YUM là gì trong Linux? Cách sử dụng lệnh YUM trong quản lý gói phần mềm

Trong Linux, việc quản lý phần mềm và các gói cần thiết rất quan trọng trong việc đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả. YUM là một công cụ rất hữu ích được sử dụng rộng rãi trong các bản phân phối dựa trên Red Hat, như CentOS và Fedora. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về YUM là gì và cách sử dụng lệnh YUM để quản lý gói phần mềm trên hệ thống Linux của bạn.

Tổng quan về YUM

YUM là gì?

YUM (Yellowdog Updater Modified) là một công cụ quản lý gói phần mềm được sử dụng trong hệ thống Linux. Chức năng chính của YUM là đơn giản hóa quá trình cài đặt, cập nhật và quản lý các gói phần mềm trên hệ thống Linux.

Công cụ cho phép người dùng dễ dàng tìm kiếm các gói phần mềm có sẵn, cài đặt phần mềm mới, cập nhật các gói phần mềm hiện có lên phiên bản mới nhất và gỡ bỏ các gói phần mềm khi chúng không còn cần thiết nữa.

Ngoài ra, YUM còn xử lý các phụ thuộc của gói phần mềm (những thành phần cần thiết để gói phần mềm hoạt động đúng cách). YUM có thể tự động giải quyết và cài đặt các phụ thuộc này, đảm bảo rằng phần mềm bạn cài đặt sẽ hoạt động một cách mượt và ổn định.

Các thành phần chính của YUM

Repositories (Kho lưu trữ)

Đây là nơi chứa các gói phần mềm và thông tin về chúng. Mỗi kho lưu trữ là một thư mục chứa các tệp RPM (Red Hat Package Manager) chứa mã nguồn của phần mềm cũng như thông tin về phiên bản, phụ thuộc và các thông tin khác.

Metadata (Siêu dữ liệu)

Mỗi kho lưu trữ chứa các tệp siêu dữ liệu (metadata), chẳng hạn như tệp repodata, chứa thông tin về các gói có sẵn, phụ thuộc và các phiên bản. Siêu dữ liệu giúp YUM biết chính xác các gói nào có sẵn và cách chúng liên quan đến nhau.

Commands (Lệnh)

Bạn sẽ sử dụng các lệnh YUM để tương tác với hệ thống quản lý gói. Các lệnh này bao gồm install, update, remove, search,… Mỗi khi bạn chạy một lệnh YUM, hệ thống sẽ kiểm tra các kho lưu trữ và metadata để thực hiện các tác vụ tương ứng.

Dependency Resolution (Giải quyết phụ thuộc)

Một trong những tính năng quan trọng của YUM là khả năng giải quyết các phụ thuộc. Khi bạn yêu cầu cài đặt một gói, YUM sẽ tự động kiểm tra các phụ thuộc của gói đó và cài đặt chúng nếu cần thiết, đảm bảo rằng phần mềm hoạt động đúng cách.

Transactions (Giao dịch)

YUM thực hiện các thao tác cài đặt, cập nhật và gỡ bỏ gói theo dạng các transactions . Trong mỗi transactions, YUM xác định các gói cần thay đổi và thực hiện chúng một cách an toàn. Nếu một transactions gặp vấn đề, YUM có khả năng quay trở lại trạng thái trước đó, tránh gây hại cho hệ thống.

Cache (Bộ nhớ cache)

YUM cũng duy trì một bộ nhớ cache, chứa các tệp RPM đã tải về từ kho lưu trữ. Điều này giúp tăng tốc quá trình cài đặt và cập nhật sau này, vì bạn không cần phải tải lại các tệp đó.

Các tính năng nổi bật của YUM

Quản lý gói phần mềm

YUM cho phép người dùng dễ dàng tìm kiếm, cài đặt, cập nhật và gỡ bỏ các gói phần mềm trên hệ thống Linux của họ. Điều này giúp đơn giản hóa quá trình quản lý phần mềm và duy trì tính ổn định của hệ thống.

Giải quyết phụ thuộc tự động

YUM có khả năng tự động giải quyết các phụ thuộc (dependencies) khi cài đặt gói phần mềm. Khi bạn cài đặt một gói, YUM sẽ kiểm tra và cài đặt các phụ thuộc cần thiết để đảm bảo rằng phần mềm hoạt động ổn định.

Hệ thống kho lưu trữ (repositories)

YUM sử dụng các kho lưu trữ (repositories) để lưu trữ các gói phần mềm. Người dùng có thể dễ dàng thêm, xóa và quản lý các kho lưu trữ, cho phép họ tùy chỉnh nguồn cài đặt các gói phần mềm.

Dễ dàng cập nhật phần mềm

YUM cho phép người dùng dễ dàng cập nhật tất cả các gói phần mềm đã cài đặt trên hệ thống bằng cách sử dụng lệnh yum update. Điều này giúp đảm bảo rằng hệ thống luôn được cập nhật với các phiên bản mới nhất của phần mềm.

Duyệt qua lịch sử gói phần mềm

YUM cho phép người dùng xem lịch sử các giao dịch với gói phần mềm, giúp họ theo dõi các thay đổi và biết được khi nào đã cài đặt, cập nhật hoặc gỡ bỏ gói.

Tích hợp với script và tự động hóa

YUM có thể được tích hợp vào các tập lệnh (scripts) và quá trình tự động hóa, giúp quản trị viên hệ thống thực hiện các nhiệm vụ quản lý phần mềm một cách hiệu quả và liên tục.

So sánh YUM và RPM

Giống nhau

• Đều liên quan đến việc quản lý gói phần mềm trên hệ thống Linux.
• Đều sử dụng giao diện dòng lệnh để tương tác với hệ thống quản lý gói.
• Đều cho phép người dùng cài đặt và gỡ bỏ các gói phần mềm. RPM cung cấp các lệnh như rpm -i để cài đặt và rpm -e để gỡ bỏ, trong khi YUM cung cấp các lệnh như yum install và yum remove.
• Đều hỗ trợ việc quản lý phụ thuộc (dependencies)
• Đều liên quan đến việc sử dụng kho lưu trữ (repositories) để lưu trữ các gói phần mềm

Khác nhau

Hướng dẫn cách sử dụng YUM trên Unbuntu

Cài đặt YUM trên Ubuntu

Bước 1: Cập nhật hệ thống bằng lệnh: $ sudo apt update

Bước 2: Cài đặt YUM bằng lệnh: $ sudo apt-get install yum

Các lệnh YUM phổ biến

Lưu ý: Cần sử dụng quyền root hoặc sử dụng sudo trước mỗi lệnh YUM để có quyền truy cập quản lý gói phần mềm.

Cài đặt gói phần mềm:

yum install tên_gói

Ví dụ: yum install nginx

Cập nhật toàn bộ hệ thống:

yum update

Lệnh này cập nhật tất cả các gói phần mềm đã cài đặt lên phiên bản mới nhất.

Cập nhật một gói cụ thể:

yum update tên gói

Ví dụ: yum update nginx

Gỡ bỏ gói phần mềm:

yum remove tên_gói

Ví dụ: yum remove nginx

Tìm kiếm gói phần mềm:

yum search tên_gói

Ví dụ: yum search mysql

Hiển thị thông tin chi tiết về gói phần mềm:

yum info tên_gói

Ví dụ: yum info nginx

Liệt kê các kho lưu trữ đã thêm:

yum repolist

Thêm kho lưu trữ:

yum-config-manager –add-repo đường_dẫn_kho_lưu_trữ

Ví dụ: yum-config-manager –add-repo https://example.com/repo.repo

Xóa kho lưu trữ:

yum-config-manager –disable tên_kho_lưu_trữ

Ví dụ: yum-config-manager –disable example-repo

Kiểm tra xem một gói đã được cài đặt hay chưa:

yum list installed tên_gói

Ví dụ: yum list installed nginx

Kiểm tra xem một gói có sẵn để cài đặt hay không:

yum list available tên_gói

Ví dụ: yum list available nginx

Cài đặt một nhóm gói:

yum groupinstall tên_nhóm

Ví dụ: yum groupinstall “Development Tools”

Các tùy chọn bổ sung:

• –assumeyes hoặc -y: Tự động đồng ý tất cả các câu hỏi xác nhận.
• –exclude: Loại trừ một hoặc nhiều gói phần mềm khỏi các thao tác.
• –enablerepo và –disablerepo: Cho phép hoặc vô hiệu hóa các kho lưu trữ cụ thể.

Với những tính năng vượt trội, YUM là một công cụ quan trọng giúp đẩy mạnh hiệu suất và khả năng của các hệ thống Linux hiện đại. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về YUM cũng như cách sử dụng công cụ này để quản lý gói phần mềm trên Linux.

Những câu hỏi thường gặp