Chính thức ra mắt công chúng vào năm 1999, Autoit nhanh chóng chinh phục người dùng nhờ ưu điểm dễ học, dễ dùng. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, Autoit dần bị giới lập trình “ghẻ lạnh”. Điều này khiến cho Autoit – một ngôn ngữ lập trình vốn kỳ cựu nhưng lại trở nên kém phổ biến và ít được sử dụng. Vậy chính xác Autoit là gì? Điều gì khiến cho Autoit không còn được ưa chuộng như trước đây?
Giới thiệu tổng quan về Autoit
Autoit là gì?
Autoit là một loại ngôn ngữ lập trình tương tự như BASIC (viết trên nền C++), được thiết kế nhằm tự động hoá GUI (Graphic User Interface – giao diện người dùng) và các thao tác thường dùng trên Windows.
Về cơ bản, Autoit là sự kết hợp hoàn hảo giữa việc giả lập nhấn phím, di chuyển chuột và các thao tác trên cửa sổ/control. Trong đó, control là các đối tượng tương tác được đặt trên cửa sổ như button (nút bấm). Việc này giúp các tác vụ tự động hoá – đây là tính năng ưu việt nhất của Autoit mà các ngôn ngữ lập trình khác không thể làm hoặc làm không hiệu quả.
Đồng thời, dung lượng của Autoit rất nhỏ gọn, có thể vận hành độc lập trên toàn bộ phiên bản Windows. Đặc biệt, quy trình này được thực hiện mà không cần các runtime làm nền. Tuy nhiên, Autoit phiên bản v3.3 không còn hỗ trợ cho Windows 9x và Win NT 4.0.
Là một ngôn ngữ kịch bản thế hệ thứ 3 (third-generation scripting), Autoit đã trở thành sự lựa chọn tối ưu của nhiều lập trình viên. Ngôn ngữ lập trình này tích hợp văn bản hỗ trợ và trình biên dịch giúp các nhà phát triển sử dụng dễ dàng hơn.
Tính năng cốt lõi của Autoit
Autoit vốn là một ngôn ngữ lập trình có khả năng tự động hóa phần mềm hoàn toàn miễn phí. Bên cạnh đó, các tính năng trả phí cũng đã góp phần khiến cho ngôn ngữ lập trình này trở nên mạnh mẽ hơn, cụ thể như sau:
- Cú pháp của Autoit tương tự như BASIC – nhóm ngôn ngữ lập trình được thiết kế đặc biệt nhăm đơn giản hóa quá trình sử dụng.
- Có khả năng tự động hoá các tác vụ bằng cách kết hợp các thao tác nhấn phím và di chuyển chuột theo mô phỏng.
- Tập lệnh Autoit có thể biên dịch thành những tệp thực thi độc lập mà không yêu cầu cài đặt framework.
- Có thể tạo GUI cho cửa sổ trình duyệt, menu kéo thả và gửi tin nhắn bất cứ khi nào được yêu cầu.
- Sở hữu tính năng RunAs cho phép người dùng chạy chương trình với tư cách là một người dùng khác chứ không phải người dùng đang đăng nhập.
- Có khả năng tương tác với các điều khiển Windows bằng cách sử dụng tiêu đề, ID điều khiển, văn bản hiển thị, kích thước và vị trí cửa sổ.
Ứng dụng thực tiễn của Autoit
Tự động hoá desktop
Autoit có khả năng tự động hoá các ứng dụng trên máy tính để bàn bằng cách mô phỏng thao tác nhấn phím, di chuyển chuột. Trên thực tế, không phải ngôn ngữ lập trình nào cũng có thể thực hiện tính năng này tốt như Autoit.
Với Autoit, các nhà phát triển chỉ cần viết một vài dòng script để tự động hóa những ứng dụng Windows. Nhờ đó, nhà phát triển sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức.
Tự động hóa quy trình kiểm tra
Autoit được dùng để kiểm tra chất lượng phần mềm. Từ thông tin thu thập được, người dùng có thể đối chiếu kết quả thực tế với kết quả dự đoán. Hiện nay, phần lớn các tổ chức đều ưa chuộng cách thử nghiệm tự động hoá này hơn so với các giải pháp thủ công. Đặc biệt, quy trình kiểm tra tự động có thể thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào mà không cần sự can thiệp của nhà phát triển.
Selenium Webdriver
Selenium Webdriver là một công cụ có khả năng tự động hoá các ứng dụng trình duyệt web mà không phải các ứng dụng desktop. Vì vậy, Autoit được ứng dụng vào Selenium để xử lý các hoạt động dựa trên Windows bằng cách tương tác với desktop và tạo GUI.
Phát triển phần mềm độc hại
Với các tính năng như giao diện dễ dùng hay tự động hoá ứng dụng Windows, Autoit đã trở thành sự lựa chọn của các nhà phát triển phần mềm độc hại. Thậm chí, nhiều tin tặc còn sử dụng Autoit để thao tác chuỗi và chạy các tệp độc hại trên PC của nạn nhân. DarkComet RAT, AutoLocky và nhiều phần mềm độc hại khác đã được tạo ra bằng ngôn ngữ lập trình Autoit.
Vì sao lập trình viên lại ghét bỏ Autoit?
Trước đây, Autoit được thiết kế với mục đích là viết các chương trình phần mềm tự động nhằm đáp ứng một yêu cầu nào đó của người dùng, cụ thể như AutoGame hay Auto Send Request. Tại thời điểm này, Autoit được xem là ngôn ngữ lập trình hữu ích và tiện lợi đối với người dùng.
Tuy nhiên, Autoit đã bị nhiều kẻ xấu lạm dụng và biến thành ngôn ngữ lập trình “độc hại”. Một số kẻ đã sử dụng Autoit để viết các mã độc virus Malware hay Botnet – nơi bắt nguồn của những “chú trojan”.
Một dẫn chứng điển hình của thực trạng này là vào năm 2006, Yahoo từng bị phát tán virus được viết bằng ngôn ngữ lập trình Autoit. Vì vậy, ở thời điểm hiện, hầu hết các chương trình diệt virus đều nhận diện Autoit là một mã độc.
Liệu Autoit có hoàn toàn “độc hại” không?
Trên thực tế, Autoit vẫn là một ngôn ngữ lập trình rất thú vị, đơn giản và tiện ích. Thậm chí, bạn chỉ cần dành một ngày để có thể đọc tập tin hướng dẫn của Autoit là đã có thể tự viết vài ứng dụng cơ bản. Ngoài ra, Autoit còn hỗ trợ rất nhiều cho các nhân viên IT.
Với sự hỗ trợ của Autoit, mọi ứng dụng trên Windows hầu như đều được tự động hoá. Vì vậy, việc hiểu Autoit là gì và các ứng dụng của ngôn ngữ lập trình này cũng rất cần thiết đối với lập trình viên vừa vào nghề.
Không những thế, bạn còn có thể “tận hưởng” một số ưu điểm hay ho của Autoit như:
- Tự động hoá các ứng dụng trên Windows.
- Dễ đọc, dễ hiểu và dễ sử dụng như JavaScript.
- Trình tạo giao diện người dùng hữu ích.
- Editor nhỏ gọn, nhẹ, khởi động nhanh và tích hợp với khá nhiều công cụ giúp phát triển ứng dụng.
- …
Kết luận
Dù không còn phổ biến và ứng dụng mạnh mẽ ở thời điểm hiện tại như các ngôn ngữ lập trình khác, Autoit vẫn là “bạn đồng hành” đắc lực đối với nhiều “tín đồ” công nghệ. Nếu muốn trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp, tìm hiểu về Autoit không phải là điều phí hoài đối với bạn. Về cơ bản, ngôn ngữ lập trình này vẫn rất thú vị, tiện dụng nếu bạn biết vận dụng đúng cách.
Qua bài viết trên, Tino Group hy vọng bạn đã hiểu Autoit là gì cũng như có cái nhìn khách quan hơn về ngôn ngữ lập trình này. Đừng quên theo dõi chúng tôi để không bỏ lỡ những bài viết hay và hữu ích về “thế giới” lập trình, bạn nhé!
Những câu hỏi thường gặp
Autoit có miễn phí không?
Tất nhiên là có! Autoit là một phần mềm tự động hoá ứng dụng trên WIndows hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể trả phí để sử dụng các tính năng mạnh mẽ hơn của ngôn ngữ lập trình này.
Hạn chế lớn của Autoit là gì?
Một số hạn chế của Autoit là:
- Chưa hỗ trợ multi-thread (đa tiểu trình).
- Chưa hỗ trợ đầy đủ về bộ xử lý sự kiện trên control (GUI Event Handled, như MouseHover hay MouseMove).
- Dễ bị dịch ngược.
- Thường bị các chương trình diệt virus nhận diện là trojan hoặc malware.
Phiên bản mới nhất của Autoit là gì?
Phiên bản mới nhất của Autoit là 3.3.14.3 năm 2018.
Ai là người phát triển ngôn ngữ lập trình Autoit?
Jonathan Bennett và Autolt Team là những người đã sáng lập ra ngôn ngữ lập trình Autoit vào năm 1999.
CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN TINO
- Trụ sở chính: L17-11, Tầng 17, Tòa nhà Vincom Center, Số 72 Lê Thánh Tôn, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng đại diện: 42 Trần Phú, Phường 4, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh - Điện thoại: 0364 333 333
Tổng đài miễn phí: 1800 6734 - Email: sales@tino.org
- Website: www.tino.org
