Tái cấu trúc doanh nghiệp là gì? Khi nào doanh nghiệp cần tái cấu trúc?

Đứng trước áp lực hội nhập kinh tế sâu rộng như hiện nay, vấn đề tái cấu trúc doanh nghiệp đang trở thành mối quan tâm hàng đầu. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng giúp doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả vận hành và tiết kiệm chi phí. Vậy tái cấu trúc doanh nghiệp là gì? Doanh nghiệp cần tái cấu trúc khi nào? Các bạn hãy cùng Tino Group tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Đôi nét về tái cấu trúc doanh nghiệp

Tái cấu trúc doanh nghiệp là gì?

Tái cấu trúc doanh nghiệp là một quá trình khảo sát, đánh giá lại cấu trúc của doanh nghiệp ở hiện tại, sau đó đề xuất giải pháp cho mô hình cấu trúc mới nhằm tạo ra “trạng thái” hiệu quả cho doanh nghiệp.

Hiểu đơn giản, đây là quá trình tổ chức và sắp xếp lại doanh nghiệp dựa trên nền tảng cấu trúc cũ. Việc tái cấu trúc này có mục đích là để khắc phục những yếu kém nội tại khiến doanh nghiệp không thể cạnh tranh trên thị trường. Đồng thời, việc làm này còn giúp doanh nghiệp “refresh” để hoạt động hiệu quả hơn dựa trên những nền tảng về sứ mệnh, tầm nhìn và định hướng chiến lược trước đó.

Một kế hoạch tái cấu trúc toàn diện sẽ bao trùm hầu hết các khía cạnh trong doanh nghiệp như cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nguồn nhân lực, các hoạt động, quá trình và các nguồn lực khác. Quy trình tái cấu trúc cũng có thể được triển khai cục bộ tại một hoặc nhiều mảng hoạt động của doanh nghiệp (tài chính, nhân sự, bán hàng, sản xuất…) nhằm đạt mục tiêu là cải thiện năng xuất của bộ phận đó.

Tại sao cần tái cấu doanh trúc doanh nghiệp?

Về cơ bản, việc tái cấu trúc doanh nghiệp phải được xem xét thường xuyên, nếu không, tình trạng mất cân bằng trong hệ thống có thế xảy ra bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, vấn đề này còn được hình thành bởi các lý do sau:

Doanh nghiệp phải tái cấu trúc bởi các áp lực từ bên ngoài đế thích nghi theo môi trường kinh doanh đang có những biến đổi cơ bản. Ví dụ: Chính sách cổ phần hóa – chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế hay gia nhập AFTA, WTO…

Cần phải tái cấu trúc bởi các áp lực từ bên trong để phù hợp theo quy mô tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp. Ví dụ: khi có yêu cầu về phân công chuyên môn hóa sâu hơn hoặc để kịp thời ngăn chặn đà suy thoái của doanh nghiệp đang trên bờ vực phá sản.

Hoặc tái cấu trúc xuất phát từ cả hai luồng áp lực bên trong và bên ngoài

Phân biệt giữa tái cấu trúc và tái lập

“Tái cấu trúc” (Restructuring) và “Tái lập” (Re-engineering/Recreating) đều có mục đích chung là tạo ra những thay đổi căn bản trong doanh nghiệp nhằm tăng hiệu quả kinh doanh và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, hai khái niệm này hoàn toàn khác biệt về bản chất.

Tái cấu trúc

Như đã giải thích ở trên, tái cấu trúc là quá trình sắp xếp, tổ chức lại doanh nghiệp dựa trên kết cấu cũ. Khi đó, doanh nghiệp vẫn giữ vững những nền tảng về tầm nhìn, sứ mệnh và định hướng chiến lược trước đó. Một kế hoạch tái cấu trúc toàn diện sẽ tạo nên sự thay đổi trong mọi hoạt động của doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp đang áp dụng phương pháp tái cấu trúc thường niên. Việc làm này sẽ được thực hiện theo chu kỳ, giúp doanh nghiệp có thể liên tục rà soát nội bộ. Đây là cách hiệu quả để đảm bảo cho bộ máy nhân sự được hoạt động hiệu quả nhất và đồng thời giúp ngăn chặn các nguy cơ tiềm tàng gây ra khủng hoảng, giảm thiểu tối đa chi phí dùng để giải quyết hậu quả.

Tái lập

Tái lập được hiểu là quá trình thiết kế lại tận gốc ở các khâu, các quy trình vận hành trong doanh nghiệp, đặc biệt là mảng kinh doanh. Việc làm này nhằm giúp cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn. Một quy trình tái lập sẽ bao gồm 3 bước này:

• Tư duy lại (Rethinking)
• Thiết kế lại (Redesigning)
• Xây dựng lại (Rebuilding)

Như vậy, tái cấu trúc chỉ là một phần của quá trình tái lập. Tái cấu trúc sẽ giúp cải thiện tình trạng của doanh nghiệp dựa trên nền tảng hiện có, còn tái lập là giải pháp dựa trên một nền tảng có thể hoàn toàn mới. Một ví dụ dễ hiểu:

Việc tái cấu trúc một khách sạn gồm các hoạt động chỉnh trang, sơn sửa lại phòng ốc, bổ sung, thay các trang thiết bị, huấn luyện và đào tạo lại nhân viên hoặc đổi người, cải tiến cách phục vụ… để kinh doanh tốt hơn.

Tái lập một khách sạn có thể là việc chuyển đổi công năng (chuyển thành cao ốc văn phòng, làm trung tâm dạy ngoại ngữ) hoặc thậm chí là bán nó đi để làm việc khác.

4 dấu hiệu để nhận biết doanh nghiệp cần tái cấu trúc

Dấu hiệu ở nhóm bề mặt

Đây đều là những biểu hiện dễ dàng nhận biết nhất, bao gồm: doanh số giảm, thị phần thu hẹp, hoạt động trì trệ, mất kiểm soát nhiều mặt, mất lợi thế cạnh tranh,..

Dấu hiệu ở nhóm cận mặt

Những biểu hiệu hiện này có liên quan trực tiếp đến kết quả kinh doanh như không có sự phối hợp hay trao đổi giữa các bộ phận, chính sách kinh doanh không rõ ràng, chất lượng sản phẩm không được ổn định, các hoạt động tiếp thị và bán hàng kém hiệu quả, công nợ nhiều, hàng tồn kho cao…

Dấu hiệu ở nhóm lớp giữa

Những biểu hiện này tuy không tác động trực tiếp đến kết quả kinh doanh nhưng có ảnh hưởng gián tiếp và dần dần khiến cho hoạt động của doanh nghiệp bị trì trệ, chẳng hạn như: nhân lực yếu kém, các phòng ban không chịu phối hợp, người đứng đầu không có khả năng quản lý, không giải quyết được các vấn đề về nhân sự hay cơ chế phân quyền kém.

Dấu hiệu ở nhóm lớp sâu

Dấu hiệu ở khó nhận biết nhất vì chúng phụ thuộc nhiều vào ban quản trị cấp cao của mỗi doanh nghiệp. Ví dụ như:

• Doanh nghiệp không có triết lý kinh doanh, mục tiêu dài hạn, cũng như không có văn hóa, tầm nhìn và giá trị cốt lõi.
• Ban quản trị vạch ra đường lối sai hay không có khả năng nhìn thấy những nguy cơ tiềm ẩn khi đề ra chiến lược cho công ty.

Các bước tái cấu trúc doanh nghiệp hiệu quả

Bước 1: Xác định rõ ràng tình trạng của doanh nghiệp

Đây là bước đi bắt buộc phải có trong việc thực hiện tái cấu trúc doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần nắm rõ, thống kê và xác định được vấn đề dẫn đến trì trệ, lỏng lẻo ở đâu hay bộ phận, phòng ban nào hoạt động chưa hiệu quả thì mới có thể lên kế hoạch tái thiết được.

Sau khi đã xác định chính xác tình trạng của doanh nghiệp mới có thể đưa ra mục tiêu và phạm vi tái cấu trúc cụ thể. Đây không chỉ là mục tiêu chung mà cần chia cụ thể mục tiêu riêng cho từng nhóm và từng bộ phận.

Phạm vi tái cấu trúc phải bao trùm được hết những lỗ hổng trong hệ thống và cách vận hành.

Bước 2: Lập ra bản kế hoạch chi tiết

Việc lập ra bản kế hoạch và thiết kế chi tiết là một vấn đề vô cùng quan trọng.

Đây là một quá trình diễn ra theo thứ tự. Do đó, doanh nghiệp cần xác định những lĩnh vực có thể triển khai sớm nhất mới có thể làm chủ được tiến độ và phù hợp với mức độ, tình trạng cấp bách của doanh nghiệp.

Bước 3: Xác định phương thức tiếp cận

Một vấn đề khác không thể bỏ qua chính là phương thức tiếp cận. Khi lựa chọn phương thức tiếp cận không phù hợp, việc tái cấu trúc sẽ trở nên đình trệ và bị kéo dài.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần phải đưa ra chiến lược thực hiện và kế hoạch theo kiểu “cuốn chiếu”. Điều này giúp doanh nghiệp có thể tạo ra sự rõ ràng trong việc thực hiện tái cấu trúc.

Bước 4: Triển khai kế hoạch theo từng bước

Sau khi đã có được kế hoạch, doanh nghiệp cần bắt tay vào triển khai từng bước một, không nên quá vội vàng có thể dẫn đến không đảm bảo được hiệu quả.

Sau khi mỗi bước của kế hoạch được hoàn thành, cần liên tục đánh giá về độ hiệu quả của và xem xét đã phù hợp chưa, có cần điều chỉnh ở đâu không.

Bước 5: Vận hành hệ thống mới và thực hiện đánh giá định kỳ

Sau khi hoàn thành tất cả các bước trên, doanh nghiệp sẽ bắt đầu vận hành toàn bộ hệ thống mới. Trong quá trình này, doanh nghiệp sẽ cần có những đợt đánh giá định kỳ để biết kế hoạch tái cấu trúc này có mức độ hiệu quả như thế nào, đem lại chất lượng và đúng mục tiêu đã đề ra hay chưa.

Tái cấu trúc là một hoạt động cần thiết để mỗi doanh nghiệp cần phải thực hiện nếu muốn hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn. Hy vọng qua bài viết trên, các bạn sẽ hiểu rõ hơn về khái niệm tái cấu trúc doanh nghiệp. Chúc các bạn áp dụng những kiến thức này vào doanh nghiệp của mình nhé!

FAQs về tái cấu trúc doanh nghiệp