Thế giới công việc đang thay đổi từng ngày với tốc độ chóng mặt. Có những cá nhân dù không đi theo con đường học vấn truyền thống nhưng vẫn có thể trở thành gia trong một lĩnh vực nào đó. Họ sẽ được xếp vào nhóm “New collar”. Vậy cụ thể New collar là gì? Liệu đây có phải là xu hướng nghề nghiệp trong tương lai? Các bạn hãy cùng TinoHost tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Khái niệm collar worker
Collar worker là gì?
Collar worker (người lao động cổ cồn) là một thuật ngữ chung để chỉ các nhóm lao động dựa trên màu sắc của chiếc áo sơ mi họ thường mặc trong công việc.
Trong đó, cổ cồn có nghĩa là cổ áo sơ mi.
Có 4 loại collar worker phổ biến:
- White collar worker (Cổ cồn trắng): Nhóm lao động văn phòng, thường làm việc trong các lĩnh vực như tài chính, luật, công nghệ thông tin, kinh doanh, marketing, hành chính, nhân sự,…
- Blue collar worker (Cổ cồn xanh): Nhóm lao động phổ thông, công nhân, thường làm các công việc tay chân trong các nhà máy, xí nghiệp, công trường,…
- Pink collar worker (Cổ cồn hồng): Nhóm lao động dịch vụ, thường làm việc trong các ngành như bán lẻ, chăm sóc khách hàng, du lịch, y tế,…
- Green collar worker (Cổ cồn xanh lá): Nhóm lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, bảo tồn môi trường và năng lượng tái tạo.
Thuật ngữ “collar worker” xuất hiện lần đầu tiên vào đầu thế kỷ 20 để phân biệt các nhóm lao động dựa trên trang phục của họ. Khi xã hội phát triển, các nhóm ngành nghề mới xuất hiện dẫn đến việc phân chia collar worker ngày càng chi tiết hơn.
New collar là gì?
New collar (cổ cồn mới) là thuật ngữ dùng để mô tả một nhóm lao động có tay nghề cao, sở hữu kỹ năng kỹ thuật cần thiết cho ngành công nghệ hiện đại. Họ thường không theo con đường học vấn truyền thống như đại học mà thay vào đó, họ chọn các chương trình dạy nghề, học việc hoặc tự học qua các khóa học trực tuyến.
Nguồn gốc của thuật ngữ New collar
Cựu CEO IBM, bà Ginni Rometty, là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ New collar vào năm 2016.
Ý tưởng về New collar ra đời trong bối cảnh IBM nỗ lực gia tăng lực lượng nhân công có đủ kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghệ. Điều hành tập đoàn công nghệ hàng đầu IBM, bà Rometty nhận thấy một khoảng cách lớn giữa kiến thức được giảng dạy tại trường đại học và kỹ năng thực tế mà doanh nghiệp cần có ở nhân viên.
Vào tháng 11 năm 2016, bà gửi thư ngỏ cho tân Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump để đề xuất ý tưởng về New collar và kêu gọi ông ủng hộ việc tạo ra các vị trí công việc theo mô hình này.
Đội ngũ nhân sự IBM cũng bắt đầu thay đổi cách tiếp cận tuyển dụng. Họ tập trung vào kinh nghiệm thực tế và năng lực cụ thể thay vì chỉ yêu cầu bằng cấp. Điều này mở ra nhiều cơ hội cho lực lượng New collar phát triển và đóng góp cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, việc New collar ra đời đã phản ánh sự thay đổi trong phân loại công việc khi các ngành công nghiệp bắt đầu chuyển mình sang kỷ nguyên công nghệ mới. Theo đó, các công việc đòi hỏi kỹ năng mới về khoa học dữ liệu, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo đang dần xuất hiện.
Tại sao New collar ngày càng phổ biến?
Nhu cầu về kỹ năng thực tế
Sự phát triển của công nghệ đã thay đổi cách thức hoạt động của nhiều ngành công nghiệp. Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tự động hóa nhiều công việc, đồng thời tạo ra những lĩnh vực mới đòi hỏi kiến thức chuyên môn cập nhật liên tục. Do đó, nhân lực cần có khả năng học hỏi và thích ứng cao để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động luôn thay đổi.
Doanh nghiệp cũng cần những người lao động có kỹ năng thực tế để vận hành và quản lý các hệ thống công nghệ mới.
Chuyển đổi mô hình giáo dục
Trước đây, hệ thống giáo dục truyền thống không luôn đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường lao động. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt lao động có kỹ năng.
Tuy nhiên, các mô hình giáo dục hiện nay đã chú trọng vào kỹ năng nhiều hơn, giúp người học thu nạp kiến thức và ứng dụng vào thực tế nhanh hơn. Điều này mở ra cơ hội cho cả người trẻ và người lớn tuổi muốn chuyển sang ngành nghề tiềm năng, bất kể xuất thân hay bằng cấp.
Bất cập của thị trường lao động
Báo cáo của Accenture cho thấy “lạm phát” bằng cấp khiến thị trường lao động Mỹ kém hiệu quả. Nhiều công việc không yêu cầu bằng đại học nhưng vẫn đòi hỏi ứng viên có bằng, dẫn đến sự lãng phí nguồn nhân lực.
Một báo cáo gần đây của viện Burning Glass có trụ sở tại Philadelphia dự đoán rằng việc thay đổi yêu cầu về bằng đại học có thể mở ra 1,4 triệu việc làm trong 5 năm tới cho những người không có bằng cấp.
Quan điểm mới về bằng cấp
Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk và Apple Tim Cook từng nghi ngờ về sự cần thiết của bằng đại học. Họ cho rằng kỹ năng thực tế và kinh nghiệm làm việc quan trọng hơn bằng cấp, và việc tuyển dụng dựa trên bằng cấp khiến họ bỏ lỡ nhân tài.
Giải pháp từ doanh nghiệp
Một số công ty mở chương trình đào tạo nghề riêng hoặc hợp tác với trường học để trang bị kỹ năng cần thiết cho sinh viên. Sau khi hoàn thành chương trình, người lao động có thể trực tiếp làm việc, đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
Một số doanh nghiệp lớn đã loại bỏ bằng cấp cho một số vị trí tuyển dụng
- IBM: IBM loại bỏ yêu cầu bằng cử nhân cho hơn nửa vị trí tuyển dụng vào năm 2021, đồng thời mở The IBM Apprenticeship Program với hơn 25 vị trí ngành nghề và đã tuyển dụng hàng nghìn học viên tốt nghiệp.
- Walmart: Vào tháng 9 năm 2023, Walmart thông báo họ đang viết lại hàng trăm bản mô tả công việc để cho phép những ứng viên có kinh nghiệm liên quan thay cho bằng đại học.
Ví dụ điển hình về bằng cấp và công việc qua trường hợp của Oscar Anaya:
Theo BBC News, Oscar có hứng thú với máy tính từ nhỏ và hack thành công máy tính của chị gái năm 12 tuổi. Anh nộp đơn xin việc ở nhiều công ty công nghệ nhưng đều bị từ chối vì không có bằng đại học. Sau khi tham gia chương trình an ninh mạng của IBM vào năm 2019, anh hiện đang có một vị trí chính thức toàn thời gian tại công ty.
Đặc điểm nổi bật của New Collar
- Kỹ năng thực tế: New Collar tập trung vào kỹ năng thực tế cần thiết cho công việc. Họ có thể học được những kỹ năng này thông qua các chương trình đào tạo nghề, học việc, hoặc tự học qua các khóa học trực tuyến.
- Kinh nghiệm làm việc: New Collar có kinh nghiệm làm việc thực tế trong lĩnh vực họ chọn. Họ có thể tích lũy kinh nghiệm này thông qua các công việc bán thời gian, thực tập, hoặc dự án tình nguyện.
- Không yêu cầu bằng cấp: New Collar không yêu cầu bằng cấp đại học. Tuy nhiên, bằng cấp vẫn có thể là một lợi thế cạnh tranh trong một số trường hợp.
- Linh hoạt: New Collar có thể làm việc theo nhiều hình thức khác nhau, bao gồm làm việc toàn thời gian, bán thời gian, freelance, hoặc theo hợp đồng.
- Thích ứng nhanh: New Collar có khả năng thích ứng nhanh chóng với môi trường làm việc mới và những thay đổi trong thị trường lao động.
- Học hỏi liên tục: New Collar luôn học hỏi và nâng cao kỹ năng để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động.
- Có tinh thần khởi nghiệp: Nhiều New Collar có tinh thần khởi nghiệp và mong muốn tự tạo việc làm cho mình.
Bí quyết giúp bạn trở thành New Collar chuyên nghiệp
Xác định lĩnh vực và kỹ năng phù hợp
- Xác định sở thích, năng lực và mục tiêu nghề nghiệp của bạn.
- Nghiên cứu các lĩnh vực New Collar tiềm năng và nhu cầu thị trường lao động.
- Lựa chọn kỹ năng phù hợp với lĩnh vực bạn chọn và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
Trau dồi kỹ năng thực tế
- Tham gia các chương trình đào tạo nghề uy tín.
- Tích lũy kinh nghiệm làm việc thực tế thông qua các công việc bán thời gian, thực tập, hoặc dự án tình nguyện.
- Tự học qua các khóa học trực tuyến và tài liệu chuyên ngành.
Xây dựng portfolio ấn tượng:
- Portfolio là tập hợp các sản phẩm, dự án và thành tựu của bạn trong lĩnh vực New Collar.
- Portfolio giúp bạn thể hiện năng lực và kinh nghiệm với nhà tuyển dụng.
- Xây dựng portfolio chuyên nghiệp, sáng tạo và dễ gây ấn tượng.
Mạng lưới quan hệ
- Tham gia các hội nhóm chuyên ngành New Collar.
- Kết nối với các chuyên gia và người có kinh nghiệm trong lĩnh vực bạn chọn.
- Tham gia các sự kiện và hội thảo liên quan đến New Collar.
Luôn học hỏi và cập nhật
- Thị trường lao động luôn thay đổi, do đó, bạn cần luôn học hỏi và cập nhật kiến thức, kỹ năng mới.
- Tham gia các khóa học nâng cao, đọc sách chuyên ngành và theo dõi tin tức trong lĩnh vực bạn chọn.
- Nâng cao khả năng thích ứng và học hỏi nhanh chóng.
Thể hiện bản thân
- Hãy tự tin thể hiện năng lực, kỹ năng và kinh nghiệm của bạn với nhà tuyển dụng.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng cho các buổi phỏng vấn và thể hiện sự chuyên nghiệp.
- Nâng cao kỹ năng giao tiếp và thuyết trình.
Kiên trì và nỗ lực
- Thành công không đến dễ dàng, bạn cần kiên trì và nỗ lực học hỏi, rèn luyện.
- Đừng ngại thất bại, hãy xem đó là cơ hội để học hỏi và phát triển.
- Luôn giữ thái độ tích cực và cầu tiến.
Các ngành nghề phù hợp với New collar
Lực lượng lao động New Collar là những người không có bằng đại học nhưng có kỹ năng thiết yếu cho các công việc hiện đại. Dưới đây là một số ngành nghề phù hợp với New Collar:
Ngành nghề kỹ thuật số:
- Lập trình viên
- Chuyên viên an ninh mạng
- Chuyên viên dữ liệu
- Chuyên viên marketing kỹ thuật số
Ngành nghề chăm sóc sức khỏe:
- Điều dưỡng viên:
- Hộ lý
- Kỹ thuật viên y tế
Ngành nghề sản xuất và dịch vụ:
- Kỹ thuật viên cơ khí
- Kỹ thuật viên điện tử
- Chuyên viên dịch vụ khách hàng
Ngành nghề sáng tạo:
- Thiết kế đồ họa
- Thiết kế web
- Chuyên viên marketing nội dung
New Collar có ảnh hưởng như thế nào đến thị trường lao động hiện tại và tương lai?
Thay đổi cách nhìn về các công việc truyền thống
New collar mở rộng định nghĩa của các công việc không đòi hỏi bằng cấp cao và đem lại sự cân nhắc hơn về kỹ năng thực hành. Điều này làm thay đổi cách các doanh nghiệp và nhà tuyển dụng đánh giá và tuyển chọn ứng viên.
Tăng cường sự cạnh tranh trong thị trường lao động
Sự xuất hiện của New collar tạo ra một thị trường lao động đa dạng hơn, mở cửa cho người lao động không có bằng cấp đại học nhưng có kỹ năng cần thiết.
Tăng cường sự đổi mới và sáng tạo
New collar khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo trong doanh nghiệp với sự đa dạng của nhân tài và cách tiếp cận vấn đề.
Những khó khăn của New collar
Định kiến
Một số người cho rằng New collar thiếu chuyên môn hoặc bằng cấp, dẫn đến định kiến và phân biệt đối xử. Do thiếu bằng cấp truyền thống, New collar có thể gặp khó khăn trong việc được tin tưởng và giao phó trách nhiệm quan trọng.
Phát triển nghề nghiệp
New collar có thể gặp khó khăn trong việc thăng tiến lên các vị trí lãnh đạo hoặc quản lý do thiếu bằng cấp.
Kỹ năng mềm
New collar có thể thiếu kỹ năng giao tiếp hiệu quả, đặc biệt khi làm việc với khách hàng hoặc đối tác. Do ít kinh nghiệm làm việc trong môi trường tập thể, New collar có thể gặp khó khăn trong việc phối hợp và hợp tác với đồng nghiệp.
Thu nhập
New collar thường được trả lương thấp hơn so với những người có bằng cấp đại học. Do thiếu cơ hội thăng tiến, New collar có thể gặp khó khăn trong việc tăng lương.
Lợi ích khi tuyển dụng New collar
- Nguồn nhân lực tiềm năng: Lực lượng lao động New collar đến từ nhiều nguồn đa dạng, mang đến nhiều góc nhìn và kinh nghiệm phong phú.
- Kỹ năng thiết yếu: New collar có các kỹ năng thực tế và kỹ năng mềm cần thiết cho nhiều công việc. Họ thường có khả năng thích ứng cao và sẵn sàng học hỏi những kỹ năng mới.
- Hiệu quả: Tuyển dụng và phát triển lực lượng lao động New collar có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí so với việc tuyển dụng nhân viên có bằng đại học.
- Tính công bằng: Tập trung vào lực lượng lao động New Collar giúp tạo cơ hội việc làm bình đẳng cho tất cả mọi người, bất kể xuất thân hay trình độ học vấn. Điều này góp phần thu hẹp khoảng cách thu nhập và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Doanh nghiệp cần làm gì để thích ứng với xu hướng New Collar?
Thay đổi tư duy tuyển dụng
- Tập trung vào đánh giá kỹ năng thực tế của ứng viên thay vì chỉ dựa vào bằng cấp.
- Sử dụng các phương pháp tuyển dụng sáng tạo như đánh giá năng lực, phỏng vấn theo nhóm,… để tìm kiếm những ứng viên phù hợp nhất.
- Mở rộng tiêu chí tuyển dụng để thu hút ứng viên từ nhiều nguồn đa dạng, bao gồm cả những người không có bằng đại học.
Đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng
- Cung cấp các chương trình đào tạo phù hợp để giúp nhân viên New collar nâng cao kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm.
- Tạo cơ hội học tập và phát triển liên tục cho nhân viên.
- Khuyến khích nhân viên tự học hỏi và chia sẻ kiến thức với nhau.
Tạo môi trường làm việc đa dạng và hòa nhập
- Xây dựng văn hóa doanh nghiệp cởi mở và khuyến khích sự sáng tạo.
- Tạo điều kiện để nhân viên New collar có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình.
- Tôn trọng sự đa dạng, chống lại phân biệt đối xử và tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả nhân viên dù là có bằng cấp hay không, đặc biệt là mức lương thưởng.
Hợp tác với các bên liên quan
- Hợp tác với các trường học, cao đẳng và đại học để phát triển các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp.
- Hợp tác với chính phủ để xây dựng các chính sách hỗ trợ lực lượng lao động New collar.
- Tham gia vào các tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực đào tạo và phát triển kỹ năng.
Kết luận
New collar là một xu hướng mới trong thị trường lao động, mang đến nhiều tiềm năng cho cả người lao động và doanh nghiệp. Tuy nhiên, để New collar phát huy hết tiềm năng, cần có sự chung tay của các bên liên quan để giải quyết những khó khăn mà họ đang gặp phải. Với sự nỗ lực của tất cả, New collar có thể trở thành một lực lượng lao động quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phương Thảo. (2024, March 2). New collar – Lực lượng lao động mới, không bằng đại học có chới với?. vietcetera.com. https://vietcetera.com/vn/new-collar-luc-luong-lao-dong-moi-khong-bang-dai-hoc-co-choi-voi
- Magazine. (2023). The New-Collar Workforce. hbr.org. https://hbr.org/2023/03/the-new-collar-workforce
- Scholley Bubenik. (2019, January 24). New-Collar Workers- Who Are They And How Are They Contributing To Our Labor Shortage?. forbes.com. https://www.forbes.com/sites/scholleybubenik/2019/01/24/new-collar-workers-who-are-they-and-how-are-they-contributing-to-our-labor-shortage/
- Virginia Allen. (2023, October 19). Major Companies Ditch College Degree as Job Requirement. dailysignal.com. https://www.dailysignal.com/2023/10/19/major-companies-ditch-college-degree-as-job-requirement/
- Bryan Robinson. (2023, October 7). Why More Business Leaders Are Saying, ‘Ditch The 4-Year Degree’. forbes.com. https://www.forbes.com/sites/bryanrobinson/2023/10/07/why-more-business-leaders-are-saying-ditch-the-4-year-degree/
Những câu hỏi thường gặp
Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn gì khi tuyển dụng New collar?
Khó khăn trong việc đánh giá kỹ năng thực tế của ứng viên New collar do không có bằng cấp hoặc chứng chỉ. Do đó, doanh nghiệp cần có các phương pháp đánh giá năng lực phù hợp để tuyển dụng được những ứng viên tốt nhất.
Có phải với New collar, bằng cấp không quan trọng?
Mặc dù New Collar không yêu cầu bằng cấp, nhưng nó không có nghĩa là bằng cấp không quan trọng. Bằng cấp vẫn có thể là một lợi thế cạnh tranh trong một số trường hợp.
Có phải New collar không được trả lương cao?
Mặc dù thu nhập là một thách thức đối với New collar nhưng mức lương của nhóm lao động này vẫn sẽ phụ thuộc vào kỹ năng, kinh nghiệm và ngành nghề. Nhiều vị trí New collar có mức lương cao và tiềm năng thăng tiến tốt.
Có phải New collar là một mối đe dọa cho người lao động có bằng cấp?
New Collar không phải là mối đe dọa, mà là một cơ hội cho người lao động có kỹ năng và kinh nghiệm nhưng không có điều kiện để sở hữu bằng cấp. New Collar và người lao động có bằng cấp có thể cùng tồn tại và bổ sung cho nhau trong môi trường làm việc.
