Trình điều khiển thiết bị (driver) gọi là gì? Có nên cập nhật Driver thường xuyên không?

Với khả năng hỗ trợ máy tính vận hành ổn định và trơn tru, trình điều khiển thiết bị đã trở thành một yếu tố quan trọng đối với mọi người dùng. Vậy trình điều khiển thiết bị gọi là gì? Nguyên lý hoạt động của trình điều khiển thiết bị ra sao? Nhiệm vụ của trình điều khiển thiết bị là gì? Mời bạn cùng Tino Group tìm hiểu về trình điều khiển thiết bị qua bài viết dưới đây nhé!

Giới thiệu tổng quan về trình điều khiển thiết bị (Driver)

Trình điều khiển thiết bị gọi là gì?

Trong ngành tin học, trình điều khiển thiết bị hay trình điều khiển được gọi là Device Driver (gọi tắt là Driver). Đây là một chương trình máy tính có khả năng vận hành hoặc điều khiển một loại thiết bị ngoại vi cụ thể. Thiết bị này được gắn vào một máy tính. Từ bàn phím, card mạng hay máy in 3D đều cần sự hỗ trợ của Driver. Vai trò của Driver là cho phép các thiết bị và hệ điều hành “giao tiếp” với nhau trong quá trình hoạt động.

Mỗi thiết bị phần cứng trong một máy tính như bộ điều khiển âm thanh, bàn phím, chuột, máy in, card đồ hoạ,…, chỉ có thể hoạt động thông qua Driver. Trình điều khiển cung cấp một giao diện giữa hệ điều hành và thiết bị. Thông qua đó, hệ điều hành và các ứng dụng có thể gửi yêu cầu cũng như nhận thông tin từ thiết bị.

Trình điều khiển thiết bị sẽ do nhà sản xuất hoặc bên thứ 3 có chuyên môn phát triển. Các đơn vị sản xuất thường cung cấp trình điều khiển cùng với sản phẩm/dịch vụ của họ. Trong khi đó, trình điều khiển của bên thứ ba có thể được tạo ra để phục vụ cho các thiết bị không được hỗ trợ mặc định hoặc cung cấp tính năng bổ sung.

Có thể tìm thấy trình điều khiển thiết bị (Driver) ở đâu?

Bên trong hệ điều hành

Hầu hết các hệ điều hành như Windows, macOS và Linux đều sẽ đi kèm với một số trình điều khiển thiết bị cơ bản được cài đặt sẵn. Khi cắm một thiết bị phần cứng mới vào hệ thống, hệ điều hành sẽ tự động tìm kiếm và cài đặt các trình điều khiển thích hợp từ bộ nhớ trong hoặc thông qua kết nối Internet.

Đĩa cài đặt hoặc đĩa đi kèm thiết bị

Khi mua một thiết bị phần cứng mới, nhà sản xuất thường cung cấp đĩa CD/DVD hoặc USB chứa các trình điều khiển thiết bị kèm theo. Bạn có thể chạy chương trình cài đặt từ đĩa để cài đặt trình điều khiển cho thiết bị.

Trang web hỗ trợ của nhà sản xuất

Trong một số trường hợp, nhà sản xuất thiết bị phần cứng cung cấp trình điều khiển thiết bị dưới dạng tệp tin tải về từ trang web hỗ trợ của họ. Bạn có thể tìm thấy trình điều khiển cho thiết bị của mình bằng cách tìm kiếm theo tên và số model của thiết bị trên trang web từ nhà sản xuất.

Windows Update hoặc các công cụ cập nhật hệ thống

Trên Windows, bạn có thể tìm kiếm và cài đặt các trình điều khiển cập nhật thông qua Windows Update hoặc những công cụ cập nhật hệ thống khác.

Dự án mã nguồn mở

Đối với một số thiết bị phần cứng, trình điều khiển có thể do cộng đồng mã nguồn mở phát triển và phân phối thông qua những dự án như Linux Kernel hoặc GitHub. Bạn có thể tìm kiếm và tải trình điều khiển từ các nguồn này để hỗ trợ thiết bị của mình.

Vai trò nổi bật của trình điều khiển thiết bị

Tương tác với phần cứng

Device Driver đóng vai trò là giao diện trung gian giữa hệ điều hành và phần cứng của máy tính. Trình điều khiển cho phép hệ điều hành giao tiếp và điều khiển các thiết bị phần cứng như bàn phím, chuột, máy in, ổ cứng, card mạng,… Device Driver còn cung cấp các chức năng và lệnh cần thiết để hệ điều hành có thể tương tác với các thiết bị này.

Cung cấp giao diện cho hệ điều hành

Device Driver cung cấp một giao diện chuẩn, giúp hệ điều hành có thể truy cập và sử dụng các tính năng của thiết bị phần cứng. Giao diện này cho phép hệ điều hành truyền lệnh, nhận dữ liệu và kiểm soát các chức năng của thiết bị. Hệ điều hành sử dụng giao diện này để tương tác với các thiết bị phần cứng thông qua Device Driver.

Đảm bảo tính tương thích và ổn định

Device Driver đảm bảo rằng các thiết bị phần cứng hoạt động một cách tương thích và ổn định với hệ điều hành. Trình cung cấp các hàm điều khiển và cấu hình để đảm bảo rằng thiết bị phần cứng được sử dụng đúng cách, không gây xung đột với hệ thống. Device Driver cũng xử lý các lỗi, xung đột có thể xảy ra giữa hệ điều hành và thiết bị phần cứng.

Cải thiện hiệu suất hệ thống

Device Driver có khả năng tối ưu hóa và cải thiện hiệu suất cho hệ thống, như tối ưu hóa truyền dữ liệu giữa hệ điều hành và thiết bị phần cứng, giảm thiểu thời gian phản hồi, tăng tốc độ truyền thông. Ngoài ra, trình điều khiển cũng có thể thực hiện việc quản lý bộ đệm, kiểm soát việc truy cập vào thiết bị và xử lý các tác vụ phần cứng một cách hiệu quả để tăng hiệu suất của hệ thống.

Bảo mật và quản lý tài nguyên

Device Driver đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa bảo mật từ phần cứng. Thành phần này chỉ chấp nhận quyền truy cập hợp lệ và giới hạn quyền truy cập của các ứng dụng cũng như người dùng vào thiết bị phần cứng. Bên cạnh đó, Device Driver còn giúp quản lý tài nguyên phần cứng, như quản lý bộ nhớ, địa chỉ I/O và IRQ (Interrupt Request) để đảm bảo không có xung đột hoặc cấp phát tài nguyên.

Có nên cập nhật trình điều khiển thiết bị thường xuyên không?

Cập nhật Driver thiết bị định kỳ là một phần quan trọng trong việc bảo đảm hoạt động ổn định, tối ưu của hệ thống của người dùng. Dưới đây là một số lợi ích của việc thường xuyên cập nhật Driver thiết bị:

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp không cần thiết phải cập nhật Driver. Nếu hệ thống đang hoạt động ổn định và không gặp vấn đề gì, bạn có thể giữ nguyên Driver hiện tại. Đôi khi, việc cập nhật Driver mới có thể gây ra sự không tương thích với các phần mềm hoặc thiết bị khác trên hệ thống của bạn.

Trên đây là toàn bộ thông tin về trình điều khiển thiết bị mà Tino Group tổng hợp đến bạn. Hy vọng bài viết sẽ là nguồn tham khảo hữu ích trong quá trình bạn tìm hiểu về công nghệ máy tính. Hãy tiếp tục đồng hành cùng Tino Group để đón đọc những bài viết hay và hữu ích khác bạn nhé!

Những câu hỏi thường gặp