Chuyển đổi số trong ngành giáo dục đã trở thành phương thức đào tạo mới mẻ nhưng rất phù hợp trong thời đại công nghệ, nhất là khi dịch bệnh COVID-19 lan rộng từ năm 2020. Hãy cùng Tino Group tìm hiểu kỹ hơn về thực trạng chuyển đổi số trong giáo dục qua bài viết dưới đây nhé!
Thực trạng chuyển đổi số trong giáo dục – triển vọng hay thách thức của ngành đào tạo?
Chuyển đổi số trong giáo dục là gì?
Chuyển đổi số trong giáo dục là quy trình các đơn vị đào tạo áp dụng công nghệ thông tin (CNTT) hiện đại vào giảng dạy. Sự chuyển đổi này nhằm đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng tăng cao của học sinh, sinh viên. Đồng thời, chuyển đổi số trong giáo dục còn góp phần cải thiện chất lượng giảng dạy của giáo viên, giảng viên.
Việc áp dụng công nghệ số trong giáo dục đã mở ra một môi trường học tập mang tính kết nối. Có thể nói, đây chính là hệ sinh thái tích hợp giữa công nghệ, dịch vụ, bảo mật nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số với lĩnh vực đào tạo. Thông qua quá trình chuyển đổi số, cả người dạy và người học đều được trải nghiệm quá trình hợp tác, tương tác cũng như cá nhân hoá.
Tuy khá mới lạ nhưng phương thức học tập mới này lại vô cùng hiệu quả trong bối cảnh xã hội hiện tại. Trước xu hướng chuyển đổi số và sự bùng phát của Covid-19, chuyển đổi số đã tạo ra bước ngoặt lớn trong ngành giáo dục và đào tạo hiện nay.
Nhìn chung, giáo dục là một trong những lĩnh vực đặc biệt quan tâm và đi đầu trong việc ứng dụng CNTT vào các hoạt động chính. Thực trạng chuyển đổi số trong giáo dục là yếu tố quan trọng, không chỉ với ngành mà còn tác động lớn đến xã hội cả trước mắt lẫn lâu dài.
Thực trạng chuyển đổi số trong giáo dục tại Việt Nam
Trên thực tế, chuyển đổi số đã được nhắc đến từ lâu nhưng đến năm 2020, tại Việt Nam, xu hướng này mới thực sự được đẩy mạnh. Thực trạng đã được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt trong “Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Trong đó, giáo dục là lĩnh vực được ưu tiên thực hiện và phát triển.
Giáo dục là ngành có tác động lớn và nhanh nhất đến nhận thức con người. Chính vì thế, xu hướng chuyển đổi số trong giáo dục giúp tối ưu chi phí cho các hoạt động khác trong đời sống. Hiện tại, thực trạng này được thực thi qua 3 hình thức chính:
- Ứng dụng công nghệ trong quá trình giảng dạy.
- Ứng dụng công nghệ trong việc quản lý.
- Ứng dụng công nghệ trong vận hành, quản lý các đơn vị giáo dục.
Trong quá trình giảng dạy
Ở một số trường, các lớp học đều được trang bị những dụng cụ công nghệ hiện đại như: bàn học thông minh, đầu ghi hình, bảng điện tử thông minh, thiết bị học trực tuyến,…
Có thể nói, xu hướng công nghệ này đã và đang được nhân rộng trong môi trường giảng dạy. Ngoài ra, một số trường Đại học còn hỗ trợ sinh viên tham gia các chương trình trải nghiệm công nghệ cao. Những chuyến tham quan thực tế ảo cũng thường xuyên được tổ chức.
Trong việc quản lý
Để cải thiện hiệu quả quản lý trường học, một số đơn vị công lập hiện nay đã áp dụng các phần mềm hỗ trợ thông minh. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp giáo dục tư nhân cũng ứng dụng phần mềm vào quá trình đào tạo. Một số phần mềm thông minh như phần mềm quản lý tài sản, quản lý trường học chuyên biệt, quản lý hồ sơ học viên,… cũng được sử dụng phổ biến.
Với sự hỗ trợ của các ứng dụng này, người học có thể tiếp thu kiến thức, tra cứu thông tin một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Không những thế, phần mềm còn là công cụ hữu ích giúp người giảng dạy quản lý bảng điểm, thời khóa biểu hay những thông tin quan trọng.
Trong quy trình quản lý
Các phòng ban trong ngành giáo dục không ngừng thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ thông minh như AI, IoT, Big Data,…, hoạt động theo hình thức trực tuyến. Thực chất, công nghệ hiện đại đã có mặt trong mọi hoạt động vận hành của các doanh nghiệp như: kế toán, tài chính, nhân sự.
Một số phần mềm phổ biến như phần mềm kế toán, phần mềm quản lý nhân sự, phần mềm tính lương,… đang được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, điểm hạn chế của các công cụ này là hệ thống khá rời rạc, cơ sở dữ liệu chưa được tối ưu hóa.
Làm thế nào chuyển đổi số ngành giáo dục được thực thi hiệu quả?
Chuyển đổi số trong ngành giáo dục là xu hướng được nhà nước ưu tiên phát triển. Song, quá trình này vẫn còn gặp nhiều bất cập và thách thức. Vậy nên, chúng ta cần đưa ra nhiều giải pháp để thực thi chuyển đổi số ngành giáo dục sao cho hiệu quả. Dưới đây là một số phương án khả thi mà các đơn vị giáo dục có thể thực hiện:
- Ứng dụng chuyển đổi số để phục vụ giáo dục hướng đến đối tượng cá nhân.
- Ứng dụng chuyển đổi số để bàn giao, tự đánh giá các bài tập về nhà và kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh trước khi đến lớp.
- Tăng cường các khóa học đại trà trực tuyến mở (MOOCS) cho toàn dân. Việc này giúp giáo dục công nghệ số được tiếp cận nhanh chóng, đào tạo kỹ năng số cũng được nâng cao.
- Xây dựng mô hình giáo dục tích hợp giữa khoa học – công nghệ – kỹ thuật – toán học – kinh doanh và nghệ thuật vào chương trình đào tạo.
- Đào tạo trình độ chuyên môn ngành công nghệ thông tin chuyên sâu nhằm đảm bảo an toàn thông tin tại các cấp học.
- Đào tạo, tập huấn hướng nghiệp cho người dạy, người học về các kỹ năng trong môi trường công nghệ số.
Chuyển đổi số ngành giáo dục mang đến lợi ích gì?
Tối ưu chi phí học tập
Thay vì tham gia các buổi học trực tiếp tại lớp, bạn có thể đăng ký các khóa học E-Learning với mức phí thấp hơn. Với cách học trực tuyến, bạn được phép chọn các khóa học mình thật sự yêu thích và quan tâm. Không chỉ giúp tiết kiệm chi phí cho các môn học không cần thiết, khoá học E-Learning còn giúp bạn học tập chất lượng hơn.
Được phép truy cập tài liệu không giới hạn
Một điểm cộng lớn của chuyển đổi số trong giáo dục là mang đến một kho tài liệu khổng lồ và không giới hạn. Điều này giúp bạn có thể dễ dàng truy cập, tìm kiếm thông tin cần thiết để phục vụ cho việc học của mình. Quá trình khai thác học liệu sẽ được thực hiện nhanh chóng qua các thiết bị trực tuyến. Đồng thời, bạn cũng không cần lo lắng vì khả năng tài chính bị giới hạn. Chuyển đổi số trong giáo dục còn giúp rút ngắn quá trình trao đổi tài liệu giữa học sinh và giáo viên. Không những thế, chi phí in ấn cũng được giảm thiểu tối đa.
Tăng độ linh hoạt trong học tập
Với sự phát triển của công nghệ, việc học trở nên đơn giản và thoải mái hơn. Thông qua mạng lưới Internet, bạn có thể học tập mọi lúc, mọi nơi. Sự tiện lợi này giúp người học có thể tiếp thu kiến thức thuận tiện và dễ dàng hơn. Có thể nói, chuyển đổi số đã mở ra một nền giáo dục hoàn toàn mới, phù hợp với tính chất xã hội hiện tại.
Ngoài ra, học trực tuyến giúp người học cảm thấy thoải mái hơn trong việc lựa chọn không gian cũng như thời gian. Người học sẽ không bị gò bó bởi giờ giấc giảng dạy trên lớp và tiết kiệm được chi phí đi lại.
Cải thiện chất lượng giảng dạy
Không chỉ mang đến lợi ích thiết thực cho người học, chuyển đổi số còn hỗ trợ người dạy trong quá trình đào tạo, bổ sung kiến thức cho học viên. Một số công nghệ thông minh đã góp phần cải thiện chất lượng giảng dạy, cụ thể như:
- Blockchain: Hỗ trợ quản lý hồ sơ giáo dục, thông tin của học sinh; quản lý và chia sẻ dữ liệu từ các trường khác nhau; ghi lại lịch sử các buổi học và bảng điểm để đảm bảo tính công khai, minh bạch.
- IoT: Hỗ trợ theo dõi hoạt động của học sinh; quản lý và giám sát quá trình học tập của học sinh.
- Big Data: Hỗ trợ lưu trữ mọi kiến thức trong không gian mạng.
Tóm lại, chuyển đổi số trong ngành giáo dục đã kiến tạo nên bước tiến dài cho thế hệ mai sau, mang đến giá trị cốt lõi trong quá trình “trồng người”. Qua bài viết trên, Tino Group hy vọng bạn đã nắm rõ thực trạng chuyển đổi số trong giáo dục và tầm quan trọng của xu hướng này. Đừng quên theo dõi Tino Group để tiếp tục đón đọc những bài viết hay và hữu ích nhất nhé!
Những câu hỏi thường gặp
Điều kiện thúc đẩy chuyển đổi số ngành giáo dục là gì?
Quá trình chuyển đổi số trong ngành giáo dục thường dựa trên nền tảng công nghệ quốc gia. Nền tảng này được thống nhất trong mọi hệ thống giáo dục. Nhờ đó, từ giáo viên đến học sinh/sinh viên hay các chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo đều được tham gia.
Đồng thời, nguồn nhân lực cũng là điều kiện cần tiếp theo cho việc chuyển đổi số trong ngành giáo dục. Chính vì thế, các trường Đại học đã không ngừng tăng cường việc đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật chuyên về công nghệ để tạo nguồn nhân lực bền vững.
Chuyển đổi số giáo dục có thể gặp khó khăn nào?
Khi chuyển đổi số trong giáo dục, một số vấn đề bất cập có thể phát sinh như:
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đường truyền Internet,…, tại Việt Nam còn nhiều hạn chế.
- Việc mở rộng và phát triển kho học liệu ngành đòi hỏi sự đầu tư lớn về người và của.
- Cần có kế hoạch cụ thể, đường lối chuyển đổi số rõ ràng.
- Có thể phát sinh nhiều vấn đề tự phát làm ảnh hưởng đến thời gian cũng như lãng phí công sức và tiền của.
Phần mềm học trực tuyến nào miễn phí mà vẫn chất lượng?
Một số phần mềm học trực tuyến miễn phí nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao là:
- Zoom Cloud Meeting
- Google Classroom
- Skype
- Microsoft Teams
- eLMS Mona
- TrueConf
- Google Hangout
- Vsee
- …
Chuyển đổi số trong giáo dục được ứng dụng như thế nào?
Các ứng dụng phổ biến trong giáo dục là:
- Các lớp học tiếng Anh, công nghệ, lập trình, STEM, STEAM
- Một số hóa học trực tuyến E-Learning
- Các phương pháp học tập thông qua các dự án trực tuyến.
- Các phương pháp học tập bằng ứng dụng thực tế ảo.
