Một trong những thứ khó xác định nhất của con người chính là tính cách. Đó là lý do người ta đã tạo ra một hệ thống giúp phân loại tính cách con người dựa trên các khía cạnh tâm lý và hành vi. Hệ thống này được gọi là Enneagram – một thuật ngữ có nguồn gốc từ Hy Lạp cổ đại. Vậy cụ thể Enneagram là gì? Có bao nhiêu loại tính cách theo Enneagram?
Enneagram là gì?
Định nghĩa Enneagram
Enneagram là một hệ thống phân loại tính cách con người dựa trên các khía cạnh tâm lý và hành vi. Hệ thống này bao gồm 9 loại tính cách khác nhau, được đánh số từ 1 đến 9, mỗi loại có một cái tên và một miêu tả đặc trưng.
Theo Enneagram, tính cách của con người được xác định bởi 3 yếu tố chính:
- Tâm lý học (mô tả tâm lý của con người)
- Hành vi (những hành vi mà con người thường hay thể hiện)
- Khả năng thích ứng (cách mà con người đối phó với những thay đổi, áp lực trong cuộc sống)
Nguồn gốc của Enneagram
Thuật ngữ Enneagram có nguồn gốc từ Hy Lạp cổ đại, được phát triển và ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ tâm lý học đến kinh doanh và Marketing. Tuy nhiên, không có bằng chứng chính thức nào cho thấy Enneagram được sử dụng trong tâm lý học cho đến khi ông Oscar Ichazo, một nhà sư phạm và tâm linh người Bolivia, bắt đầu phát triển hệ thống này vào những năm 1950.
Enneagram đưa ra một cách tiếp cận đa chiều và phức tạp đến tính cách con người, chứ không đơn giản là phân loại tính cách thành một số nhóm nhỏ. Mỗi loại tình cảm và kiểu suy nghĩ trong Enneagram đều có những đặc điểm riêng, nhưng cũng có những tương đồng và liên kết với nhau.
Tuy nhiên, Enneagram không phải là một công cụ chẩn đoán tính cách hoàn hảo và không thể giải quyết tất cả các vấn đề trong cuộc sống. Đây chỉ là một công cụ hữu ích để giúp con người hiểu rõ bản thân và những người xung quanh, từ đó phát triển mối quan hệ tốt hơn để đạt được thành công trong cuộc sống.
Ưu điểm của hệ thống phân loại tính cách Enneagram
- Giúp con người hiểu rõ tính cách của mình: Hệ thống Enneagram giúp con người nhận ra những đặc điểm tính cách của mình và sự ảnh hưởng của những đặc điểm đó đến cuộc sống cũng như các mối quan hệ. Điều này giúp con người tăng cường sự nhận thức về bản thân, hiểu rõ hơn về cách mà họ hành động và tương tác với những người khác.
- Tăng cường khả năng giao tiếp và đồng cảm: Hệ thống Enneagram giúp con người hiểu rõ tính cách của những người khác, từ đó giúp tăng cường khả năng giao tiếp, sự đồng cảm và tăng cường mối quan hệ tốt hơn.
- Giúp con người phát triển bản thân: Hệ thống Enneagram giúp con người nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của mình. Điều này giúp họ phát triển những kỹ năng và tính cách tích cực để đạt được thành công trong cuộc sống.
- Giúp con người tìm ra mục đích sống: Bằng cách hiểu rõ tính cách và giá trị của mình, con người có thể tìm ra những hoạt động và mục tiêu phù hợp để đạt được sự thành công, hạnh phúc trong cuộc sống.
- Đa dạng và linh hoạt: Hệ thống Enneagram rất đa dạng và linh hoạt, có thể áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau như tâm lý học, giáo dục, quản lý và kinh doanh. Nó cũng có thể áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau, từ học sinh đến nhân viên công ty và những người có quan tâm đến phát triển bản thân.
Khám phá 9 loại tính cách theo Enneagram
Loại 1: The Perfectionist – Người cầu toàn
The Perfectionist thường là những người có trách nhiệm cao và cực kỳ cẩn trọng trong mọi việc. Họ luôn đặt ra tiêu chuẩn rất cao cho bản thân và người khác, đặc biệt là luôn cố gắng hoàn thành tốt nhất mọi nhiệm vụ.
Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc họ thường rất khắt khe và khó tính, cả với bản thân lẫn người khác. The Perfectionist dễ bị kích động, căng thẳng, lo lắng và thường khó chấp nhận sai sót hoặc bất kỳ điều gì không hoàn hảo.
Đặc trưng khác của người The Perfectionist là họ thường rất đơn độc và ít có bạn bè. Họ có xu hướng cô đơn vì không muốn chấp nhận bất kỳ thứ gì không hoàn hảo.
Để vượt qua những khó khăn và hạn chế của tính cách này, người The Perfectionist cần học cách thấu hiểu và chấp nhận chính mình, cũng như học cách chấp nhận và đánh giá thế giới xung quanh một cách cân bằng hơn. Ngoài ra, họ cũng cần học cách mở rộng mối quan hệ và giao tiếp tốt hơn với người khác, để không còn cảm thấy đơn độc và tách biệt.
Loại 2: The Helper – Người thích giúp đỡ
Những người thuộc The Helper thường hay rất quan tâm đến người khác, luôn sẵn sàng giúp đỡ và hỗ trợ những người xung quanh mình. Họ thường có khả năng tương tác xã hội tốt, dễ dàng tạo mối quan hệ với mọi người.
Nhưng đổi lại, họ cũng có thể dễ dàng mất đi sự độc lập của mình do dành quá nhiều thời gian và năng lượng cho việc giúp đỡ người khác. Họ thường rất nhạy cảm với cảm xúc của mọi người và dễ bị áp đặt ý muốn của người khác lên mình.
Một điểm đáng chú ý khác của người The Helper là họ rất dễ tổn thương và cảm thấy bị bỏ rơi nếu không nhận được sự quan tâm và đánh giá cao từ người khác.
Để vượt qua những khó khăn và hạn chế của tính cách này, người The Helper cần học cách chăm sóc bản thân, giữ gìn sự độc lập và học cách tự tin để tự đánh giá bản thân một cách tích cực. Ngoài ra, họ cần học cách đặt giới hạn và tránh bị áp đặt ý muốn của người khác lên mình.
Loại 3: The Achiever – Người tham vọng
Người The Achiever thường rất tham vọng và muốn đạt được những thành tựu cao trong cuộc sống. Họ thường đặt ra các mục tiêu rõ ràng và có kế hoạch để đạt được những mục tiêu đó. The Achiever cũng có khả năng làm việc chăm chỉ và kiên trì để đạt mục tiêu của mình.
Tuy nhiên, hạn chế của The Achiever là họ có thể trở nên quá căng thẳng và áp lực khi đặt quá nhiều mục tiêu cho bản thân. Họ có thể dễ dàng mất đi sự cân bằng và không thể tận hưởng cuộc sống một cách đầy đủ.
Một đặc điểm dễ nhận dạng của người The Achiever là họ thường xuyên cảm thấy cần phải chứng minh cho người khác thấy họ đang thành công. Họ có thể trở nên quá nghiêm khắc và chỉ trích bản thân khi không đạt được những mục tiêu đề ra.
Vì vậy, người The Achiever cần học cách thư giãn và tận hưởng cuộc sống. Họ cần biết cách đặt mục tiêu hợp lý để tránh áp lực và căng thẳng. Ngoài ra, họ cũng cần học cách chấp nhận bản thân một cách tự nhiên và không cần phải chứng minh cho người khác thấy họ đang thành công như thế nào.
Loại 4: The Individualist – Người theo chủ nghĩa cá nhân
The Individualist là những người có sự nghiệp trong các lĩnh vực như nghệ thuật, văn học, âm nhạc,… Họ luôn cố gắng để trở thành một cá nhân giàu sự sáng tạo. The Individualist thường đánh giá cao sự độc lập, tự do và có thể cảm thấy bị kìm hãm bởi những ràng buộc xã hội.
Một trong những đặc điểm của The Individualist là họ có sự nhạy cảm với cảm xúc và sự phát triển tinh thần. Họ thường dễ dàng bị xúc động và trăn trở về các vấn đề tâm lý phức tạp. Tuy nhiên, họ cũng rất giỏi trong việc phân tích cảm xúc của mình và người khác nên có khả năng giải quyết những vấn đề mà người khác không thể. Đổi lại, điều này có thể dẫn đến việc họ trở nên quá đòi hỏi với chính họ và người khác, và cảm thấy cô đơn hoặc bị bỏ rơi khi người khác không thể hiểu họ.
Vì vậy, The Individualist phải học cách vượt qua sự tự ti và tìm cách chấp nhận và yêu thương bản thân mình. Họ cũng cần học cách tương tác với người khác một cách mở rộng hơn,tránh việc cảm thấy mình bị cô lập.
Loại 5: The Investigator – Người lý trí
Những người thuộc loại tính cách The Investigator thường có sự khao khát tìm hiểu về thế giới xung quanh mình và có xu hướng tập trung vào việc thu thập thông tin, kiến thức để giải quyết các vấn đề.
Điểm mạnh của The Investigator là khả năng tập trung, tư duy phân tích và sáng tạo. Họ có khả năng nghiên cứu sâu và tìm hiểu cách thức hoạt động của mọi thứ, từ các quy trình công nghệ đến những khía cạnh tâm lý và xã hội của con người.
Tuy nhiên, điểm yếu của loại tính cách này là họ có thể trở nên quá tập trung vào việc nghiên cứu và thu thập thông tin, gây ra sự lãng phí thời gian và mất cân bằng trong cuộc sống. Họ cũng có xu hướng tránh xa mối quan hệ xã hội và cảm thấy bất an khi phải đối mặt với các tình huống mới. Ngoài ra, họ cũng không thích giao tiếp với người năng lực kém.
Để phát triển khả năng quản lý của mình, những người thuộc loại tính cách The Investigator cần học cách xây dựng các mối quan hệ xã hội tích cực, tập trung vào mục tiêu chính. Họ cũng cần học cách tận dụng kiến thức của mình để đạt được thành công trong cuộc sống.
Khi làm việc với những người thuộc loại tính cách này, các nhà quản lý cần cung cấp cho họ các dự án nghiên cứu, hỗ trợ xây dựng kế hoạch và cung cấp các tài nguyên để giúp họ phát triển khả năng của mình.
Loại 6: The Loyalist – Người trung thành
Những người có tính cách The Loyalist thường có xu hướng cảm thấy bất an và lo lắng về tương lai, vì vậy họ tìm kiếm sự an toàn và ổn định trong cuộc sống.
Một trong những đặc điểm chính của The Loyalist là tính trung thành và tận tâm với những giá trị, con người và tổ chức mà họ tin tưởng. Họ là những người đáng tin cậy trong mối quan hệ, công việc và cuộc sống. Họ cũng thường được biết đến là người tốt bụng, chu đáo và cởi mở.
Tuy nhiên, The Loyalist cũng có một số điểm yếu. Họ có thể trở nên quá phụ thuộc vào người khác và có xu hướng sợ mất mối liên hệ với những người họ yêu thương. Họ có thể tỏ ra khá bảo thủ và cảm thấy không thoải mái khi đối mặt với những thay đổi và rủi ro.
Trong công việc, họ cũng có thể sợ hãi trước những thay đổi và thường có xu hướng trung thành với các quy trình và phương thức làm việc truyền thống.
Vì vậy, những người có tính cách The Loyalist cần phải học cách sống độc lập, biết chấp nhận và đương đầu với những thay đổi cũng như rủi ro trong cuộc sống và công việc. Nếu có thể kết hợp được tính trung thành với sự linh hoạt và sáng tạo, The Loyalist có thể đạt được nhiều thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Loại 7: The Enthusiast – Người nhiệt huyết
Tính cách The Enthusiast được đặc trưng bởi sự đam mê, thích thú với những trải nghiệm mới lạ và khao khát khám phá mọi thứ. Họ là những người sáng tạo và cảm thấy hạnh phúc khi được thử thách. Người The Enthusiast thường tràn đầy năng lượng và luôn có thể đem lại cảm hứng cho những người xung quanh. Họ có khả năng đưa ra những quyết định một cách nhanh chóng, quyết đoán và thường rất tự tin với những quyết định của mình.
Tuy nhiên, một trong những điểm yếu của loại tính cách này là khả năng tập trung kém và dễ bị phân tâm, đặc biệt là khi có quá nhiều ý tưởng và kế hoạch trong đầu. Họ có thể cảm thấy khó khăn trong việc tập trung vào một mục tiêu cụ thể và thường không hoàn thành công việc một cách kịp thời. The Enthusiast cũng có xu hướng chạy theo những thú vui ngắn hạn, dễ bị ảnh hưởng bởi những trào lưu và xu hướng mới.
Do đó, người The Enthusiast cần học cách phân biệt đâu là những ý tưởng và kế hoạch thực sự có tiềm năng và đâu là những thú vui ngắn hạn không có giá trị thực tế.
Loại 8: The Challenger – Người thách thức
Những người có tính cách thuộc loại The Challenger thường rất tự tin, quyết đoán, quyền lực và tập trung vào mục tiêu. Họ có khả năng lãnh đạo cao, thích đưa ra các quyết định táo bạo và chủ động tham gia vào các hoạt động.
Tuy nhiên, The Challenger cũng có thể trở thành những người thách thức khi họ cảm thấy bị kiểm soát hoặc đe dọa bởi người khác. Loại tính cách này có thể trở nên khó tính và cứng nhắc trong những quyết định của mình. Họ có thể bỏ qua các ý kiến khác và chỉ tập trung vào mục tiêu của mình.
The Challenger cũng có thể cảm thấy bị cô lập và sợ mất kiểm soát, điều này dẫn đến sự không ổn định và khó chịu trong mối quan hệ với người khác. Đồng thời, họ có thể làm cho người khác cảm thấy bị ép buộc và không thoải mái.
Một cách để The Challenger vượt qua những khó khăn trên là học cách làm việc và tương tác với người khác một cách hiệu quả hơn. Họ nên học cách lắng nghe và chấp nhận ý kiến của mọi người, tránh kiểm soát và thách thức họ.
Loại 9: The Peacemaker – Người ôn hoà
The Peacemaker hay còn được gọi là The Mediator là những người thường rất nhạy cảm và tâm trạng, có xu hướng tìm kiếm sự ổn định. Họ thường giữ một thái độ t tôn trọng người khác, cũng như tránh việc xung đột và tranh luận.
Điểm mạnh của The Peacemaker là khả năng tạo ra một môi trường hòa đồng và thường là những người giữ vai trò trung gian trong các tình huống xung đột. Họ biết thông cảm và sẵn sàng lắng nghe người khác.
Tuy nhiên, điều đó cũng có thể làm cho họ dễ bị áp đặt hoặc dễ bị kiểm soát. Ngoài ra, mặt dù The Peacemaker làm cho người khác cảm thấy thoải mái và an toàn, nhưng cũng có thể khiến mọi người cảm thấy họ không chủ động hoặc quyết đoán đủ để đưa ra quyết định.
Một điểm yếu khác của The Peacemaker là họ có thể quá lạc quan và không thực tế, không muốn đối mặt với những vấn đề khó khăn hoặc xung đột. Họ cũng có thể có xu hướng lơ là vấn đề của chính mình thay vì tập trung vào giải quyết nó.
Vì vậy, The Peacemaker cần phải học cách đối mặt với những vấn đề khó khăn và đưa ra quyết định để tránh bị kiểm soát hoặc áp đặt ý kiến của người khác lên họ.
Enneagram không chỉ giúp con người hiểu rõ bản thân mình mà còn giúp họ hiểu rõ những người xung quanh. Bằng cách hiểu rõ tính cách của những người khác, con người có thể cải thiện mối quan hệ với họ, tăng cường sự hiểu biết và sự đồng cảm. Hy vọng qua bài viết trên, bạn sẽ hiểu rõ hơn về các loại tính cách trong Enneagram để biết biết cách phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu của bản thân. Chúc bạn thành công!
Những câu hỏi thường gặp
Wing trong Enneagram là gì?
Trong Enneagram, khái niệm “Wing” được sử dụng để mô tả một tính cách phụ hoặc một sự kết hợp giữa các loại tính cách cơ bản.
Ví dụ, nếu một người có loại tính cách chính là The Loyalist (loại 6 của Enneagram), họ có thể có một trong hai loại Wing là The Investigator (loại 5) hoặc The Enthusiast (loại 7). Wing của một người có thể ảnh hưởng đến cách thức thể hiện loại tính cách chính của họ, cũng như những thách thức mà họ đối mặt trong quá trình phát triển và trưởng thành.
Làm thế nào để biết được kiểu Enneagram của mình?
Có nhiều cách để xác định kiểu Enneagram của mình, bao gồm tự đánh giá, trò chuyện với người khác hoặc tham gia các khóa học, hội thảo về Enneagram. Tuy nhiên, để chính xác hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của một chuyên gia Enneagram hoặc làm các bài kiểm tra trực tuyến được thiết kế để xác định kiểu của bạn.
Cách xác định Enneagram của bản thân và của người khác có khác nhau?
Khi xác định Enneagram của bản thân, cá nhân phải có sự chân thành và trung thực với chính mình để nhận ra những khía cạnh tính cách mà người ngoài có thể không thấy được.
Trong khi đó, để xác định Enneagram của người khác, cần phải thực hiện một quá trình quan sát và phân tích một cách khách quan. Điều này đòi hỏi người quan sát phải có kiến thức và kinh nghiệm về hệ thống Enneagram để có thể phân biệt được các đặc điểm tính cách của từng loại Enneagram.
Có những hệ thống nào tương tự Enneagram?
Ngoài hệ thống Enneagram, còn có một số hệ thống tương tự khác để phân tích tính cách và nhân cách, bao gồm:
- MBTI (Myers-Briggs Type Indicator)
- Big Five Personality Traits
- DISC
- Hogan Personality Inventory (HPI)
Bạn có thể tham khảo từng hệ thống cụ thể thông qua các tài liệu trên internet nhé!
Tôi có thể thay đổi kiểu Enneagram của mình không?
Enneagram mô tả các kiểu tính cách cơ bản và cách các kiểu này tương tác với nhau. Tuy nhiên, không có gì là cứng nhắc và không thể thay đổi được. Chúng ta có thể phát triển tính cách của mình và thay đổi những thói quen xấu, cải thiện các mối quan hệ và tăng cường khả năng tương tác với người khác.
Việc thay đổi kiểu Enneagram của mình thường rất khó khăn và yêu cầu thời gian, sự nỗ lực.