Những năm gần đây đã đánh dấu một bước phát triển mới của Crypto khi thị trường “phi tập trung” đang ngày một phổ biến. Một trong những cái tên nổi bật nhất chính là Uniswap – sàn phi tập trung lớn nhất hiện tại. Vậy Uniswap là gì? Cách sử dụng Uniswap V1 và V2 như thế nào?
Uniswap là gì?
Uniswap là một giao thức thanh khoản mã nguồn mở dựa trên Ethereum với mục đích sử dụng để trao đổi các token ERC-20.
Được thành lập bởi nhà phát triển Ethereum – Hayden Adams vào tháng 11 năm 2018. Đến tháng 4 năm 2019, nhóm đã vượt qua vòng gọi vốn seed round thành công với khoản đầu tư 1 triệu đô la từ Paradigm. (Paradigm là một công ty đầu tư chủ yếu vào công nghệ Blockchain). Hiện nay, đây là một trong những sàn giao dịch phi tập trung (DEX) phổ biến nhất trên thị trường.
Khác với hầu hết các sàn giao dịch tập trung, Uniswap hoạt động vì mục đích cộng đồng, là công cụ giúp cộng đồng giao dịch token mà không phải trả phí nền tảng hoặc người trung gian.
Những tính năng của Uniswap
Khi nhắc tới Uniswap, chúng ta cần đề cập đến hai tính năng chính là Swap và Pool
- Swap: Tạm dịch là hoán đổi, tính năng này cho phép hoán đổi Ethereum và các token ERC-20 khác nhau.
- Pool: Với tính năng người dùng có thể kiếm tiền thông qua việc trở thành LP (Liquidity Provider). Thực hiện bằng cách gửi token vào một smart contract và đổi lại bạn sẽ nhận được token ở pool đó.
Cách thức hoạt động của Uniswap
Các sàn giao dịch tập trung (CEX) kết nối người mua & người bán thông qua sổ lệnh (oder book). Token được định giá thông qua giá thấp nhất mà người bán muốn bán & giá cao nhất mà người mua sẵn sàng trả.
Uniswap sẽ sử dụng giao thức tạo lập thị trường tự động. Đây thường là các hợp đồng thông minh mà các trader có thể giao dịch trong đó. Giá được tính dựa trên cung cầu tức thời của 2 token có trong pool. Giá này chạy trên đường cong của phương trình x * y = k. Trong đó:
- x: số lượng của token A
- y: số lượng của token B
- k là hằng số không đổi
Dựa trên phương trình này, bạn có thể nhận thấy:
- TH1: Khi K thay đổi (có thêm người góp tài sản vào Pool), khi đó X hoặc Y thay đổi. Trường hợp này nếu tỉ lệ X và Y thay đổi tỉ lệ thuận, giá của token A và B sẽ không đổi hoặc thay đổi ít.
- TH2: Khi K không đổi, nhưng X và Y thay đổi, khi đó giá trị token A và B phải thay đổi.
Liquidity Provider là gì?
Khác với một số sàn hoạt động dựa vào sổ lệnh, Uniswap hoạt động nhờ vào pool thanh khoản. Điều đó giúp cho thanh khoản của các crypto giao dịch trên Uniswap luôn “xanh”.
Với những ai cung cấp thanh khoản cho Uniswap gọi là Liquidity Provider (LP). Đổi lại họ sẽ nhận được 0.25% phí swap phát sinh trên mỗi giao dịch nhân với % số tiền mà họ đã cung cấp cho pool đó.
Những ưu điểm và nhược điểm của Uniswap
Ưu điểm
- Sử dụng tiện lợi và dễ dàng: Khi thực hiện lệnh giao dịch trên UniSwap chỉ mất khoảng 1 phút, bạn hoàn toàn không phải trải qua các bước tạo tài khoản, xác minh KYC, cài đặt 2FA…như trên các sàn khác
- Phí giao dịch tương đối thấp: UniSwap tính phí cố định 0.3%/giao dịch, tương đối rẻ hơn so với một số sàn phi tập trung khác.
- Tính phi tập trung: Điều này có nghĩa tài sản của bạn hoàn toàn do bạn quản lý. Bạn không cần phụ thuộc vào một bên thứ ba nào và cũng không sợ rủi ro về bảo mật.
- Cơ hội tiếp cận với đồng coin/token mới: Thông thường các dự án tiền điện tử nào đó sẽ phải trải qua quá trình kiểm duyệt với sàn coin/token được niêm yết. Trên Uniswap, người dùng có thể nhận được những token mới này trước tiên. Và với những biến động mạnh mẽ về giá token, đặc biệt là khi chúng ra mắt lần đầu tiên.
Nhược điểm
- Thiếu nhiều tính năng so với sàn tập trung: Ở những sàn tập trung, khi nhận thấy 1 token đang giá cao, bạn có thể đặt lệnh chờ mua ở giá thấp hơn. Ngoài ra, bạn có thể trading margin, đặt lệnh chốt lời/cắt lỗ một cách tự động.
- Thiếu sự hỗ trợ: Do bạn tự quản lý tài sản nên khi một lệnh swap bị pending, hay sự cố, bạn lại không thể liên hệ cho bất kỳ ai hỗ trợ.
- Rủi ro lừa đảo: Nếu bạn không tìm hiểu kỹ sẽ rất dễ gặp Scam. Việc tìm ra một dự án tốt chưa bao giờ là điều dễ dàng trong hàng trăm, hàng nghìn dự án trên UniSwap.
- Thường gặp vấn đề giao dịch không thành công: Khi giao dịch trên Uniswap sẽ rất hay gặp phải trường hợp giao dịch không thành công bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.
- Kiến thức kỹ thuật: việc hiểu bản chất của hoán đổi token đòi hỏi người dùng và hiểu biết một lượng kiến thức nhất định về giao dịch và ví tiền điện tử
Sự khác biệt giữa Uniswap V1 và V2
Uniswap V1
Uniswap V1 luôn thực hiện hai giao dịch. Giao dịch đầu tiên để swap token ERC20 lấy ETH và giao dịch thứ 3 để swap ETH của trở lại token ERC20 mong muốn. Nói cách khác, người dùng cuối phải trả phí hai lần.
Tuy nhiên, cách thức hoạt động này đã gây ra một số hạn chế khi sử dụng Uniswap:
- Phi giao dịch cao hơn
- Uniswap gắn chặt với việc sử dụng ETH
- Không thể swap trực tiếp token ERC20 với các token ERC20 khác.
Uniswap V2
Do những hạn chế của Uniswap V1 nên sự ra đời của V2 là điều cần thiết
Uniswap V2 cung cấp cho người dùng cuối 3 tùy chọn khác nhau để swap token của họ, sử dụng “Router Contract”.Router Contract nhận thức được mọi exchange contract thực hiện giao thức Uniswap V2.
Dưới đây là ba khả năng swap, bạn có thể tùy chọn
- Swap trực tiếp giữa hai token ERC20 cặp. Ví dụ: hai stablecoin như DAI/USDC có thể rất hữu ích cho các nhà giao dịch.
- Swap truyền thống thông qua ETH, nơi bạn phải trả phí 2 lần.
- Swap Custom path trong đó bạn có thể xây dựng một path phức tạp hơn như DAI/ETH, ETH/BAT, BAT/USDT và USDT/USDC để swap DAI của bạn sang USDC. Thông thường, điều này cung cấp cho các nhà giao dịch những cơ hội chênh lệch giá.
Hướng dẫn cách sử dụng Uniswap V2
Bước 1: Truy cập vào https://app.uniswap.org/#/swap.
Bước 2: Sau đó Click vào “Connect to a wallet” ở góc trên bên phải và chọn một ví mà bạn muốn kết nối.
Bước 3: Chọn tài khoản trên ví mà bạn sử dụng (nếu có nhiều hơn 1 tài khoản), nhấn “Kế tiếp” và “Connect“.
Bước 4: Nhập số tiền mà bạn muốn swap. Nhớ là luôn trừ lại 1 ít ETH để làm phí giao dịch.
Bước 5: Sau khi nhấp “Swap” bạn cần xác nhận trên ví nữa là xong. Số token sau khi được swap sẽ được chuyển thẳng đến ví của bạn. Thời gian swap nhanh hay chậm phụ thuộc vào số GAS mà bạn set.
Trên đây là những gì cơ bản nhất về Uniswap, một sàn giao dịch phi tập chung lớn nhất hiện nay, có thể coi đây là một đại diện hàng đầu trong hệ sinh thái trao đổi tiền điện tử. Hy vọng trong tương lai Uniswap sẽ có nhiều cải tiến hơn nữa để giữ vững vị thế số 1 của mình.
CẢNH BÁO: Đây là bài viết chia sẻ thông tin, không phải là lời kêu gọi đầu tư, bạn phải tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Đầu tư vào các sản phẩm tài chính luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nên bạn cần phải cân nhắc thật kỹ trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Chúc bạn sáng suốt và tỉnh táo để đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhé!
FAQs về Uniswap
Liquidity pool là gì?
Pool thanh khoản là một pool bao gồm các token trong Uniswap được tạo bởi các nhà cung cấp thanh khoản. Các nhà cung cấp thanh khoản sẽ nhận được phần thưởng dưới dạng phí giao dịch. Các nhà giao dịch khai thác các pool này để thực hiện các giao dịch tiền điện tử.
Uniswap hỗ trợ các hợp đồng thông minh cho Ethereum và nhiều ERC20 token khác nhau. Uniswap dựa trên thiết kế được gọi là “nhà tạo lập thị trường tự động”. Vì vậy, khi người dùng giao dịch các token, token sẽ được gửi từ pool ngay lập tức.
Những đối tượng nào đang tham gia Uniswap?
- Liquidity Providers: các nhà cung cấp thanh khoản cho các Pool và nhận lại 0.3% phí giao dịch.
- Traders: là những người dùng thực hiện các lệnh swap token.
- Developers: những nhà phát triển, thử nghiệm dự án.
Uniswap có an toàn không?
- Về cơ bản, Uniswap có tính bảo mật rất cao do cá nhân tự bảo quan chứ không thông qua bên thứ ba nào. Tuy nhiên, người dùng vẫn phải gặp một vài rủi ro như:
- Các cuộc lừa đảo bằng cách mạo danh: Có rất nhiều chiêu trò lừa đảo diễn ra. Một trong số đó là việc mạo danh chính chủ Uniswap để scam người dùng.
- Hợp đồng thông minh Smart contract giả mạo: Việc bất kỳ ai cũng có thể tạo ra token chuẩn ERC – 20 và sau đó thêm nó vào, sẽ dẫn đến vấn đề hợp đồng thông minh Smart contract của các dự án giả mạo phát sinh tràn lan.
Cần lưu ý gì khi sử dụng Uniswap?
- Trước khi swap token nào đó hãy đảm bảo bạn đã add token đó vào ví của bạn. Nếu không thì có thể sau khi swap xong bạn không thấy token đó ở đâu cả.
- Nên dùng ETH để swap sẽ rẻ hơn. Luôn trừ ra 1 lượng ETH nhất định làm fee nếu không giao dịch sẽ thất bại.
- Luôn check trước phí GAS tại https://ethgasstation.info/ để giao dịch diễn ra nhanh & suôn sẻ. Bạn vẫn bị trừ fee giao dịch nếu giao dịch thất bại.
