Trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, Margin là một thuật ngữ rất phổ biến. Với việc sử dụng Margin, các nhà đầu tư chứng khoán có thể tối ưu hiệu quả sinh lời với nguồn lực sẵn có. Nhưng đổi lại, giải pháp này cũng chứa đựng những rủi ro tiềm ẩn. Vậy cụ thể Margin là gì? Chơi Margin có an toàn không? Các bạn hãy cùng Tino Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Định nghĩa Margin
Margin là gì?
Trong lĩnh vực chứng khoán, Margin (Giao dịch ký quỹ hay mua ký quỹ) được định nghĩa là hành động là vay tiền từ các công ty chứng khoán và sử dụng số tiền đó để mua cổ phiếu. Đồng thời, bạn có thể sử dụng các cổ phiếu này làm tài sản thế chấp. Hiểu đơn giản, bạn sẽ đi vay, mua cổ phiếu và hoàn trả khoản vay đó kèm theo lãi suất. Thông thường lãi suất sẽ được tính theo ngày.
Lãi suất vay Margin sẽ khác nhau vào từng thời điểm và tùy theo công ty chứng khoán.
Margin khá hấp dẫn để kiếm lợi nhuận so với việc sử dụng tiền mặt mua cổ phiếu. Tuy nhiên, đi kèm với tiềm năng thu được lợi nhuận cao là những rủi ro tiềm ẩn có thể đến bất kỳ lúc nào.
Tóm lại, có thể xem đây một hình thức đòn bẩy được các nhà đầu tư sử dụng để tăng lợi nhuận. Nhưng nếu khoản đầu tư đó không diễn ra đúng như kế hoạch, khoản lỗ cũng có thể tăng lên đáng kể.
Một so sánh nhỏ để bạn dễ hiểu về Margin: Sử dụng Margin cũng giống với việc mua nhà 2 tỷ đồng nhưng bạn chỉ có 500 triệu. Khi đó, bạn sẽ nhờ tới khoản vay để thanh toán. Như vậy, chỉ với 500 triệu đồng, bạn đã có thể sở hữu căn nhà 2 tỷ đồng.
Tỷ lệ Margin là gì?
Tỷ lệ Margin (tỷ lệ ký quỹ) là tỷ lệ giữa tài sản ròng với giá trị danh mục đầu tư. Công thức:
M = (V – L) / V
Trong đó:
- V là tổng giá trị chứng khoán được mua theo giá thị trường
- L là tổng giá trị các khoản vay, bao gồm cả gốc lẫn lãi
- V – L là giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư
Ví dụ, nếu bạn có 1 tỷ và định vay thêm 1 tỷ để mua cổ phiếu có tổng giá trị là 2 tỷ ( tức V = 2, L= 1 và V – L =1), tỷ lệ Margin của bạn sẽ là 1:2. Tuy nhiên, sau khi mua, giá cổ phiếu bị biến động và bạn phải trả thêm lãi vay Margin. Vì vậy, tỷ lệ Margin lúc này có thể thay đổi và bạn cần chú ý cân đối chỉ số này.
Tiếp tục ví dụ trên, giả sử giá cổ phiếu giảm 10%, lúc này tổng giá trị danh mục của bạn sẽ chỉ còn 1.8 tỷ (tức V = 1.8). Mặt khác, nếu bạn phải trả thêm lãi suất Margin 12%/năm tương đương khoảng 6.67 triệu/ngày, tổng khoản vay của bạn sẽ thành 1.0067 tỷ (L = 1 + 0.0067 = 1.0067). Lúc này, tỷ lệ Margin sau mua là:
M = (1.8 – 1.0067)/1.8 = 44%
Thông thường, khi tỷ lệ Margin sau mua xuống dưới 50%, bạn sẽ không thể vay thêm nếu không bổ sung ký quỹ bằng tiền mặt. Tóm lại, khi đầu tư, bạn nên thường xuyên cân đối tỷ lệ Margin với rủi ro để tránh cái lợi trước mắt mà thua lỗ nặng trong dài hạn.
Một ví dụ đơn giản về Marin
Giả sử một nhà đầu tư A muốn mua 200 cổ phiếu của một công ty X giá 30.000 VNĐ/cổ phiếu, nhưng anh A chỉ có 300.000 VNĐ trong tài khoản của mình. Anh ta quyết định sử dụng số tiền mặt đó để trả cho một nửa (100 cổ phiếu) và mua 100 cổ phiếu còn lại bằng cách vay 300.000 VNĐ từ công ty chứng khoán (giả định lãi suất 0% và tỷ lệ Margin 1:2).
Như vậy, tổng khoản đầu tư là 600.000 VNĐ
Giả sử, giá hiện tại của cổ phiếu tăng 33% lên 40.000 VNĐ. Điều đó có nghĩa là giá trị khoản đầu tư 600.000 VNĐ ban đầu của anh A đã tăng lên khoảng 800.000 VNĐ. Mặc dù phải trả lại số tiền đã vay, nhưng anh A vẫn có lãi. Trong trường hợp này, sau khi trả lại 300.000 VNĐ, anh A còn lại 500.000 VNĐ và lợi nhuận 200.000 VNĐ. Như vậy, nếu anh A chỉ sử dụng 300.000 VNĐ tiền mặt, số tiền lãi thu được sẽ là khoảng 100.000 VNĐ.
Bằng cách giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư đã nhân đôi lợi nhuận của mình với cùng một lượng tiền mặt.
Tuy nhiên, trong trường hợp giá cổ phiếu giảm từ 300.000 VNĐ xuống còn 200.000 VNĐ. Giá trị khoản đầu tư của anh A sẽ giảm từ 600.000 VNĐ xuống còn 400.000 VNĐ. Sau khi hoàn trả khoản vay, anh ấy chỉ còn 100.000 VNĐ và khoản lỗ 200.000 VNĐ. Trong khi nếu chỉ đầu tư bằng tiền mặt của mình, khoản lỗ của anh A sẽ chỉ ở mức 100.000 VNĐ.
Khoản lỗ sẽ nhiều hơn nữa nếu giá cổ phiếu giảm sâu hơn.
Marin và xu hướng thị trường
Khi các nhà đầu tư sử dụng Margin, thị trường có thể sẽ có những thay đổi như sau:
- Khi giá cổ phiếu tăng, thị trường sẽ có xu hướng tăng. Lúc này, nhà đầu tư sẽ được tăng lợi nhuận hay giá trị tài sản ròng. Điều này sẽ thúc đẩy việc mua thêm nhiều cổ phiếu để tiếp tục gia tăng lợi nhuận nhiều hơn.
- Khi giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản ròng cũng sẽ giảm theo tỷ lệ đòn bẩy đang sử dụng.
Trong trường hợp, giá trị tài sản ròng của người chơi bị giảm xuống dưới ngưỡng an toàn, các công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bổ sung ký quỹ bằng tiền mặt. Nếu bạn không bổ sung vào tài khoản, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu cần phải bán bớt cổ phiếu để giảm khoản vay và đưa tỷ lệ đòn bẩy quy định. Lúc này, bạn sẽ phải đối mặt với thuật ngữ Margin call.
Công thức tính Margin Call:
Margin Call = (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) / (1 – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản tính theo giá thị trường.
Trong đó:
Tỷ lệ ký quỹ duy trì: là tỷ lệ ký quỹ tối thiểu mà các công ty chứng khoán quy định, ở Việt Nam thường là 40%.
Thậm chí, nếu xuất hiện ngưỡng Call Force Sell (tùy theo công ty chứng khoán, thường rơi vào khoảng 30%), công ty có quyền bán bất kỳ chứng khoán nào trong danh mục đầu tư mà không phải hỏi ý kiến của bạn trước.
Chơi Margin có an toàn không?
Những rủi ro khi sử dụng Margin
Lãi vay Margin
Hiện nay, các công ty chứng khoán thường có mức lãi vay Margin khá lớn, dao động từ 11-14%, trong khi lãi suất ngân hàng chỉ từ 5-8%.
Biến động giá cổ phiếu
Các tác động từ thị trường, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp, rủi ro ngành… có thể khiến giá cổ phiếu tăng hoặc giảm nên rất khó kiểm soát. Nếu giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư sẽ có nhiều lợi nhuận, còn với chiều hướng ngược lại, bạn sẽ thua lỗ nhiều hơn so với việc không sử dụng Margin.
Bị động trong giao dịch
Tỷ lệ vay Margin được quyết định bởi công ty chứng khoán. Khi giá cổ phiếu giảm đến một mức nào đó, Margin Call sẽ xuất hiện, yêu cầu nhà đầu tư bán 1 lượng cổ phiếu nhất định để cân bằng vốn. Trường hợp có nhiều người sử dụng Margin, cùng bán ra cổ phiếu lại khiến giá giảm thêm lần nữa, dẫn đến thiệt hại kép.
Nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm
Kỹ năng phân tích thị trường, dự đoán xu hướng giá cổ phiếu của nhà đầu tư không chính xác cũng như sử dụng đòn bẩy có tỷ lệ cao có thể khiến việc thua lỗ nặng hơn khi thị trường biến động.
Bí quyết chơi Margin hiệu quả
Chỉ nên chơi Margin khi bạn là nhà đầu tư có kinh nghiệm
Để chơi Margin hiệu quả, bạn phải biết cách đọc biểu đồ chứng khoán, nắm rõ nguyên tắc phân tích kỹ thuật, hiểu cơ chế và xu hướng tác động của thị trường.
Nên chờ khi thị trường có xu hướng tăng rõ ràng
Xu hướng thị trường có ảnh hưởng rất lớn tới việc sử dụng Margin. Nếu thị trường đang lên, cổ phiếu bạn đang nắm giữ tăng giá và lợi nhuận của bạn sẽ tăng nhiều hơn nhờ Margin.
Chỉ chơi Margin khi đầu tư chứng khoán ngắn hạn
Sử dụng Margin khi đầu tư dài hạn sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bởi mức lãi vay sẽ càng lớn nếu bạn vay lâu. Nếu chưa kịp gia hạn, bạn còn phải chịu mức lãi suất cao gấp 1.5 lần bình thường.
Chọn cổ phiếu có tính thanh khoản cao và tỷ suất lợi nhuận lớn hơn lãi suất Margin
Việc chọn cổ phiếu có tính thanh khoản cao và tỷ suất lợi nhuận lớn hơn lãi suất Margin sẽ giúp bạn có mức sinh lời ổn định sau khi chi trả các khoản nợ Margin.
Vì vậy, bạn chỉ nên lựa chọn các cổ phiếu cơ bản (các công ty đầu ngành, có kết quả kinh doanh trong quá khứ tốt và định hướng phát triển rõ rang) và cổ phiếu Bluechip.
Tránh để tỷ lệ Margin quá 1:2
Bạn không nên vay Margin vượt trên tỷ lệ 1:2. Vì điều này có thể dẫn đến nguy cơ Margin Call hoặc thậm chí Call Force Sell.
Thậm chí với những cổ phiếu tốt nhất trên thị trường hiện tại, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng chỉ cho phép công ty chứng khoán cho nhà đầu tư vay với tỷ lệ 50%, (tức đòn bẩy tối đa là 1:2).
Thường xuyên theo dõi tỷ lệ Margin sau mua
Nếu tỷ lệ Margin bị giảm xuống dưới 50%, bạn phải tìm cách bổ sung ký quỹ bằng tiền hoặc bán các cổ phiếu kém hiệu quả khác để cân bằng lại tỷ lệ Margin.
Tóm lại, Margin là một “con dao hai lưỡi” trong chứng khoán. Để đảm bảo an toàn trong mọi trường hợp, tốt nhất, bạn hãy đầu tư bằng chính tài khoản ròng của mình. Nếu không, bạn chỉ nên vay Margin với tỷ lệ thấp để giảm thiểu tối ta rủi ro. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã nắm được những thông tin cơ bản về Margin. Chúc bạn đầu tư mang lại hiệu quả nhé!
Những câu hỏi thường gặp
Cổ phiếu Bluechip là gì?
Cổ phiếu Bluechip là loại cổ phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp lớn, với mức độ uy tín cao và họ có tiệm lực tài chính dồi dào để chi trả cổ tức cho nhà đầu tư một cách minh bạch. Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Bluechip phải có vốn hóa lớn, được thành lập và hoạt động với số năm tương đối dài.
Đây là loại cổ phiếu thích hợp để chơi Margin nhưng lợi nhuận không cao.
Xem thị trường chứng khoán ở đâu?
Một số website xem bảng giá chứng khoán chuyên nghiệp, thông minh và chính xác nhất hiện nay gồm: VNDirect, SBS, SSI – HOSE, VCBS, …
Sử dụng Margin với tỷ lệ đòn bẩy bao nhiêu là tốt nhất?
Sử dụng Margin với tỷ lệ đòn bẩy 1:1 hoặc 1:0.5 là tối ưu nhất, không nên sử dụng những tỷ lệ cao hơn 1:2.
Đâu là những công ty chứng khoán lớn nhất Việt Nam?
Một số công ty chứng khoán hàng đầu Việt Nam là: VPS, SSI, VNDirect, HSC,….
Bạn có thể tham khảo bài viết: Top 10 công ty chứng khoán có thị phần lớn nhất Việt Nam để biết thêm chi tiết.
