Thương mại điện tử là gì? 4 mô hình thương mại điện tử phổ biến tại Việt Nam

Với tốc độ phát triển như vũ bão của thị trường thương mại điện tử Việt Nam, nhiều thương hiệu, doanh nghiệp đã cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh thị phần, sở hữu “miếng bánh ngon” này. Vậy thương mại điện tử là gì? Hãy cùng Tino Group tìm hiểu sâu hơn về mô hình kinh doanh hiện đại này nhé!

Đôi nét về thương mại điện tử

Thương mại điện tử là gì?

Thương mại điện tử trong tiếng Anh là “Electronic Commerce” (EC), còn được viết là e-Commerce hoặc eCommerce. Đây được xem là một mô hình kinh doanh cho phép các cá nhân, doanh nghiệp thực hiện quyền kinh doanh thông qua nền tảng mạng điện tử, đặc biệt là Internet.

Theo Tổ chức thương mại thế giới (WTO) định nghĩa thương mại điện tử như sau: “Thuật ngữ thương mại điện tử được hiểu là sản xuất, phân phối, tiếp thị, bán hàng hoặc phân phối hàng hóa, dịch vụ bằng phương tiện điện tử”.

Còn Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử của Chính phủ cho rằng: “Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối mạng Internet, mạng viễn thông di động và các mạng mở khác”.

Hiện nay, thương mại điện tử được sử dụng phổ biến ở đa dạng ngành nghề trong cuôjc sống như thương mại di động, chuyển tiền điện tử, quản lý chuỗi cung ứng, tiếp thị qua Internet, trao đổi dữ liệu điện tử (EDI), hệ thống quản lý hàng tồn kho,…

2 sàn thương mại điện tử phổ biến

Lazada

Vào năm 2012, Lazada được xem là một trong những sàn thương mại điện tử chuyên nghiệp tại Việt Nam trực thuộc tập đoàn Alibaba – tập đoàn thương mại điện tử lớn hàng đầu Châu Á.

• Nhà kinh doanh có thể mở gian hàng trên Lazada hoàn toàn miễn phí và các bước thực hiện vô cùng đơn giản.
• Bảo mật thông tin khách hàng tốt, phục vụ tận tình.
• Các chính sách minh bạch, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.
• Những sản phẩm bày bán trên Lazada đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, nguyên mới. Người mua được phép đổi trả sản phẩm nếu chất lượng không như cam kết.
• Mức hoa hồng cho người bán hấp dẫn, đa dạng hình thức thanh toán và vận chuyển.
• Hội tụ những thương hiệu, shop kinh doanh uy tín trên thị trường. Đặc biệt, Lazada còn hỗ trợ LazMall – kênh bán hàng đặc biệt với nhiều gian hàng chính hãng hàng đầu.

Shopee

Gia nhập vào thị trường thương mại Việt Nam vào tháng 08 năm 2016, Shopee nhanh chóng thu hút đông đảo người tiêu dùng và trở thành cái tên quen thuộc với các bạn trẻ hiện nay.

• Mặt hàng bày bán trên Shopee vô cùng đa dạng về ngành hàng, giá thành cũng như đơn vị cung cấp.
• Tiếp cận với tệp khách hàng cực khủng, đặc biệt là giới trẻ.
• Cách thức đăng ký bán hàng nhanh chóng, dễ dàng.
• Giao diện trực quan, sinh động và dễ sử dụng.
• Hỗ trợ đa dạng hình thức vận chuyển cùng nhiều ưu đãi lớn.
• Tương tác tốt giữa khách hàng và người bán nhờ tính năng chat, bình luận.

Đánh giá về thương mại điện tử

Ưu điểm nổi bật

Xóa nhòa rào cản không gian và thời gian

Nếu các cửa hàng thực tế giới hạn phục vụ trong một khu vực địa lý nào đó thì thương mại điện tử có thể xóa bỏ mọi khoảng cách, đem lại nhiều tiện ích cho người dùng. Dù bạn ở bất cứ đâu chỉ cần có Internet, bạn có thể tham gia vào thương mại điện tử để bán hàng, mua sắm mọi lúc mọi nơi bằng vài cú nhấp chuột hoặc vài thao tác chạm màn hình. Do đó, việc trao đổi mua bán hầu hết tất cả mọi thứ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Thị trường thương mại trực tuyến cho phép người bán có thể mở gian hàng trên Internet với đa dạng mặt hàng tùy thích, nơi đó khách hàng có thể ghé thăm và mua sắm.

Thậm chí, khâu giao hàng được cải tiến giao hàng nhanh trong ngày nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Người tiêu dùng có thể nhận được hàng ngay trong ngày hoặc chỉ sau 2 giờ đồng hồ với những vị trí gần kho hàng.

Tính tiện ích, chủ động cho cả người mua lẫn người bán

Thương mại điện tử cho phép các doanh nghiệp, cửa hàng trực tuyến làm việc bền bỉ 24/7/365, không nghỉ ngơi, không than phiền mà việc điều hành cũng vô cùng đơn giản,

Đối với các nhà kinh doanh, thương mại điện tử giúp gia tăng đáng kể cơ hội bán hàng, tăng lợi nhuận mà không phải bỏ nhiều thời gian và công sức. Còn với khách hàng, đây là sự lựa chọn lý tưởng mà họ có thể mua mọi thứ mình muốn bất cứ khi nào, không phụ thuộc vào địa lý lẫn thời gian.

Tiết kiệm ngân sách

Khi tham gia vào thương mại điện tử, doanh nghiệp có thể giảm được tối đa các chi phí quảng cáo cũng như Marketing so với các hoạt động kinh doanh thương mại truyền thống. Các doanh nghiệp thương mại còn có thể tiết kiệm các khoản phí về cửa hàng, nhân sự cùng nhiều chi phí phát sinh khác. Nhờ đó, doanh nghiệp có thêm nguồn chi phí đầu tư sản phẩm, cung cấp nhiều chương trình ưu đãi, giảm giá tốt hơn cho khách hàng.

Kiểm soát hàng tồn kho

Những doanh nghiệp phát triển thương mại điện tử được phép tự động hóa quản lý toàn bộ đơn hàng, quá trình tồn hàng, xuất hàng, thậm chí những đơn hàng bị hoàn về cũng được hệ thống cập nhật chính xác nếu người dùng thực hiện đúng thao tác. Ngoài ra, thương mại điện tử còn đẩy nhanh quá trình đặt hàng, giao hàng và thanh toán nhanh chóng và chủ động.

Tiếp thị đúng mục tiêu

Thông qua nguồn dữ liệu quyền truy cập của khách hàng cùng thao tác theo dõi thói quen mua hàng của khách cũng như các “hot trend” trong ngành, doanh nghiệp thương mại điện tử có thể xác định rõ và chuyển hướng tiếp thị sản phẩm sao cho phù hợp với xu hướng, mang đến trải nghiệm đỉnh cao cho khách hàng.

Thách thức trong phát triển thương mại điện tử

Về vấn đề kỹ thuật

• Hệ thống bảo mật không đảm bảo an toàn tuyệt đối, có thể xảy ra những thiếu sót.
• Ở một số quốc gia, tình trạng băng thông mạng có thể gây ra tình trạng không đủ băng thông cung cấp.
• Có thể xảy ra một số khó khăn khi tích hợp phần mềm thương mại điện tử với trang web ứng dụng hoặc cơ sở dữ liệu hiện tại.
• Vấn đề trong khả năng tương thích của phần mềm/ phần cứng.

Biến động của môi trường kinh doanh

Bên cạnh những tác động kinh tế trong và ngoài nước, chúng ta còn phải đối mặt với những tác động liên quan đến chính sách tài chính, môi trường pháp luật, xã hội cũng như tình hình ở từng quốc gia.

Sự phát triển của công nghệ ngày càng nâng cao, nếu doanh nghiệp không cập nhật xu hướng thì sẽ bị bỏ lại phía sau, nhường cơ hội cho đối thủ cạnh tranh.

Khó khăn trong việc xây dựng lòng tin với khách hàng

Kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử sẽ rất khó để lấy được lòng tin của khách hàng. Vì họ không thể trực tiếp quan sát, cảm nhận về sản phẩm cũng như không hiểu rõ về đơn vị cung cấp nên họ thường e ngại về chất lượng sản phẩm, giá cả.

Đối thủ cạnh tranh

Khoản chi để bắt đầu giao thương trên nền tảng thương mại điện tử thường quá nhỏ để khởi đầu, làm cho thị trường trở nên bão hòa. Do đó, bạn cần phải có chiến lược khác biệt giải pháp riêng cho doanh nghiệp nếu không bạn sẽ không bao giờ đột phá để lôi kéo và giữ chân khách hàng về phía mình.

Vấn đề thanh toán

Khi xác định kinh doanh thương mại điện tử, bạn phải lường trước những rủi ro có thể phát sinh, đặc biệt là khâu thanh toán. Đặc thù của kinh doanh online ở Việt Nam thường là thanh toán khi nhận hàng (COD), đồng nghĩa với việc luôn có những bất ngờ ở những phút cuối cùng khi khách đổi hàng, không muốn mua nữa hoặc bất kỳ một lý do nào đó mà khách trả hàng về. Khi đó, bạn không chỉ không bán được hàng mà còn chịu phí giao hàng cho cả lượt đi lẫn lượt về.

4 mô hình thương mại điện tử phát triển tại Việt Nam

Mô hình B2B – Doanh nghiệp với doanh nghiệp

B2B là viết tắt của “Business to Business” là hình thức hoạt động thương mại giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp giúp đề cập đến việc trao đổi sản phẩm/ dịch vụ của đôi bên.

Về cơ bản, Marketing B2B được hiểu là quá trình tiếp thị giữa các đối tượng là những doanh nghiệp với nhau thông qua việc sử dụng nhiều phương thức khác nhau, giúp tiếp cận nhiều đối tượng khách hàng. Hình thức này thường được cho là khô khan và khó sử dụng hơn các loại hình Marketing khác, đối tượng khách hàng trong B2B cố định và ít thay đổi.

Thông quá sử dụng công nghệ Internet, giao tiếp thương mại của các doanh nghiệp được tiến hành với những kết nối kinh doanh mới, tăng tốc giao dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình mua bán hàng hóa, vật liệu, thiết bị và sản phẩm diễn ra suôn sẻ.

Mô hình B2C – Doanh nghiệp với khách hàng

B2C là viết tắt của “Business to Consumer” là một trong những mô hình kinh doanh thương mại điện tử. Người tiêu dùng cá nhân chính là đối tượng khách hàng mà hình thức kinh doanh này tập trung hướng đến. Để thực hiện, doanh nghiệp cần chú ý thỏa mãn nhu cầu, cảm xúc tiêu dùng của khách hàng cá nhân.

Nếu B2B là mô hình chuyên thực hiện những giao dịch giữa đối tượng doanh nghiệp với doanh nghiệp thì B2C giao dịch giữa đơn vị cung cấp sản phẩm/ dịch vụ với những người tiêu dùng cuối cùng sử dụng sản phẩm/ dịch vụ đó.

Ban đầu, loại hình kinh doanh này hướng đến những người dùng cá nhân, sau năm 1995 bắt đầu mở rộng và hiện trở thành một trong những thương mại điện tử phổ biến trên toàn cầu. B2C có thể là một siêu thị lớn, cửa hàng trực tuyến. Thuật ngữ này không chỉ dùng để xác định bất kỳ loại quy trình bán hàng trực tiếp (online hoặc offline) cho người dùng mà còn sử dụng để mô tả giao dịch giữa các nhà bán lẻ trực tuyến và khách hàng của họ.

Mô hình C2C – Khách hàng với khách hàng

C2C là viết tắt của “Consumer to Consumer” là hình thức giao dich kinh doanh nhấn mạnh chủ yếu vào các chủ thể cá nhân. Người bán và người mua sẽ thông qua một sàn giao dịch trung gian thực hiện trao đổi hàng hoá, sản phẩm cho nhau mà không cần sự hỗ trợ từ doanh nghiệp thứ ba nào. Những hoạt động này đều diễn ra trên Internet.

Ví dụ: mô hình C2C là bán lại những món đồ cũ trên các kênh Ebay, Shopee, Amazone, Facebook cho những người tiêu dùng khác đang có nhu cầu mua sản phẩm đó.

Mô hình C2B – Khách hàng với doanh nghiệp

C2B là viết tắt của “Consumer to Business”, đây là hình thức kinh doanh này diễn ra khi người dùng có nhu cầu bán các sản phẩm/ dịch vụ của mình cho một doanh nghiệp nào đó.

Ví dụ: Bạn lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời. Số lượng điện tích tụ quá nhiều, không những đáp ứng nhu cầu sử dụng của gia đình mà còn dư thừa. Bạn có thể bán lại cho các công ty điện lực.

Mỗi mô hình sẽ phản ánh các mối quan hệ khác nhau trong thị trường thương mại điện tử. Bên cạnh 4 hình thức thương mại điện tử phổ biến được liệt kê, còn rất nhiều mô hình khác như B2E, B2G, G2G, G2C.

Chắc hẳn bài viết đã giúp bạn có cái nhìn sâu hơn về “thương mại điện tử là gì?” cũng như những mô hình hoạt động, thách thức của nền tảng này trong kinh doanh và cuộc sống. Nếu bạn dự định ứng dụng thương mại điện tử cho doanh nghiệp thì đừng chần chừ, hãy hành động ngay hôm nay nhé. Chúc các bạn thành công!

FAQs về thương mại điện tử