Chữ ký số là gì? Chức năng, ưu và nhược điểm của chữ ký số

Chữ ký số là gì? Doanh nghiệp có nên sử dụng chữ ký số không? 

Chữ ký số là gì?

Chữ ký số, tên Tiếng Anh “Digital Signature” là một dạng trong chữ ký điện tử. Loại chữ ký này được sử dụng để thay thế những loại chữ ký thường bằng tay trên các thiết bị điện tử số, các văn bản và tài liệu số.

Được biết, chữ ký số được tạo nên từ sự biến đổi thông điệp dữ liệu sử dụng hệ thống mật mã không đối xứng. Từ đó, con người có được thông điệp dữ liệu ban đầu và khóa công khai của người ký để xác định được chính xác:

• Quá trình biến đổi trên đây được tạo ra bằng đúng khóa bí mật tương ứng với khóa công khai trong cùng một cặp khóa
• Sự toàn vẹn nội dung của thông điệp dữ liệu kể từ khi thực hiện việc biến đổi nêu trên.

Phần lớn người dùng thường có sự nhầm lẫn rằng chữ ký số và chữ ký điện tử là một. Tuy nhiên, nếu xét về bản chất thì không hẳn là vậy, bởi khái niệm về chữ ký điện tử khá rộng, còn chữ ký số được xem là loại phổ biến trong chữ ký điện tử.

Chữ ký số giữ vai trò quan trọng như chữ ký đối với cá nhân hay con dấu đối doanh nghiệp. Hơn nữa, nó còn được thừa nhận về mặt pháp lý.

Đôi nét về chữ ký số

Thông tin về mã hóa

Chữ ký số mã hoá thông tin người dùng nhằm thực hiện chữ ký chính xác. Ở đó bao gồm các thông tin như: tên doanh nghiệp ( mã số thuế, tên công ty,…), số hiệu chứng minh thư, tên tổ chức chứng thực chữ ký số,…

Những khái niệm quan trọng trong chữ ký số

Để hiểu rõ về chữ ký số, bạn cần khám phá một số khái niệm quan trọng sau đây:

• Khóa bí mật: khóa dùng để tạo chữ ký số
• Khóa công khai: Khóa dùng để kiểm tra chữ ký số, nó được tạo bởi khóa bí mật tương ứng trong cặp khóa
• Ký số: Khi đưa khóa bí mật vào chương trình phần mềm để tự động tạo và gắn chữ ký số vào thông điệp dữ liệu
• Người ký: Thuê bao dùng đúng khóa bí mật của mình để ký số vào một thông điệp dữ liệu dưới tên của mình.
• Người nhận: các tổ chức, cá nhân nhận được thông điệp dữ liệu ký bởi người ký, sử dụng chứng thư số của người ký đó để kiểm tra chữ ký số trong thông điệp dữ liệu nhận được và tiến hành các hoạt động, giao dịch có liên quan.

Chức năng của chữ ký số

• Chữ ký số được sử dụng thay cho chữ ký tay trong tất cả các trường hợp giao dịch thương mại điện tử trong môi trường số. Đơn cử như kê khai thuế, giao dịch ngân hàng, ký hợp đồng, văn bản, hóa đơn,…
• Thay vì phải in ấn, quản lý tài liệu giấy tốn thời gian, không gian thì chữ ký số giúp khắc phục vấn đề này.
• Đảm bảo tính chính xác, trọn vẹn và bảo mật tốt dữ liệu
• Hình thức trao đổi dữ liệu giữa cá nhân – tổ chức nhà nước diễn ra nhanh chóng, dễ dàng và đảm bảo tốt về mặt pháp lý, tiết kiệm tối đa thời gian.

Đặc điểm của chữ ký số

Hình dạng như một chiếc USB

Chữ ký số có hình dạng tựa chiếc USB, hay còn gọi là USB Token. Đây là một trong những thiết bị phần cứng dùng để tạo ra cặp khóa công khai và khóa bí mật nhằm lưu trữ, bảo mật an toàn thông tin khách hàng.

Chữ ký số khi bảo mật bằng mật khẩu được gọi là mã PIN

Mỗi USB Token sẽ có một số series độc nhất gồm 8 hoặc 10 ký tự nằm ngay mặt dưới của Token và tương ứng với một khách hàng duy nhất. Khi bạn nhấp vào nút trên Token sẽ xuất hiện một mã các dãy số ngẫu nhiên. Chúng sẽ thay đổi trong khoảng thời gian nhất định là 30s hoặc 60s. Các chuỗi số được tạo ra bởi thuật toán khá phức tạp. Đối với mỗi mã số của USB Token sẽ có hiệu lựa duy nhất đối với một giao dịch tại một thời điểm nhất định với một khách hàng cụ thể.

Ưu và nhược điểm của chữ ký số

Ưu điểm

Chữ ký số có khả năng xác định nguồn gốc chuẩn xác

Hệ thống mật mã hóa khóa công khai cho phép mật mã hóa văn bản với khóa bí mật mà chỉ có chủ sở hữu của khóa mới biết. Để sử dụng chữ ký số thì văn bản cần phải được mã hóa hàm băm. Sau khi sử dụng khóa bí mật của chủ khóa để mã hóa, bạn sẽ có được chữ ký số.

Để kiểm tra, bên nhận giải mã với khóa công khai để lấy lại hàm băm và rà soát với hàm băm của văn bản nhận được. Nếu hai giá trị này đảm bảo khớp nhau thì văn bản đó chính xác là của người sở hữu khóa bí mật.

Chữ ký số có tính không thể phủ nhận

Trong giao dịch, bên gửi có thể từ chối rằng văn bản đó không phải do mình gửi. Vậy nên, để phòng ngừa trường hợp này xảy ra, bên nhận có thể đề xuất bên gửi phải kèm thêm chữ ký số với văn bản. Điều này nhằm đảm bảo khi có tranh chấp, chữ ký số sẽ là một chứng cứ thuyết phục, chắc chắn để bên thứ ba giải quyết.

Tính toàn vẹn thông tin

Những tưởng hình thức bên ngoài của chữ ký thiết kế khá đơn giản như một chiếc USB thông thường sẽ không an toàn lưu trữ đầy đủ lượng thông tin. Tuy nhiên, bản chất thực sự của chữ ký số rất tuyệt vời, đây là một thiết bị thông tin đặc biệt và hiện đại. Nguồn thông tin dữ liệu bên trong chỉ có thể dùng xác nhận văn bản điện tử, quan trọng hơn hết là bạn không thể thay đổi hay xóa đi. Nhờ ưu điểm này, chữ ký số luôn đảm bảo sự chuẩn xác tuyệt đối, thể hiện đúng vai trò xác nhận minh bạch của nó.

Doanh nghiệp sẽ không phải lo sợ vì tình trạng văn bản bị sửa đổi trong khi truyền đi. Bởi bất kỳ mộ thay đổi nào dù là nhỏ nhất đều dễ dàng bị phát hiện ngay lập tức. Quy trình mã hóa sẽ giúp ẩn nội dung thông tin với bên thứ ba.

Tính bảo mật

Đây là ưu điểm nổi bật và tuyệt vời nhất của chữ ký số mang đến cho người dùng. Về kỹ thuật công nghệ, chữ ký số được làm dựa trên hạ tầng mã hóa công khai (PKI), trong đó phần quan trọng nhất là thuật toán mã hóa công khai RSA. Nhờ vậy, chữ ký số được tạo ra tương ứng, duy nhất với một người dùng cụ thể. Nghĩa là người khác sẽ không thể giải mạo được, chỉ có chủ sở hữu khoá bí mật mới có thể tạo ra và biết thông tin lưu trữ. Có thể khẳng định rằng, chữ ký số giúp bảo mật thông tin một cách an toàn tuyệt đối.

Chữ ký số giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức

Vận hành doanh nghiệp, việc sử dụng chữ ký số trở thành nhu cầu thiết yếu và cần thiết. Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng, tiện lợi hơn trong giao dịch với ngân hàng hoặc các cơ quan hành chính khác mà không cần phải di chuyển cồng kềnh giấy tờ, hồ sơ phức tạp. Ở tại văn phòng, doanh nghiệp chỉ cần ký chữ ký số trên máy tính và gửi văn bản điện tử đến người nhận một cách gọn nhẹ, nhanh chóng.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội nêu trên đây, chữ ký số vẫn tồn tại một vài điểm hạn chế lưu ý sau đây:

Phức tạp trong quá trình chứng minh nếu xảy ra sai sót, giả mạo

Dù trường hợp sai sót, giả mạo chữ ký số rất hiếm khi xảy ra, tuy nhiên bạn nên dự liệu trước. Khi chữ ký số gặp trục trặc, cản trở việc xác minh người sử dụng không chính xác thì việc kiểm chứng lại chữ ký số đó sẽ khá khó khăn, tốn kém thời gian. Đây cũng là hạn chế khó tránh trong phương thức xác nhận bằng công nghệ cao. Tuy nhiên, biện pháp hiệu quả để khắc phục, hạn chế tình trạng này là cần cải thiện tính bảo mật, chắc chắn chữ ký số để giảm thiểu rủi ro cho người dùng.

Chữ ký số khi sử dụng kê khai thuế qua mạng khá khó khăn

Khi ứng dụng chữ ký số vào quy trình kê khai thuế qua mạng sẽ xuất hiện một các lỗi như: cài đặt Java, trình duyệt Internet Explorer không tương thích, lỗi hồ sơ chưa đăng ký thuế qua mạng, lỗi cấu trúc, tên tệp khai không hợp lệ,…

Hơn nữa, phần mềm kê khai thuế qua mạng không thể cập nhật được số liệu điều chỉnh của tờ khai sau khi quá hạn nộp báo cáo. Và đường truyền công nghệ thông tin, cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo chất lượng tốt.

Trên đây là tất cả những thông tin về chữ ký số. Đối với doanh nghiệp, chữ ký số là thiết bị không thể thiếu trong hầu hết các giao dịch. Hy vọng những kiến thức hữu ích trong bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin và lựa chọn đơn vị chữ ký số phù hợp nhất nhé!

FAQs về chữ ký số

Mọi thắc mắc và góp ý liên quan, xin vui lòng liên hệ ngay TinoHost để được tư vấn chi tiết hoặc Fanpage để cập nhật những thông tin mới nhất nhé!

Với bề dày kinh nghiệm hơn 5 năm cung cấp hosting, dịch vụ cho thuê máy chủ, các dịch vụ liên quan đến tên miền và bảo mật website, hãy để TinoHost đồng hành cùng bạn trên con đường khẳng định thương hiệu trên bản đồ công nghệ toàn cầu!