Thanh khoản (Liquidity) là một yếu tố đặc biệt quan trọng trong quá trình vận hành của thị trường Crypto. Nhằm giúp tính thanh khoản luôn ổn định và dồi dào, cơ chế Liquidity Pool đã được ra đời. Vậy cụ thể Liquidity Pool là gì? Liquidity Pool đóng vai trò như thế nào trong lĩnh vực Crypto? Các bạn hãy cùng TinoHost tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Định nghĩa Liquidity
Liquidity là gì?
Liquidity (thanh khoản) là một khái niệm phổ biến trong lĩnh vực tài chính dùng để chỉ mức độ lưu động của một sản phẩm/ tài sản bất kỳ có thể được mua vào và bán ra trên thị trường nhưng giá không bị ảnh hưởng quá nhiều.
Trong thị trường chứng khoán, Liquidity là khả năng chuyển đổi từ chứng khoán thành tiền mặt và ngược lại. Nếu một chứng khoán có thể dễ dàng mua/bán nhanh chóng và giá cả ổn định sẽ được đánh giá là chứng khoán có Liquidity cao. Thị trường của chứng khoán này cũng sẽ rất năng động.
Liquidity trong thị trường Crypto được hiểu là tính thanh khoản của một đồng tiền mã hóa. Chúng sẽ được thể hiện thông qua việc mua/bán một khối lượng coin/token mà không (hoặc rất ít) gây tác động đến mức giá của đồng coin/token đó.
Liquidity Pool là gì?
Liquidity Pool (Nhóm thanh khoản) là một tập hợp các khoản tiền mã hóa được khóa trong một Pool viết bởi Smart Contract. Các Pool này được sử dụng để giúp cho quá trình giao dịch giữa các tài sản trên một sàn giao dịch phi tập trung (DEX), các giao thức cho Lending & Borrowing, Yield Farming, Synthetic Assets,…trở nên thuận lợi và nhanh chóng hơn.
Liquidity Pool được xem là một trong những công nghệ nền tảng góp phần vào sự thành công của DeFi hiện tại.
Các thành phần chính của Liquidity Pool
Những những thành phần tham gia vào Liquidity Pool gồm:
- Nhà tạo lập thị trường tự động (Automated Market Makers -AMM): Các giao thức AMM sử dụng Liquidity Pool để cho phép tài sản được giao dịch theo cách tự động dựa trên công thức toán học.
- Nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider – LP): Liquidity Provider là những người thực hiện cung cấp thanh khoản cho giao thức. Cung cấp thanh khoản là việc sử dụng tài sản để tạo thanh khoản cho một cặp giao dịch, đổi lại, Liquidity Provider sẽ nhận được phí giao dịch của cặp giao dịch đó trên các giao thức và các phần thưởng khuyến khích.
- Người dùng thanh khoản (Liquidity Users): Họ là những người thực hiện giao dịch trên các giao thức, chẳng hạn như Swap trên sàn DEX, vay tài sản trên nền tảng Lending,…
Cách thức hoạt động của Liquidity Pool
Để Liquidity Pool của các giao thức hoạt động hiệu quả, chúng cần được thiết kế với các lợi ích đi kèm (phí giao dịch và phần thưởng Yield Farming) để các Liquidity Provider sẵn sàng cung cấp tài sản của mình cho Pool.
Khi cung cấp tính thanh khoản vào Pool, Liquidity Provider sẽ nhận lại LP token. Token này đại diện cho cổ phần tài sản của họ trong Pool và chúng cũng có thể được sử dụng với nhiều khả năng khác nhau trong toàn bộ hệ sinh thái DeFi.
Trong khi đó, các giao thức sẽ sử dụng cặp token Liquidity Provider cung cấp để đáp ứng nhu cầu giao dịch của những người dùng khác (Liquidity Users).
Đối với các AMM, khi xảy ra giao dịch, một khoản phí giao dịch sẽ được giữ lại trong Liquidity Pool và phân bổ theo tỷ lệ giữa những người nắm giữ LP token.
Ngoài ra, Liquidity Pool trong AMM cũng duy trì giá trị thị trường cho các token trong Pool nhờ các thuật toán đặc biệt và có thể sẽ không giống nhau giữa các giao thức. Thuật toán được dùng phổ biến nhất là: x * y = k. Trong đó:
- x và y là đại diện cho số lượng của cặp tiền tiền mã hóa trong Pool
- k là một hằng số biểu thị lượng tài sản không đổi trong Pool
Ví dụ: Giả sử trên Uniswap có một cặp Liquidity Pool là USDC/ETH. Nếu đang sở hữu 500 USDC và muốn sinh lời từ số tiền này, bạn có thể trở thành Liquidity Provider. Khi đó, bạn sẽ cần thêm một lượng ETH có giá trị tương ứng để thêm vào Pool USDC/ETH nhằm duy trì tỷ lệ cân bằng 50/50.
Khi có giao dịch phát sinh trên Uniswap với cặp giao dịch trong Pool USDC/ETH, người dùng sẽ phải trả phí giao dịch. Số phí giao dịch thu được sẽ được chia đều cho các Liquidity Provider tùy theo % đóng góp.
Mặt khác, bạn sẽ nhận được token LP, tạm hiểu như “biên lai” xác nhận cổ phần của bạn đang sở hữu trong Pool USDC/ETH. Khi muốn rút cặp token về, bạn sẽ đổi “biên lai” này để lấy lại tài sản.
Tầm quan trọng của Liquidity Pool đối với Crypto
Trước khi Liquidity Pool ra đời, thanh khoản trên thị trường Crypto phụ thuộc vào các sàn giao dịch tập trung (CEX) và các Market Maker truyền thống. Cụ thể, thanh khoản thường tập trung ở một số coin/token hàng đầu như BTC, ETH, LTC,… Các đồng coin/token mới luôn nằm ở tình trạng thanh khoản thấp hoặc không có thanh khoản khiến việc giao dịch trở nên rất khó khăn.
Sự xuất hiện của Liquidity Pool đã giải quyết được vấn đề kém thanh khoản của thị trường bằng cách khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản và nhận lại phần thưởng xứng đáng.
Bên cạnh đó, việc giao dịch với các giao thức có cơ chế Liquidity Pool không yêu cầu người mua và người bán phải khớp lệnh như Order Book. Vì vậy, người dùng có thể chỉ cần trao đổi token của họ và token trong Pool bằng cách sử dụng thanh khoản do Liquidity Provider cung cấp. Tất cả đều được xử lý bởi Smart Contract.
Điều này đã góp phần mở ra hàng loạt trường hợp sử dụng cho nhiều đồng coin/token ít phổ biến.
Ưu điểm và hạn chế của Liquidity Pool
Ưu điểm
- Sử dụng Smart Contract có thể xem công khai để giữ cho thông tin luôn được minh bạch.
- Cho phép bất kỳ ai cũng có thể cung cấp tính thanh khoản và nhận phần thưởng, lãi suất dựa trên số tiền mã hóa của họ. Đây là một tính năng rất độc đáo trong thế giới tài chính.
- Bạn có thể liên tục kiểm soát tài sản theo cách mình muốn.
Hạn chế
- Tỷ lệ tài sản ký gửi có thể thay đổi do biến động về giá (tổn thất tạm thời – Impermanent Loss).
- Nếu Smart Contract xảy ra lỗi, tài sản trong Pool của bạn có thể bị mất.
- Nguy cơ bị hack vì các sàn DEX đều có mã nguồn mở.
Các ứng dụng phổ biến của Liquidity Pool trong Crypto
DEX
Cơ chế Liquidity Pool đóng một vai trò thiết yếu trong hệ sinh thái DeFi, đặc biệt là các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Liquidity Pool cung cấp thanh khoản, tốc độ và sự tiện lợi cần thiết cho người dùng DeFi.
Yield Farming
Liquidity Pool là cơ sở để các nền tảng tạo ra lợi nhuận tự động hoạt động. Người dùng có thể gửi tài sản của mình vào các Liquidity Pool và nhận lãi suất tự động.
Các nền tảng như Yearn Finance còn có thể tự động phân bổ rủi ro bằng cách chuyển token của bạn sang các khoản đầu tư DeFi khác nhau để cung cấp thanh khoản và thu về lợi nhuận.
Lending & Borrowing
Lending & Borrowing cũng là một ứng dụng phổ biến khác của Liquidity Pool. Người dùng đưa token của mình vào nền tảng làm tài sản thế chấp và vay một loại tài sản khác để sử dụng cho mục đích khác nhau.
DAO
Liquidity Pool là công cụ hữu ích trong các tổ chức tự trị phi tập trung. Các nhà phát triển có thể thông qua đó để tổ chức những cuộc bỏ phiếu nhằm thiết lập một số tính năng và định hướng phát triển cho dự án của mình.
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về Liquidity Pool cũng như vai trò quan trọng của cơ chế này trên thị trường Crypto. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn một nguồn kiến thức giá trị trong quá trình tìm hiểu về thế giới tiền mã hóa. Chúc bạn đầu tư mang lại nhiều lợi nhuận nhé!
CẢNH BÁO: Đây là bài viết chia sẻ thông tin, không phải là lời kêu gọi đầu tư, bạn phải tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Đầu tư vào các sản phẩm tài chính luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nên bạn cần phải cân nhắc thật kỹ trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Chúc bạn sáng suốt và tỉnh táo để đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn nhé!
Những câu hỏi thường gặp
Những giao thức nào có Liquidity Pool lớn nhất hiện nay?
Một số giao thức có Liquidity Pool lớn nhất gồm: OIN Finance, KeeperDAO, Kyber Network, Bancor, Balancer, Curve Finance, Uniswap,…
Điều kiện để cung cấp thanh khoản cho Pool là gì?
Để cung cấp thanh khoản cho 1 Pool, bạn cần:
- Lựa chọn giao thức. Có thể là một DEX, Yield Farming hoặc Lending & Borrowing
- 1 ví lưu trữ để kết nối với giao thức
- 1 cặp token tương ứng với Pool. Giá trị của 2 token phải bằng nhau.
Impermanent Loss là gì?
Impermanent Loss (Tổn thất tạm thời) là một rủi ro liên quan đến việc cung cấp thanh khoản cho các Liquidity Pool trong các giao thức DeFi. Sau khi cung cấp thanh khoản cho Pool, giá của token có sự biến động tăng hoặc giảm đột ngột khiến cho nhà đầu tư bị lỗ một khoản tạm thời thay vì kiếm được lợi nhuận cao hơn.
Có phải dự án uy tín, Liquidity Pool sẽ dồi dào hơn?
Phần lớn các dự án DeFi có độ tin cậy cao sẽ làm cho tính thanh khoản trong Pool dồi dào hơn. Vì khi dự án có sự đầu tư, phát triển rõ ràng, cộng đồng sẽ đặt niềm tin và sự quan tâm vào dự án đó nhiều hơn.
