Thuật ngữ Room tín dụng thường xuyên được nhắc đến trong các chủ đề về tài chính. Bất kỳ ai có tìm hiểu về các gói tín dụng hoặc các khoản vay tại ngân hàng hay các tổ chức tài chính đều sẽ nghe qua thuật ngữ này. Việc thay đổi Room tín dụng có thể gây ảnh hưởng lớn tới thị trường tài chính nói chung. Vậy Room tín dụng là gì? Tại sao ngân hàng hết Room tín dụng? Các bạn hãy cùng Tino Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Room tín dụng là gì?
Định nghĩa Room tín dụng
Trong tiếng Anh, ngoài nghĩa căn phòng, “Room” còn được dịch là phạm vi.
Đối với lĩnh vực ngân hàng – tài chính, Room tín dụng là hạn mức cho vay của ngân hàng. Vào đầu mỗi năm, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ công bố Room tín dụng nhằm quy định mức tăng trưởng tín dụng tối đa của toàn ngành ngân hàng.
NHNN sẽ phân phối tỷ lệ Room tín dụng cho tất cả các ngân hàng thương mại (NHTM) trong nước tùy vào tình trạng tài chính của từng ngân hàng cũng như hiệu quả quản lý tín dụng và chất lượng tín dụng.
Khái niệm này chính thức được triển khai tại Việt Nam vào năm 2011. Khi đó, nền kinh tế quốc gia vừa có sự biến động mạnh mẽ với tỷ lệ lạm phát vô cùng cao (xuất phát từ việc cung tiền liên tục ở mức rất cao trong nhiều năm).
Ví dụ: Giả sử, vốn tự có của ngân hàng X là 5000 tỷ đồng và hạn mức tín dụng của NHNN cấp cho ngân hàng đó là 15%. Vậy giới hạn mà khách hàng có thể vay ngân hàng X là: 15% x 5000 tỷ = 750 tỷ. Các khách hàng chỉ được vay trong giới hạn 750 tỷ đó.
Tại sao NHNN phải đặt Room tín dụng cho NHTM?
NHNN đặt ra quy định về Room tín dụng cho các NHTM nhằm mục tiêu kiểm soát việc tăng trưởng và chất lượng tín dụng trong hệ thống ngân hàng thương mại. Hai mục tiêu này phải được đảm bảo song hành với nhau.
Kiểm soát tốc độ tăng trưởng của tín dụng
Trước khi Room tín dụng được triển khai, có thời điểm tốc độ tăng trưởng tín dụng lên đến 30 – 50%. Tăng trưởng cao như vậy sẽ vượt quá khả năng quản trị của các NHTM. Điều này có thể đến nhiều hệ lụy như mất cân đối vốn, mất khả năng thanh toán, gây ra tình trạng lạm phát,…đặc biệt là ở các ngành có rủi ro cao như bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu và các dự án BOT.
NHNN có trong tay đầy đủ các công cụ quản lý rủi ro trong hệ thống ngân hàng liên quan đến việc cấp tín dụng nền kinh tế. Tuy nhiên, để rủi ro xảy ra ở mức thấp nhất, các ngân hàng vẫn phải có một giới hạn nhằm đảm bảo an toàn trong việc cấp tín dụng.
Kiểm soát chất lượng của tín dụng
Khi giới hạn tín dụng được đặt ra, các ngân hàng sẽ phải cẩn trọng hơn khi lựa chọn khách hàng cho vay tín dụng. Những hồ sơ đầy đủ và minh bạch sẽ được ưu tiên nhằm hạn chế nợ xấu phát sinh.
Ngoài ra, NHNN cũng có giải pháp siết Room tín dụng trong một số lĩnh vực nhất định nhằm hạn chế sự tăng trưởng quá mức.
Ví dụ: Tín dụng của lĩnh vực bất động sản tính đến tháng 6/2022 đã đạt hơn 2,36 triệu tỷ đồng, chiếm 20,74% trên tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống. Thậm chí, trong năm 2024, các ngân hàng đã bị hạn chế rót vốn tín dụng vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, chứng khoán.
Tại sao ngân hàng hết Room tín dụng?
Ngân hàng hết Room tín dụng là gì?
Hết Room tín dụng chỉ trường hợp ngân hàng thương mại đã sử dụng hết giới hạn tín dụng mà NHNN quy định trước đó và không thể tiếp tục cho doanh nghiệp hoặc cá nhân vay.
Việc ngân hàng hết Room tín dụng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của chính ngân hàng cũng như các cá nhân (những người vay mua nhà đất, những nhà đầu tư,..), doanh nghiệp có nhu cầu vay tín dụng.
Cần làm gì khi ngân hàng hết Room tín dụng?
Nhu cầu tín dụng ở Việt Nam hiện nay đang rất cao trong bối cảnh kinh tế cần phục hồi sau đại dịch, minh chứng là việc tốc độ tăng trưởng tín dụng liên tục tăng nóng trong 8 tháng vừa qua. Chính điều này đã khiến nhiều ngân hàng cạn Room tín dụng. Cá nhân và doanh nghiệp phát sinh nhu cầu vay nhưng ngân hàng không thể giải ngân được.
Trên thực tế, một số ngân hàng lớn, có uy tín cao trong ngành sẽ có Room tín dụng nhiều hơn các ngân hàng khác. Tuy nhiên, để có thể vay, bạn phải đáp ứng các yêu cầu tương đối cao về hồ sơ vay vốn, tài sản đảm bảo và khả năng thanh toán. Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc việc vay vốn tại các công ty tài chính hoặc tạm thời chờ đến khi Room tín dụng được NHNN nới lỏng hơn.
Một số trường hợp đặc biệt
- Nếu nhu cầu vay tín dụng của khách hàng vượt hạn mức cho vay, các ngân hàng/tổ chức tín dụng có thể cấp tín dụng theo hình thức hợp vốn với ngân hàng/tổ chức khác để có giới hạn Room tín dụng rộng hơn, đảm bảo nhu cầu vay của khách hàng.
- Trong một số dự án liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội mà khả năng cung cấp tín dụng, khả năng hợp vốn của các ngân hàng/tổ chức tín dụng không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng thì Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định cho phép cấp tín dụng vượt hạn mức nhưng phải đảm bảo ,một số tiêu chí cụ thể.
Nới Room tín dụng là gì?
Như đã chia sẻ, khi hết Room tín dụng, ngân hàng thương mại không thể cho khách hàng vay nữa. Lúc này, các ngân hàng có thể yêu cầu NHNN nới hạn mức Room tín dụng. Điều ngày đồng nghĩa ngân hàng sẽ được phép cho vay vượt quá hạn mức tín dụng. Có thể coi đây là tín hiệu đáng mừng cho cổ phiếu của ngân hàng cũng như các doanh nghiệp có cơ hội phát triển tốt hơn.
Tuy nhiên, nhu cầu nới Room tín dụng có được đáp ứng hay không còn tùy thuộc vào quá trình rà soát, kiểm tra của NHNN. Những ngân hàng có vốn chủ sở hữu lớn, quản trị rủi ro tốt như VPBank, Vietcombank, MB… thường được cấp hạn mức tín dụng cao hơn cũng như yêu cầu nới Room dễ được chấp nhận hơn.
Quyết định nới Room tín dụng của Ngân hàng Nhà nước sẽ dựa trên hai cơ sở chính:
- Kết quả xếp hạng của từng ngân hàng theo các tiêu chí tại Thông tư 52/2018/TT-NHNN.
- Theo chủ trương, định hướng của Chính phủ, chẳng hạn như tiêu chí giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân hay tiêu chí tham gia hỗ trợ, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém,..
Thực trạng Room tín dụng của các ngân hàng 2024
Theo báo cáo được công bố hồi đầu tháng 9/2022, NHNN đã nới Room tín dụng cho khoảng 18 NHTM. Các ngân hàng được nới Room tín dụng đều có cơ cấu và hoạt động tín dụng lành mạnh. Ngoài ra, các ngân hàng được cấp thêm hạn mức tín dụng chiếm khoảng 80% tín dụng toàn hệ thống.
Một số ngân hàng đã thông báo được cấp thêm Room tín dụng gồm: TPBank 1,2%, Vietcombank 2,7%, SHB 3,2%, VIB 3%, OCB 3,1%, MB 3,2%, Agribank 3,5%, Sacombank 4%…
Đến ngày 6/10, NHNN thông báo tiếp tục cấp thêm hạn mức tín dụng cho 4 ngân hàng đã tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém theo chủ trương của NHNN gồm: VCB, MBB, HDB và VPB.
Tối ngày 5/12, NHNN cho biết đã quyết định điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng định hướng năm 2024 thêm khoảng 1,5-2% (nới Room) cho toàn hệ thống ngân hàng và tổ chức tín dụng.
Như vậy, bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin liên quan đến Room tín dụng. Đây là kiến thức quan trọng mà các doanh cần biết để có sự chuẩn bị tốt nhất khi muốn vay tín dụng tại ngân hàng. Hẹn gặp lại ở những chủ đề kế tiếp nhé!
Những câu hỏi thường gặp
Có thể thông qua Room tín dụng để đánh giá ngân hàng không?
Khi NHNN đặt ra tỷ lệ tăng trưởng tín dụng tối đa cho một ngân hàng nào đó ở mức nhỏ hơn so với (cùng kỳ) năm trước và/hoặc so với các ngân hàng khác trong hệ thống, bạn có thể được hiểu rằng ngân hàng này đang có mức độ rủi ro tài chính cao hơn trong quá khứ hoặc so với so với các đối thủ trong ngành.
Nếu không có Room tín dụng sẽ ảnh hưởng đến các ngân hàng như thế nào?
Khi cho vay quá hạn mức mà không cân đối đến nguồn dự trữ về lâu dài sẽ khiến quỹ dự trữ của các ngân hàng hay các tổ chức tín dụng bị thiếu hụt nghiêm trọng và ảnh hưởng tới chính hoạt động của ngân hàng/tổ chức
Điều này còn dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn vốn, các ngân hàng sẽ lâm vào vòng xoáy “huy động vốn với lãi suất cao – cho vay với lãi suất cao”. Khi cho vay lãi suất cao, tình trạng nợ xấu sẽ gia tăng vì khách hàng không có khả năng trả được khoản vay, đồng nghĩa ngân hàng cũng không trả được các khoản huy động vốn.
Nới Room tín dụng sẽ được ưu tiên cho đối tượng nào?
Theo ông Đào Minh Tú – phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đối tượng cần được tập trung cho vay trước hết là lĩnh vực nông nghiệp – nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp phục vụ cho xuất khẩu và công nghiệp phụ trợ.
Thời gian qua, Thủ tướng cũng chỉ đạo quan tâm đến lĩnh vực bất động sản.
Cho vay hợp vốn là gì?
Cho vay hợp vốn (Loan syndication) là hình thức nhóm ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng tài chính cùng cho các dự án lớn vay vốn khi Room tín dụng của mỗi ngân hàng/tổ chức không đủ.
Trong hình thức này, một ngân hàng/tổ chức tín dụng sẽ đứng ra làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với những ngân hàng/tổ chức tín dụng khác và phải được thực hiện theo quy chế đồng tài trợ của NHNN.