Monad là gì? Một dự án EVM Layer 1 tiềm năng đang chờ cộng đồng khám phá

Với sự bùng nổ của Solana và các blockchain Layer 1 sử dụng Move như Sui và Aptos, thị trường tiền mã hóa dường như đang tập trung vào các blockchain hướng đến khả năng mở rộng. Điều thú vị là, mặc dù các blockchain này có thông lượng và tốc độ vượt trội, chúng lại thiếu một yếu tố quan trọng, đó khả năng tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM). Monad, một nền tảng Smart Contract hiệu suất cao, được thiết kế để lấp đầy khoảng trống này. Vậy cụ thể Monad là gì?

Tổng quan về dự án Monad

Monad là gì?

Monad là một blockchain Layer-1 mới được thiết kế để tối ưu hóa tốc độ và khả năng kết nối. Được xây dựng từ đầu để tương thích với EVM, blockchain này tập trung vào quy trình pipelining, cho phép đạt được những thành tựu như 10.000 giao dịch mỗi giây, thời gian khối 1 giây và tính hoàn tất giao dịch trong một lần.

Kết hợp các công nghệ tiên tiến như MonadBFT, Deferred Execution, Parallel Execution và MonadDB, Monad trở thành một blockchain Layer-1 quen thuộc nhưng đầy thú vị. Các nhà phát triển có thể tận dụng kiến thức và công cụ Ethereum hiện có để xây dựng trên Monad, trong khi người dùng được hưởng lợi từ thời gian xử lý giao dịch nhanh hơn và phí giao dịch có thể thấp hơn.

Monad Labs là gì?

Thành lập vào năm 2022, Monad Labs là một startup công nghệ được hỗ trợ bởi các quỹ đầu tư mạo hiểm. Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc xây dựng các hệ thống giao dịch tần suất cao, độ trễ thấp tại Jump Trading, Monad Labs hướng đến việc giải quyết vấn đề thông lượng hạn chế và chi phí cao của các giải pháp Layer-1 hiện tại thông qua blockchain Monad. Theo Keone Hon, đồng sáng lập và CEO của Monad Labs, Monad có thể thiết lập tiêu chuẩn ngành cho tốc độ, tính minh bạch, bảo mật và khả năng mở rộng mà tất cả các giao thức Layer-1 cần có để khai phá toàn bộ tiềm năng của tính toán phi tập trung.

Tại sao Monad nhận được nhiều chú ý?

Trước khi khám phá các vấn đề mà Monad giải quyết, hãy cùng tìm hiểu nhanh lý do tại sao các điểm nghẽn blockchain có thể xảy ra.

Hãy lấy ví dụ về một con đường đông đúc như một phép ẩn dụ đơn giản cho blockchain:

• Các xe di chuyển từ điểm A đến điểm B tượng trưng cho số lượng yêu cầu giao dịch.
• Số làn đường đại diện cho khả năng thông lượng của blockchain.
• Đèn giao thông tượng trưng cho cơ chế đồng thuận quyết định xe có thể đi qua hay không.

Tóm lại, mỗi giao dịch cần được xác minh và thêm vào một khối. Tuy nhiên, do không gian khối bị giới hạn và nhu cầu cao, điều này gây ra tắc nghẽn dẫn đến thời gian giao dịch chậm và phí giao dịch cao. Một trong những lần đầu tiên cộng đồng tiền mã hóa gặp phải vấn đề này trên quy mô lớn là sự cố tắc nghẽn mạng Ethereum do CryptoKitties.

Do xử lý tuần tự, các blockchain truyền thống chỉ có thể xử lý một số lượng giao dịch nhất định tại một thời điểm. Mỗi giao dịch phải chờ giao dịch trước đó được xác minh và thêm vào khối trước khi xử lý giao dịch tiếp theo. Điều này tạo ra hàng đợi, giống như xe cộ chờ đèn giao thông, làm chậm thông lượng tổng thể của mạng.

Trong các giai đoạn có nhu cầu cao, phí giao dịch có thể tăng vọt khi người dùng cạnh tranh để giao dịch của họ được xử lý nhanh hơn. Để giải quyết vấn đề này, nhiều blockchain ngày nay được tạo ra với mối quan tâm về khả năng mở rộng và được tối ưu hóa để cung cấp thông lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng Web3.

Với Monad, người dùng có thể tận hưởng cả hai yếu tố vì Layer-1 này tự hào về khả năng xử lý giao dịch nhanh chóng trong khi vẫn tương thích với Ethereum. Điều này cho phép tích hợp liền mạch bộ công cụ phát triển và nghiên cứu mã hóa rộng lớn của Ethereum vào Monad, đồng thời mang lại thông lượng và khả năng mở rộng được cải thiện đáng kể.

Monad hoạt động như thế nào?

Với hơn 200 triệu USD vốn đầu tư từ các quỹ mạo hiểm như Paradigm và GSR Ventures, cùng các nhà đầu tư thiên thần như Hsaka và Ansem, Monad đã thu hút được nhiều sự chú ý và sự đánh giá kỹ lưỡng. Hãy cùng khám phá chi tiết hơn về cách hoạt động của dự án này.

Khả năng tương thích EVM của Monad

Monad đạt được khả năng tương thích EVM bằng cách triển khai một EVM tùy chỉnh trong kiến trúc của mình. EVM tùy chỉnh này được thiết kế để tương thích với các hướng dẫn bytecode được sử dụng bởi các hợp đồng thông minh Ethereum. Mặc dù các chi tiết cụ thể có thể chưa được công khai, dưới đây là một số cách Monad có thể đạt được điều này:

• Khớp bộ hướng dẫn: EVM của Monad có khả năng sao chép bộ hướng dẫn cốt lõi của Ethereum EVM, đảm bảo tương thích với mã hợp đồng thông minh hiện có.
• Quản lý trạng thái: Monad cần quản lý trạng thái blockchain của mình theo cách tương thích với cách các hợp đồng thông minh Ethereum tương tác với blockchain.
• Tối ưu hóa tiềm năng: Trong khi vẫn duy trì tính tương thích, Monad có thể thực hiện các tối ưu hóa trong việc triển khai EVM của mình để tận dụng kiến trúc cơ bản cho hiệu suất tốt hơn.

Nhìn chung, khả năng tương thích EVM của Monad là một cách tiếp cận chiến lược, cho phép nó tận dụng hệ sinh thái nhà phát triển Ethereum hiện có và đẩy nhanh sự phát triển của chính nó.

MonadBFT

MonadBFT là yếu tố đứng sau tốc độ giao dịch cực nhanh của Monad. Nói một cách đơn giản, đây là cơ chế đồng thuận Byzantine Fault Tolerance (BFT) được thiết kế riêng để nhanh chóng xác minh các giao dịch, ngay cả khi một số nút xác thực bị lỗi hoặc độc hại. Không giống như các cơ chế đồng thuận BFT truyền thống thường chậm chạp, MonadBFT sử dụng phương pháp hai giai đoạn, kết hợp phản hồi lạc quan với chi phí giao tiếp tuyến tính trong các trường hợp thông thường.

Deferred Execution

Được Monad Labs gọi là giai đoạn đồng thuận-thực thi theo kiểu pipeline, deferred execution đề cập đến quá trình tách biệt giữa đồng thuận và thực thi, cả hai đều là các quy trình quan trọng trong blockchain. Đồng thuận liên quan đến việc tất cả các nút trong mạng đồng ý về thứ tự giao dịch sẽ được đưa vào khối tiếp theo. Theo cách truyền thống, điều này xảy ra cùng lúc với việc thực thi giao dịch. Thực thi liên quan đến quá trình thực hiện mã trong mỗi giao dịch, cập nhật trạng thái blockchain tương ứng.

Deferred Execution của Monad hoạt động theo cách song song và hợp lý hóa. Leader node đề xuất một khối chứa thứ tự giao dịch mà không thực hiện chúng ngay lập tức. Các Validator nodes trong mạng Monad sau đó xác minh thứ tự được đề xuất và bỏ phiếu về tính hợp lệ của nó. Thay vì xác nhận kết quả của từng giao dịch, các nút chỉ cần xác nhận rằng thứ tự là chính xác. Cuối cùng, sau khi đạt được sự đồng thuận về thứ tự, việc thực thi giao dịch diễn ra riêng biệt, có thể là song song hoặc ngay sau đó.

Deferred Execution mang lại hàng loạt lợi ích, bao gồm xác nhận khối nhanh hơn, tăng khả năng mở rộng và sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.

Optimistic Execution

Về cơ bản, Monad sử dụng optimistic execution, một phương pháp thực hiện giao dịch trước khi chúng được xác nhận đầy đủ. Điều này cho phép thực thi song song, nơi nhiều giao dịch có thể được xử lý đồng thời, tăng đáng kể thông lượng trong khi vẫn giữ thứ tự tuyến tính của các khối Monad. Tuy nhiên, Optimistic Execution cũng giới thiệu khả năng thực thi sai hoặc xung đột dữ liệu, khi nhiều giao dịch có thể cố gắng sửa đổi cùng một dữ liệu.

Monad giải quyết điều này bằng cách theo dõi các điều kiện tiên quyết mà mỗi giao dịch dựa vào trong quá trình thực thi. Nếu phát hiện xung đột sau giai đoạn ban đầu, chỉ giao dịch có vấn đề mới được thực hiện lại với dữ liệu chính xác. Cách tiếp cận này đảm bảo tính nhất quán và tính toàn vẹn dữ liệu trong blockchain Monad.

MonadDB

Là cơ sở dữ liệu độc quyền đóng vai trò quan trọng trong khả năng thực thi song song của Monad, MonadDB chuyên lưu trữ dữ liệu cần thiết về trạng thái hiện tại của blockchain, bao gồm tài khoản, số dư và mã hợp đồng thông minh. Không giống như các blockchain truyền thống lưu trữ toàn bộ lịch sử giao dịch, MonadDB tập trung vào trạng thái hiện tại để tối ưu hóa việc đọc và ghi nhanh hơn trong quá trình thực thi song song.

Ngoài khả năng lưu trữ trạng thái blockchain, MonadDB còn hỗ trợ Optimistic Execution bằng cách tương tác với các giao dịch trong giai đoạn thực thi của Monad. Điều này cung cấp dữ liệu trạng thái tạm thời cần thiết cho các giao dịch, cho phép chúng chạy đồng thời mà không gây cản trở.

Sau giai đoạn thực thi ban đầu, MonadDB sẽ tham gia giải quyết các xung đột có thể xảy ra giữa các giao dịch cố gắng sửa đổi cùng một dữ liệu.

Ưu điểm và thách thức của Monad

Ưu điểm

Giao dịch nhanh hơn, phí thấp hơn

Nhờ xử lý song song, Monad có thể xử lý lượng giao dịch lớn hơn đáng kể mỗi giây. Điều này mang lại thời gian xác nhận nhanh hơn và trải nghiệm mượt mà hơn cho người dùng. Ngoài ra, hiệu quả của việc xử lý song song dự kiến sẽ làm giảm phí giao dịch, giúp việc sử dụng blockchain Monad trở nên tiết kiệm hơn cho các giao dịch hàng ngày, thúc đẩy sự phổ biến rộng rãi hơn.

Phát triển hệ sinh thái nhanh chóng

Khả năng tương thích EVM của Monad cho phép các nhà phát triển quen thuộc với Ethereum dễ dàng triển khai hợp đồng thông minh trên nền tảng này.

Điều này giảm bớt rào cản phát triển và thu hút một cộng đồng nhà phát triển lớn hơn, khi các nhà phát triển Ethereum có thể sử dụng kỹ năng hiện có mà không cần học lại công cụ mới. Từ đó, Monad có thể thúc đẩy sự đổi mới và mở rộng các ứng dụng trên nền tảng của mình.

Xây dựng trên nền tảng Ethereum

Nhiều blockchain không tương thích EVM thường gặp khó khăn trong việc xây dựng hệ sinh thái từ đầu. Tuy nhiên, Monad có khả năng thừa hưởng cộng đồng nhà phát triển và người dùng rộng lớn của Ethereum. Điều này mở ra cơ hội phát triển nhanh chóng, từ đó hỗ trợ sáng tạo và mở rộng các ứng dụng trên nền tảng Monad.

Thách thức

Độ phức tạp kỹ thuật

Dù xử lý song song và MonadBFT mang lại nhiều lợi ích, chúng cũng làm tăng độ phức tạp trong việc duy trì tính nhất quán dữ liệu cũng như khả năng giải quyết xung đột giữa các giao dịch song song. Việc gỡ lỗi và xác định vấn đề trong xử lý song song cũng khó khăn hơn so với xử lý tuần tự truyền thống.

Đánh đổi với tính phi tập trung

Một số thiết kế của Monad, như EVM tùy chỉnh và MonadDB, có thể gây ra lo ngại về mức độ phi tập trung so với các blockchain không cần cấp phép khác. Tìm kiếm sự cân bằng giữa khả năng mở rộng và tính phi tập trung sẽ là thách thức liên tục trong tương lai.

Lo ngại về sự tập trung từ quỹ đầu tư

Sự đầu tư lớn từ các quỹ mạo hiểm (VC) có thể mang lại lợi ích, nhưng cũng đặt ra câu hỏi về sự trung lập và phi tập trung của nền tảng. Các VC có thể ảnh hưởng đến hướng đi của Monad, đặc biệt là trong việc phân phối token hoặc quyết định quản trị. Ngoài ra, sự phụ thuộc nhiều vào vốn từ VC có thể khiến Monad bị nhìn nhận là ưu tiên lợi ích tài chính hơn việc xây dựng cộng đồng vững mạnh.

Tính mới mẻ và sự chấp nhận

Là một nền tảng mới, Monad có thể gặp khó khăn trong việc thu hút người dùng và nhà phát triển so với các blockchain đã có hệ sinh thái lớn và cơ sở người dùng sẵn có. Xây dựng niềm tin, chứng minh các trường hợp sử dụng thực tế và cung cấp công cụ thân thiện với nhà phát triển sẽ là yếu tố quan trọng để vượt qua trở ngại này.

Đội ngũ phát triển, nhà đầu tư và đối tác của dự án Monad

Đội ngũ phát triển

Đội ngũ đứng sau Monad bao gồm nhiều cá nhân xuất sắc từng làm việc tại các tổ chức tài chính hàng đầu như Jump Trading LLC, J.P. Morgan, Goldman Sachs và Bank of America:

• Keone Hon: Nhà đồng sáng lập và CEO của Monad Labs. Ông có hơn 8 năm kinh nghiệm làm trưởng nhóm giao dịch tại Jump Trading LLC và đã từng dẫn dắt các dự án DeFi và cơ sở hạ tầng blockchain tại Jump Crypto.
• James Hunsaker: Đồng sáng lập Monad Labs. Trước khi thành lập Monad Labs vào tháng 2/2022, ông từng là Phó Chủ tịch tại J.P. Morgan và Goldman Sachs, sau đó đảm nhiệm vai trò kỹ sư phần mềm tại Jump Trading LLC trong 8 năm.
• Eunice Giarta: COO của Monad Labs. Với kinh nghiệm làm việc tại Bank of America, Broadway Technology và Shutterstock, bà đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như trader và quản lý sản phẩm, mang đến góc nhìn chiến lược cho Monad Labs.

Nhà đầu tư

Monad đã huy động thành công 19 triệu USD trong vòng gọi vốn Seed round do Dragonfly Capital dẫn đầu. Dự án còn nhận được sự ủng hộ từ các quỹ đầu tư lớn khác như Shima Capital, Placeholder, và Lemniscap.

Đối tác

Hiện tại, Monad chưa công bố thông tin chính thức về các đối tác của mình. TinoHost sẽ cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất từ dự án.

Kết luận

Monad không chỉ là một nền tảng blockchain mới mà còn là một bước tiến đột phá trong việc giải quyết các thách thức về khả năng mở rộng và hiệu suất của Layer-1. Với nền tảng vững chắc và sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư lớn, Monad có cơ hội lớn để trở thành một trong những nền tảng blockchain tiên phong, mở ra kỷ nguyên mới cho sự phát triển của Web3 và các ứng dụng phi tập trung.

CẢNH BÁO: Đây là bài viết chia sẻ thông tin, không phải là lời kêu gọi đầu tư, bạn phải tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Đầu tư vào các sản phẩm tài chính luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nên bạn cần phải cân nhắc thật kỹ trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Chúc bạn sáng suốt và tỉnh táo để đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhé!

Những câu hỏi thường gặp