp với nhu cầu của bạn.

Tìm hiểu về Card đồ họa/ Card màn hình

Card đồ họa/Card màn hình là gì?

Graphics Card – tạm dịch: card đồ họa hoặc card màn hình, là bộ phận quan trọng trong một chiếc máy tính có chức năng xử lý các thông tin về hình ảnh, màu sắc, độ phân giải và rất nhiều yếu tố khác liên quan đến đồ hoạ sau đó xuất lên màn hình. Đây cũng là một trong những bộ phận có mức giá đắt nhất trong chiếc máy tính của bạn.

Trong một chiếc card màn hình, bộ phận quan trọng nhất là GPU – Graphic Processing Unit (tạm dịch: bộ xử lý đồ hoạ). Bộ phận này sẽ chịu trách nhiệm để xử lý mọi vấn đề liên quan đến đồ hoạ/ hình ảnh của máy tính.

Về cơ bản, hình ảnh trên máy tính có mượt hay không, chất lượng hình ảnh có cao hay không, tốc độ xuất hình ảnh như thế nào đều phụ thuộc vào sức mạnh của card màn hình.

CPU và GPU có phải là một hay không?

GPU và CPU là hai bộ phận hoàn toàn khác nhau.

Về chức năng

• CPU (Đơn vị xử lý trung tâm): Được ví như “bộ não” của máy tính, chịu trách nhiệm xử lý các tác vụ logic, điều khiển hoạt động chung của hệ thống, thực hiện các phép tính toán học và logic. CPU có thể xử lý nhiều nhiệm vụ cùng lúc nhưng mỗi nhiệm vụ sẽ được thực hiện theo trình tự.
• GPU (Đơn vị xử lý đồ họa): Chuyên về xử lý các tác vụ đồ họa phức tạp, đòi hỏi nhiều phép tính song song như hình ảnh, video, game 3D. GPU có khả năng xử lý nhiều luồng dữ liệu cùng lúc, mang lại hiệu suất cao hơn CPU cho các tác vụ đồ họa.

Về cấu trúc

• CPU: Gồm nhiều nhân (core) và luồng (thread), mỗi nhân có thể thực hiện các phép tính riêng biệt. Số lượng nhân và luồng càng cao, hiệu năng CPU càng mạnh.
• GPU: Gồm nhiều bộ xử lý nhỏ gọi là CUDA core, được tối ưu hóa cho các phép tính toán học dạng ma trận, phù hợp với việc xử lý hình ảnh và video. Số lượng CUDA core càng nhiều, hiệu năng đồ họa của GPU càng cao.

Ứng dụng

• CPU: Phù hợp cho các tác vụ như:
  • Chạy hệ điều hành và các ứng dụng văn phòng
  • Lướt web, truy cập email
  • Chơi game không đòi hỏi đồ họa cao
  • Lập trình, biên tập văn bản
• GPU: Phù hợp cho các tác vụ như:
  • Chơi game 3D, đồ họa cao
  • Chỉnh sửa ảnh, video
  • Thiết kế đồ họa, 3D
  • Học máy, trí tuệ nhân tạo

Phân loại card đồ họa/card màn hình

Có 2 loại card màn hình chính bao gồm: Card màn hình tích hợp/card màn hình onboard và card màn hình rời. Với mỗi loại sẽ có ưu điểm và nhược điểm khác nhau cùng với đó là nhiều nhà cung cấp khác nhau. Chúng ta đi sâu vào tìm hiểu từng loại nhé!

Card màn hình onboard là gì? Card màn hình tích hợp là gì?

Card màn hình onboard (VGA share) là card màn hình được tích hợp trực tiếp trên bo mạch chủ của máy tính. Những card này sử dụng tài nguyên hệ thống, bao gồm bộ nhớ RAM của máy tính, để thực hiện các tác vụ đồ họa.

Điểm mạnh của card onboard là tiết kiệm chi phí và không chiếm thêm không gian trong thùng máy tính. Tuy nhiên, hiệu suất đồ họa của card onboard thường không cao và không phù hợp cho các ứng dụng đòi hỏi hiệu suất đồ họa cao như chơi game nặng, xử lý video chuyên nghiệp, hay thiết kế đồ họa 3D.

Bạn sẽ thấy card màn hình onboard thường xuất hiện trên các máy tính, laptop phổ thông vì chúng có giá thành sản xuất rẻ hơn so với card màn hình rời.

Hiện tại, Intel là nhà sản xuất card màn hình onboard chiếm phần lớn thị phần trên thế giới.

Ưu điểm của card màn hình onboard

• Tiết kiệm chi phí: Card màn hình onboard được tích hợp sẵn trên bo mạch chủ hoặc CPU, do đó không cần phải mua thêm card đồ họa rời. Điều này giúp giảm chi phí khi mua máy tính.
• Tiết kiệm không gian: Không cần không gian bổ sung trong thùng máy tính cho card đồ họa rời, giúp thiết kế máy tính gọn nhẹ hơn.
• Tiêu thụ điện năng thấp: Card màn hình onboard tiêu thụ ít điện năng hơn so với card đồ họa rời, giúp tiết kiệm điện và giảm nhiệt độ hoạt động của máy tính.
• Phù hợp cho các tác vụ cơ bản: Đối với các tác vụ như lướt web, xem phim, làm việc văn phòng, card màn hình onboard có thể đáp ứng tốt nhu cầu của người dùng.
• Độ tin cậy cao: Vì được tích hợp trực tiếp trên bo mạch chủ hoặc CPU, card màn hình onboard ít gặp vấn đề về phần cứng hơn so với card đồ họa rời.

Nhược điểm của card màn hình onboard

• Khi sử dụng card onboard, một phần dung lượng RAM và nguồn điện sẽ được sử dụng cho card đồ họa, dẫn đến việc hiệu năng của CPU có thể bị ảnh hưởng. Đặc biệt là khi sử dụng các ứng dụng nặng, máy tính có thể bị lag, đơ.
• Card onboard được tích hợp sẵn trên bo mạch chủ nên không thể tháo rời hoặc nâng cấp. Do vậy, người dùng phải sử dụng hiệu năng đồ họa mặc định của card onboard.
• Do phải chia sẻ sức mạnh với CPU nên Card màn hình onboard không có khả năng hỗ trợ thực hiện những tác vụ đồ họa nặng, game với cấu hình cao,…
• So với card màn hình rời, card onboard có ít tính năng hỗ trợ hơn như: DirectX, công nghệ NVIDIA CUDA, hỗ trợ xuất hình ảnh ra nhiều màn hình,…

Card màn hình rời là gì?

Card màn hình rời là Card màn hình có chức năng tương tự như Card màn hình onboard. Tuy nhiên, loại Card màn hình này được thiết kế riêng một cách độc lập nhằm tối ưu hoá các tác vụ về xử lý đồ hoạ.

Hiện tại, nhà sản xuất Card màn hình rời nổi tiếng nhất và có thị phần lớn nhất tại Việt Nam là NVIDIA.

Cấu tạo của card màn hình rời

• GPU (Graphics Processing Unit): Là “bộ não” của card màn hình, có nhiệm vụ xử lý các tác vụ đồ họa. GPU của card màn hình rời có nhiều nhân xử lý (CUDA core) và bộ nhớ riêng (VRAM) hơn so với GPU của card màn hình onboard, do đó mang lại hiệu năng đồ họa cao hơn.
• Bộ nhớ VRAM: Là bộ nhớ đệm chuyên dụng cho GPU, lưu trữ dữ liệu hình ảnh đang được xử lý. Dung lượng và tốc độ của VRAM ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng của card màn hình.
• Cổng giao tiếp: Card màn hình rời thường sử dụng các cổng giao tiếp như PCI Express, AGP, … để kết nối với mainboard.
• Hệ thống làm mát: Do hoạt động với công suất cao, card màn hình rời thường được trang bị hệ thống làm mát riêng gồm quạt tản nhiệt và heatsink để đảm bảo nhiệt độ hoạt động ổn định.

Ứng dụng của Card màn hình rời

• Chơi game 3D: Card màn hình rời có hiệu năng đồ họa cao hơn nhiều so với Card màn hình onboard, giúp bạn chơi game 3D mượt mà, sắc nét mà không bị lag, giật.
• Chỉnh sửa ảnh, video: Card màn hình rời hỗ trợ các phần mềm chỉnh sửa ảnh, video chuyên nghiệp như Photoshop, Premiere Pro, After Effects, … giúp bạn render video nhanh hơn, chỉnh sửa ảnh chi tiết hơn.
• Thiết kế đồ họa: Card màn hình rời là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các nhà thiết kế đồ họa, giúp họ thao tác các phần mềm thiết kế 3D như AutoCAD, 3D Max, Maya một cách mượt mà, chính xác.
• Lập trình: Một số ngôn ngữ lập trình như CUDA, OpenCL có thể tận dụng sức mạnh của card màn hình rời để tăng tốc độ xử lý, giúp lập trình viên tiết kiệm thời gian.

Ưu điểm của card màn hình rời

• Hiệu năng đồ họa cao: Đây là ưu điểm lớn nhất của card màn hình rời. Nhờ có GPU mạnh mẽ và bộ nhớ VRAM riêng, card màn hình rời có thể xử lý các tác vụ đồ họa phức tạp một cách mượt mà, sắc nét.
• Nhiều tính năng hỗ trợ: Card màn hình rời hỗ trợ nhiều tính năng tiên tiến như DirectX mới nhất, NVIDIA CUDA, xuất hình ảnh ra nhiều màn hình, … giúp nâng cao trải nghiệm người dùng.
• Có thể nâng cấp: Card màn hình rời có thể được tháo rời và thay thế bằng card mới hơn, mạnh mẽ hơn. Điều này giúp bạn nâng cấp hiệu năng đồ họa của máy tính mà không cần phải mua máy mới.

Nhược điểm của Card màn hình rời

• Card màn hình rời thường có giá thành cao, đặc biệt là các mẫu card cao cấp. Điều này làm tăng chi phí tổng thể khi xây dựng hoặc nâng cấp hệ thống máy tính.
• Card màn hình rời tiêu thụ nhiều điện năng hơn so với card onboard, đòi hỏi nguồn điện mạnh và ổn định. Một số card màn hình cao cấp thậm chí cần nguồn phụ để hoạt động ổn định.
• Do hiệu suất cao, card màn hình rời thường sinh ra nhiều nhiệt, đòi hỏi hệ thống làm mát tốt hơn. Điều này có thể dẫn đến việc phải bổ sung quạt tản nhiệt, tăng thêm chi phí và độ phức tạp của hệ thống.
• Card màn hình rời thường có kích thước lớn, chiếm nhiều không gian bên trong thùng máy. Điều này có thể gây khó khăn trong việc sắp xếp các linh kiện khác, đặc biệt là trong các thùng máy nhỏ gọn.
• Các quạt làm mát trên card màn hình rời có thể tạo ra tiếng ồn, đặc biệt là khi card hoạt động ở hiệu suất cao. Điều này có thể gây khó chịu trong môi trường làm việc yên tĩnh.

Cách để chọn card đồ họa/card màn hình phù hợp

Xác định nhu cầu sử dụng

• Chơi game: Nếu bạn chủ yếu chơi game, hãy chọn card màn hình với hiệu suất cao và hỗ trợ các công nghệ mới nhất như ray tracing. Các dòng card như NVIDIA GeForce RTX hoặc AMD Radeon RX là những lựa chọn tốt.
• Thiết kế đồ họa và xử lý video: Đối với công việc thiết kế đồ họa, dựng phim, bạn cần card màn hinh có nhiều VRAM và hiệu suất mạnh mẽ. NVIDIA Quadro hoặc AMD Radeon Pro là các dòng card chuyên nghiệp phù hợp.
• Công việc văn phòng và giải trí nhẹ: Nếu chỉ dùng để lướt web, xem video, làm việc văn phòng, một card màn hình tích hợp hoặc card màn hình tầm trung sẽ đủ đáp ứng nhu cầu.

Kiểm tra khả năng tương thích

• Bo mạch chủ: Đảm bảo bo mạch chủ của bạn có khe cắm PCIe phù hợp với card màn hình bạn chọn.
• Nguồn điện: Kiểm tra xem nguồn điện của máy tính có đủ công suất và có đủ dây cắm nguồn phù hợp cho card màn hình mới hay không.
• Kích thước thùng máy: Đảm bảo thùng máy của bạn đủ không gian để chứa card màn hình, đặc biệt là các mẫu card màn hình cao cấp thường có kích thước lớn.

Hiệu suất và thông số kỹ thuật

• VRAM: Đối với chơi game ở độ phân giải cao hoặc công việc đồ họa, card màn hình với 6GB VRAM trở lên sẽ là lựa chọn tốt.
• Tốc độ xung nhịp (Clock Speed): Tốc độ xung nhịp càng cao, hiệu suất xử lý càng mạnh.
• CUDA Cores (NVIDIA) hoặc Stream Processors (AMD): Số lượng nhân CUDA hoặc Stream Processors càng nhiều, khả năng xử lý đồ họa càng mạnh.

Tản nhiệt và làm mát

Card màn hình cao cấp thường sinh nhiều nhiệt, nên chọn các mẫu card có hệ thống làm mát tốt. Kiểm tra xem card có thiết kế quạt tản nhiệt hoặc làm mát bằng nước không.

Độ phân giải màn hình

Nếu bạn sử dụng màn hình độ phân giải cao (2K, 4K), hãy chọn card màn hình có khả năng xử lý đồ họa tốt ở các độ phân giải này để đảm bảo trải nghiệm mượt mà.

Ngân sách

Xác định ngân sách của bạn trước khi mua. Card màn hình có nhiều mức giá khác nhau, từ vài triệu đồng đến hàng chục triệu đồng. Chọn card phù hợp với ngân sách nhưng vẫn đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng.

Thương hiệu và đánh giá

Có nhiều thương hiệu card màn hình uy tín trên thị trường như NVIDIA, AMD, ASUS, Gigabyte, MSI, … Bạn nên chọn mua card màn hình của các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng và dịch vụ bảo hành. Ngoài ra, hãy đọc các đánh giá từ người dùng và các chuyên gia để có cái nhìn chính xác về hiệu suất và độ tin cậy của card.

Card màn hình đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý và hiển thị hình ảnh trên máy tính. Lựa chọn card màn hình phù hợp sẽ giúp bạn có được trải nghiệm tốt nhất khi chơi game, chỉnh sửa ảnh, video, thiết kế đồ họa hay lập trình. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về card màn hình. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới để được giải đáp.

Những câu hỏi thường gặp