Nếu đang dùng máy tính hoặc điện thoại, bạn sẽ cần có ít nhất một Operating System để chạy các chương trình, ứng dụng khác. Trên máy tính, chúng ta sẽ có Windows thông dụng. Song song đó, trên điện thoại, chúng ta có Android, iOS. Vậy, Operating System là gì? Còn những loại Operating System nào khác hay không? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu trong bài viết nhé!
Tìm hiểu về Operating System
Operating System là gì?
Operating System viết tắt là OS và tạm dịch là Hệ điều hành. Đây là một phần mềm giữa các thành phần bao gồm: phần cứng và người dùng. Mỗi thiết bị máy tính hoặc hệ thống máy tính phải có ít nhất 1 Operating System để chạy các chương trình khác, ví dụ như: Office, game Free Fire hay Chrome,…
Trong đó, nhiệm vụ chính của Operating System chính là giúp người dùng giao tiếp với máy tính một cách bình thường và không cần biết ngôn ngữ của máy. Người dùng cũng không thể sử dụng máy tính hay thiết bị di động thông minh mà không có Operating System.
Lịch sử phát triển của Operating System
- Vào cuối những năm 1950 Operating System đầu tiên được phát triển để quản lý lưu trữ băng.
- Cũng trong khoảng cuối 1950, phòng thí nghiệm nghiên cứu General Motors đã triển khai Operating System đầu tiên cho chiếc IBM 701 của họ.
- Giữa những năm 1960, các Operating System bắt đầu sử dụng đĩa
- Cuối những năm 1960, phiên bản đầu tiên của Unix OS bắt đầu phát triển
- Năm 1981, sau khi mua phần mềm 86-DOS từ một công ty ở Seattle, Microsoft dựa trên 86-DOS và phát triển Operating System DOS.
- Operating System Windows xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1985 khi GUI (Graphical User Interface, tạm dịch là giao diện đồ họa người dùng) được ghép nối với MS-DOS.
Mục đích chính của Operating System
Operating System chứa và quản lý tất cả các chương trình, ứng dụng và phần mềm mà máy tính hoặc thiết bị di động của bạn có thể chạy. Đồng nghĩa với việc quản lý các chức năng phần mềm và phần cứng của thiết bị. Các chức năng chính của một Operating System gồm:
- Khởi động hệ thống
- Quản lý bộ nhớ
- Tải và thực thi những chương trình, phần mềm bạn tải về
- Quản lý ổ đĩa
- Quản lý các quy trình phân bổ tài nguyên
- Kiểm soát việc in ấn
- Cung cấp giao diện cho người dùng sử dụng
- Bảo mật dữ liệu giúp thông tin của bạn và các chương trình máy tính an toàn hơn.
Một số Operating System phổ biến trên thị trường
Trong phần này, chúng ta sẽ đề cập đến 5 Operating System phổ biến nhất và chiếm hầu hết thị phần trên thị trường nhé! Đó là: Windows, macOS, Android, iOS và Linux.
Nhìn vào bản số liệu của netmarketshare, chúng ta cũng có thể thấy rằng thị phần của Operating System trên thiết bị di động đang gần gấp đôi so với máy tính và thị phần của Windows so với macOS cũng vượt trội hơn nhiều.
Google Android OS
Android là Operating System đang dẫn đầu thị trường và được phát triển dựa trên bản phân phối của Linux và nhiều phần mềm mã nguồn mở khác. Operating System Android ra đời như một giải pháp thay thế cho sự “độc tôn” của iOS cho người dùng điện thoại thông minh. Là một phần mềm mã nguồn mở, Android được rất nhiều hãng sản xuất điện thoại sử dụng kèm theo không ngừng cập nhật.
Vi thế, Android nhanh chóng trở thành Operating System có thị phần lớn nhất thế giới cùng sự phát triển bùng nổ của thiết bị di động.
Microsoft Windows
Nếu là một người “cài Win dạo”, bạn sẽ cùng Operating System này trải qua nhiều phiên bản khác nhau từ: Windows 95, Windows Vista, Windows 7/8/10 và mới đây nhất là Windows 11. Windows là một trong những Operating System phổ biến nhất thế giới và chiếm hơn 80% thị phần thiết bị máy tính.
Microsoft vẫn đang tiếp tục để cải thiện Operating System để gia tăng trải nghiệm người dùng, hiệu suất phần cứng, phần mềm và giúp Operating System Windows trở nên dễ sử dụng và tiếp cận hơn.
Apple iOS
Là một Operating System độc quyền khác của Apple dành cho thiết bị di động, iOS được sử dụng cho iPhone và một số thiết bị di động khác trên thị trường. Dù bạn sử dụng thiết bị iPhone cũ, Apple vẫn thường xuyên cập nhật các phiên bản mới, tính năng mới cho người dùng.
Nhiều người dùng yêu thích iOS vì Operating System này có giao diện thân thiện, dễ sử dụng. Nhưng người viết bài lại thấy Operating System iOS không quá thân thiện và tôi cảm thấy thích MIUI (dựa trên Android) của Xiaomi hơn.
Apple macOS
Đối đầu với Windows, chúng ta có macOS. Cả 2 đều là những Operating System độc quyền, họ lên ý tưởng, thiết kế, phát triển và bán Operating System của riêng mình. Bạn sẽ không thể thiết kế hay chỉnh sửa lại để sử dụng.
Thiết bị của Apple chạy Operating System macOS của Apple sẽ được gọi là macOS. Nếu thiết bị khác sử dụng Operating System macOS nhưng không phải của Apple sẽ được gọi là Macintosh.
Điều khiến macOS trở nên vô cùng được yêu thích chính là mức độ dễ sử dụng, liên tục cải thiện trải nghiệm người dùng. Bản thân Operating System có tốc độ xử lý nhanh, nhiều tài nguyên hữu ích, khả năng kết nối máy tính và điện thoại Apple đồng thời là rất ít hacker có thể tấn công.
Linux
Bạn đang tìm kiếm một Operating System cho phép người dùng tùy biến và phân phối? Vậy, Linux là Operating System lý tưởng nhất với yêu cầu này. Tuy nhiên, Linux lại không giống một Operating System mà Linux giống với một hệ thống mã nguồn mở.
Linux hoàn toàn miễn phí và bạn có thể tìm thấy hàng loạt phiên bản khác nhau như: CentOS, Ubuntu, Debian, Fedora, Gentoo,… Bạn có thể xem danh sách các bản phân phối Linux cụ thể hơn ở đây. (y như mạng nhện @@)
Có thể, bạn thấy Linux là một Operating System ít nổi tiếng nhất trong danh sách nhưng Linux lại có những đóng góp cực kỳ to lớn cho nhân loại đấy! Chúng ta cùng nhau điểm qua một số đóng góp của Linux cho nhân loại nhé!
- 49/500 siêu máy tính trên thế giới đang sử dụng Operating System Linux
- NASA sử dụng Operating System Linux cho gần như toàn bộ hệ thống máy tính tối tân của mình
- Linux là “trùm cuối” của “làng game”: SteamOS và Steam Machines được xây dựng trên Debian Linux; những thiết bị chơi game cầm tay như: Pandora hay Neo Geo X cũng dựng trên Linux. Ngay cả Operating System phổ biến nhất thế giới, Android cũng dựng trên nền tảng Linux.
- Bạn có dùng smart TV? WebOS của LG, Tizen và Orsay OS của Samsung hay FirefoxOS dùng chung cho Sharp, HiSense, Philips và Panasonic, tất cả đều bắt nguồn từ Linux đấy!
- Ngoài ra: đồng hồ thông minh, hệ thống giải trí trong xe hơi, máy bay, bản hiệu kỹ thuật số, xe tự lái, tủ lạnh máy giặt thông minh, tàu ngầm hạt nhân,… hay cơ bản là toàn bộ thế giới Internet đều có sự đóng góp của Linux.
Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về Operating System là gì cũng như top 5 Operating System phổ biến nhất thế giới rồi đấy! Có thể, đến đây bạn cảm thấy có rất nhiều sự thật thú vị về Operating System hay sự thật thú vị về Linux Operating System rồi đúng không nào? Tino Group hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp việc lựa chọn và sử dụng Operating System của bạn tốt hơn bao giờ hết!
Những câu hỏi thường gặp về Operating System
Nên sử dụng phiên bản Linux nào?
Theo Tino Group, nếu là một người mới hoàn toàn và không có quá nhiều kinh nghiệm sử dụng máy tính, Linux Mint với giao diện thân thiện sẽ là Operating System tốt dành cho bạn.
Nếu bạn đã sử dụng quen thuộc Windows Operating System và là một người hướng đến lập trình, Ubuntu sẽ là một Operating System “xịn dành cho bạn đấy!
Có bao nhiêu Operating System?
Theo Wikipedia, chúng ta có 63 Operating System độc quyền cơ bản với nhiều phiên bản cập nhật khác nhau cùng 26 Operating System không độc quyền. Bạn có thể xem thêm tại đây.
IPad chạy Operating System iOS đúng hay không?
Không, iPad hiện có Operating System riêng gọi là iPad OS.
Kernel trong Operating System là gì?
Kernel là thành phần trung tâm của Operating System máy tính. Công việc duy nhất do hạt nhân Kernel thực hiện là quản lý giao tiếp giữa phần mềm và phần cứng.
